↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Bericht navigatie

← Blog eens anders, maar niet te veel
Goed weblog over visueel ontwerp →

Schrijftip: 30 jaar oefenen

Louise Cornelis Geplaatst op 18 november 2008 door LHcornelis18 november 2008

Eén van de interessantste ideeën over goed leren schrijven die ik de laatste tijd ben tegengekomen, is de stelling van de Amerikaanse hoogleraar Ronald Kellogg dat het 30 jaar oefenen kost om schrijven tot in de puntjes te beheersen. Hij laat aan de hand van voorbeelden van beroemde literaire schrijvers zien hoe veel die hebben moeten oefenen en dus afkeuren voordat ze hun meesterwerk schreven. Maar voor zakelijke schrijvers geldt het ook. En aangezien die minder nadruk op schrijven leggen, bereiken ze lang niet allemaal het meesterschap.

Schrijfontwikkeling
Volgens Kellogg doorlopen schrijvers in die 30 jaar drie fasen:

  1. Knowledge telling: schrijven is niet veel meer dan de feiten op een rijtje zetten. Jonge kinderen doen dit al; met als tekstkenmerk en toen en toen en toen. Maar veel schrijvers blijven er ook in steken: gekopieerde stukken van Google en Wikipedia aan elkaar lijmen of in woorden beschrijven wat er in de tabel ook al te lezen is zijn er voorbeelden van. Het vergt inzicht en oefening om een stapje verder te komen.
  2. Knowledge transforming: in deze fase bewerkt een schrijver de informatie zodanig dat er iets van een structuur, verhaal en kern in komt – maar dat is dan nog wel de eigen interpretatie van de schrijver.
  3. Knowledge crafting: op het hoogste niveau van schrijven is de schrijver in staat om zich een beeld te vormen van het beeld dat de lezer van de tekst heeft. Dat klinkt ingewikkeld, maar het komt neer op je als schrijver helemaal in kunnen leven in de lezer, en de tekst op hem/haar afstemmen. Dit stadium bereikt lang niet iedereen.

De manier van structureren waar ik mee werk en die ik in Adviseren met Perspectief uiteenzet (ook wel bekend als het piramideprincpe of delta-denken) kan helpen om van niveau 1 naar niveau 2 te komen, en, bij al wat ervarener schrijvers, ook tot stap 3. Dan is het niet meer een structureringstrucje, maar een manier om de tekst lezergericht te maken. In de handen van goede consultants heb ik dat wel zien gebeuren: ze overstijgen met hun structuur de data en richten het verhaal helemaal op hun cliënt.

Waarom duurt het zo lang?
Waarom duurt het 30 jaar voordat je comfortabel in fase 3 zit? Enerzijds is dat volgens Kellogg omdat schrijven zo ingewikkeld is. Je moet een groot aantal deelvaardigheden beheersen op een niveau dat ze zijn geautomatiseerd, en pas dan houd je tijdens het schrijven genoeg ruimte in je hoofd over voor de lezer, de ruimte die knowledge crafting kost. Je moet niet alleen klakkeloos kunnen typen, spellen, interpunctie aanbrengen en formuleren (dat moet al om op niveau 1 te kunnen schrijven), maar ook alinea’s kunnen opbouwen en op hoger tekstniveau structureren – en dat allemaal goed en vanzelfsprekend. Pas dan houd je genoeg ruimte over om je in te leven in de lezer en daar al je keuzes op af te stemmen.

Dat inleven in een ander is sowieso iets wat niet vanzelfsprekend komt en moeilijk is: je empathische vermogens moeten goed ontwikkeld zijn. En je hebt kennis en (levens-)ervaring nodig. Je schrijft immers niet zomaar, je schrijft óver iets, en ook op dat punt heb je pas iets interessants toe te voegen als je er zelf iets mee gedaan hebt. Voor goed schrijven heb je een zekere levenswijsheid nodig. Het is volgens Kellogg dan ook niet toevallig dat er geen schrijf-wonderkinderen bestaan.

Oefenen!
Het is misschien een deprimerende gedachte: zo veel oefenen is nodig. Mij prikkelt het wel om een vak uit te oefenen waarvoor 30 jaar oefenen nodig is. Ik zeg het wel eens als ik een training bespreek: verwacht niet dat de deelnemers door één training ineens ontzettend goede schrijvers worden.

Ik heb al zitten rekenen: op mijn 12e verscheen mijn eerste stukje in de schoolkrant. Ben ik er al? Ik weet wel dat knowledgde crafting ook voor mij nog niet vanzelf spreekt. Ik denk dat ik er op dit moment middenin zit voor wat betreft mijn boek over mijn Afrika-reis: de eerste versie was nog te veel alleen maar een bewerking van ons weblog en daarmee te navelstaarderig. Ik ben nu bezig met de tweede versie, en aan het craften. Dat vergt veel denkwerk – wat ook heel leuk is.

En ik oefen. Alleen oefenen is overigens niet voldoende: feedback op je teksten is noodzakelijk. In je eentje word je geen knowledge crafter, en de meesten van ons al geen knowledge transformer. Voor wie feedback op schrijfwerk zoekt, houd ik me aanbevolen. Ik kan nog wel een jaartje of 30 mee…

Bron: o.a. deze presentatie van Kellogg

Geplaatst in schrijftips Permalink

Bericht navigatie

← Blog eens anders, maar niet te veel
Goed weblog over visueel ontwerp →

Reacties

Schrijftip: 30 jaar oefenen — 1 reactie

  1. Pingback:Tekst & Communicatie » Blog Archive » Schrijven in organisaties als onderdeel van converseren

Recente berichten

  • Het passief is niet neutraal
  • Met genderneutraal verwijzen gaat een subtiel ander onderscheid verloren
  • Ik mag sturen
  • De richting van de vragen hoort bij lezergerichtheid
  • Doe toch echt maar het gewonere woord

Categorieën

  • Geen rubriek (10)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (313)
  • Opvallend (541)
  • Piramideprincipe-onderzoek (98)
  • Presentatietips (153)
  • schrijftips (886)
  • Uncategorized (45)
  • Veranderen (38)
  • verschenen (202)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • mei 2025
  • april 2025
  • maart 2025
  • februari 2025
  • januari 2025
  • december 2024
  • november 2024
  • oktober 2024
  • september 2024
  • augustus 2024
  • juli 2024
  • juni 2024
  • mei 2024
  • april 2024
  • maart 2024
  • februari 2024
  • januari 2024
  • december 2023
  • november 2023
  • oktober 2023
  • september 2023
  • augustus 2023
  • juli 2023
  • juni 2023
  • mei 2023
  • april 2023
  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2025 - Louise Cornelis
↑