↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Maandelijks archief: juli 2021

Je tekst beïnvloedt je werk

Louise Cornelis Geplaatst op 30 juli 2021 door LHcornelis29 juli 2021  

Bij een van mijn opdrachtgevers leerde ik recentelijk dat keuzes voor een bepaald genre of format van de teksten consequenties heeft voor het werk. Ik was me daar eerder niet van bewust, maar ik herkende het wel meteen.

In dit geval ging het om een organisatie die er jaren geleden voor gekozen heeft om te rapporteren in de vorm van een brief. Dat zijn teksten die voor dat genre lang zijn: idealiter niet langer dan vijf pagina’s maar vaak langer. Ze hebben bovendien een hoofdstuk- en paragraafindeling, wat ook niet volgens de briefconventies is. Maar ze hebben wel degelijk een briefhoofd en een aanhef en aan het eind staat hoogachtend en een handtekening.

Er ontstond wat discussie over het uitdijen van de teksten. Op een gegeven ogenblik worden ze zo lang dat er eigenlijk een samenvatting voor zou moeten en een inhoudsopgave erin. Maar dan is het écht geen brief meer. Dan zouden ze toch echt moeten overstappen naar een rapport. Met alle conventies van dien, zoals samenvatting en inhoudsopgave, maar ook bijvoorbeeld een mooi voorblad of kaftje, enzovoort.

Ik voelde daar op zich wel voor, al realiseerde ik me wel meteen dat daarmee de druk om de teksten kort te houden weg zou zijn. Ik voorspelde dat ze veel langer zouden gaan worden dan die zeven à acht pagina’s die het nu soms zijn. Dat hoeft niet erg te zijn, als het gaat om relevante inhoud, maar het is niet per se een voordeel als zodanig. Als het kan zonder verlies van inhoud, is korter immers altijd beter. Niemand leest rapporten voor z’n lol, in de zin van dat de lezer aan het eind denkt ‘jammer dat ik ’t al uit heb, het had echt langer mogen zijn’. 

Vanuit de organisatie hoorde ik nog een ander bezwaar: lezers hebben bij een echt rapport andere verwachtingen – hogere. Het ‘moet’ echt meer van ze zijn dan een brief. Ze verwachten dan bijvoorbeeld een uitgebreidere verantwoording, wie weet zelfs met bronnen in een literatuurlijst en originele bronnen of transcripten in een bijlage enzo. En, zo begreep ik, dat is niet alleen iets wat ze lezers aan willen doen, maar ook zichzelf niet: dat is veel meer en ander werk dan ze nu doen. Voor een deel is dat puur schrijfwerk, maar deels is het ook meer en ander werk tijdens je onderzoek. Je moet dan grondiger bijhouden wat je doet bijvoorbeeld.

Het is niet alleen de verwachting van lezers, het is ook zo dat alles wat je opschrijft, bij de lezer vragen kan oproepen. Hoe meer je opschrijft, des te kwetsbaarder stel je je dus op. Dus ook daarom moet je meer verantwoorden, en misschien zelfs meer of andere analyses doen.

Er is niets tegen verantwoorden en een adviseur hoort zijn of haar werk sowieso degelijk en grondig te doen. Maar hoe je het resultaat van dat werk opschrijft, maakt uit. Als je ervoor kiest om de tekst kort te houden, krijg je een andere dynamiek dan met een lijvig rapport. Twee kanten op: tussen jou en de lezer, en in je eigen werk of organisatie. Iets om bij stil te staan!

Mijn opdrachtgever is dus bij de brief gebleven. En opnieuw vastberaden om die kort te houden.

 

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Rutte maakt excuses maar ook weer niet

Louise Cornelis Geplaatst op 12 juli 2021 door LHcornelis12 juli 2021  

Ik ben al een tijdje geleden gestopt met het bloggen over de communicatie na elke persconferentie. Ik werd te cynisch, vond ik. Aan wat er al over de laatste gezegd werd, kon ik sowieso niet veel meer toevoegen: die was ronduit slecht; de kritiek kwam van alle kanten.

Dat het niet best was, heeft Rutte zojuist toegegeven. In het stukje over die excuses op Nos.nl staat onder het filmpje:

we hebben een inschattingsfout gemaakt

Maar dat is niet wat hij zegt. Hij gebruikt voor het maken van die inschattingsfout een lijdende vorm: ‘Er is een inschattingsfout gemaakt’ (na 43″ in het filmpje en hij herhaalt hem daarna nog een keer).

Met zo’n lijdende vorm laat je de verantwoordelijkheid bungelen. Rutte neemt haar in elk geval niet zelf – naar jezelf als handelende persoon verwijzen doe je nou eenmaal niet in een passief, dat is raar (zie daarvoor o.a. mijn proefschrift). Zijn het nog steeds ‘de modellen’ die ernaast zaten? Het OMT? Anderen? De Jonge zeg wel we: ‘we hebben het gedrag niet goed ingeschat’ (48″).

Mijn conclusie: Rutte maakt weliswaar excuses, maar niet voor de inschattingsfout.

 

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

Gevaccineerden moeten goed kunnen lezen

Louise Cornelis Geplaatst op 9 juli 2021 door LHcornelis9 juli 2021  

Ik heb afgelopen week voor het eerst te maken gehad met Testen voor Toegang: ik doe zondag mee aan een triathlon waarvoor dat moet. Daar is een boel over te zeggen – aan de ’testsamenleving’ zitten diverse scherpe kantjes, waarvan er één is dat het systeem niet werkt, zo blijkt op het ogenblik wel, maar dat terzijde (zie verder bijvoorbeeld dit stuk). Hier over de communicatie.

Ik hoef me niet te laten testen, want ik ben al volledig gevaccineerd. Op basis van de registratie van de vaccinaties kan ik in de CoronaCheck-app een QR-code aanmaken en daarmee mag ik naar binnen. Ik wist dat al, en daarom heb ik de informatie over dat testen bij de wedstrijd niet heel goed gelezen.

Mij is van andere deelnemers echter duidelijk geworden dat je eigenlijk wel heel erg goed moet lezen om te zien dat je je als gevaccineerde niet hoeft te laten testen. Ik ben er eens even ingedoken om te zien hoe dat komt.

Het begint natuurlijk al met hoe het heet: testen voor toegang. Dat is in een tijd met steeds meer gevaccineerden niet de handigste bewoording. Maar daar kan de triathlon niks aan doen natuurlijk.

Vervolgens staat er in reusachtig knalrood precies uitgelegd hoe het werkt met dat testen. Pas daaronder staat, in veel kleinere en grijze lettertjes achter een bulllet:

Ben je al gevaccineerd of genezen van een recente Coronabesmetting? Het bewijs van vaccinatie kun je ook laten opnemen in de CoronaCheck-app. Dit bewijs is ook voldoende om ons evenemententerrein te betreden, je hoeft geen test in te plannen.

Meteen daaronder gaat het bullets-lang weer door over het testen, inclusief een zinnetje als:

Testen zijn nodig voor atleten van dertien jaar en ouder.

Als je niet al weet hoe het zit, moet je verrekte goed lezen om te zien dat dat testen alleen maar nodig is voor een bepaalde groep: niet volledig gevaccineerd, niet recentelijk corona doorgemaakt.

En ik weet: goed lezen, dat doen mensen niet. Daar moet je als schrijver dus ook niet van uitgaan. Ik bedoel: niet goed lezen, dat is niet de schuld van de triatleet, dat is gewoon een uitgangspunt, een fact of life. Als schrijver ben je verantwoordelijk voor de kwaliteit van je tekst.

Daar kwam nog bij dat de noodzaak tot het kunnen tonen van zo’n QR-code van de week totaal uit de lucht viel. Ineens stond het in de deelnemersinformatie. Ook dat is geen fraaie communicatie, want het gaat om iets ingrijpends. Misschien is het een soort noodsprong van de organisatie, uit stress, maar daar zadel je dan je lezers/deelnemers vervolgens ook mee op.

De site van Testen voor Toegang zelf vind ik niet beter. Ook daar moet je in de kleine lettertjes zien wanneer je niet op die uitnodigende groene knop hoeft te drukken. De rode ‘let op’ eronder zie je dan misschien niet eens – die wekt de indruk later toegevoegd te zijn. Er is een miljard tegenaan gegooid, dan hadden ze over de naam en de site ook wel beter mogen nadenken, vind ik. 

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Zo gewoon – en toch niet

Louise Cornelis Geplaatst op 5 juli 2021 door LHcornelis5 juli 2021  

Vandaag heb ik voor het eerst sinds 10 maart 2020 weer een schrijftraining gegeven met de deelnemers in dezelfde ruimte, fysiek aanwezig. Eindelijk weer met echte mensen aan de slag, in plaats van met het beeldscherm! Op hun plek, op hun kantoor, dus met een trein- en OV-fietsreis.Wat een dynamiek!

Het mag weer, voor wat betreft de overheidsmaatregelen – ik wilde het niet doen zo lang ‘werk zo veel mogelijk thuis’ het devies was. En ik durfde het zeer zeker aan, sowieso, maar helemaal omdat ik inmiddels volledig gevaccineerd ben.

Het was een voorzichtig begin: start om 10 uur, op een bekende en fraaie plek in hartje Amsterdam, voor maar twee uur, met ook maar twee deelnemers. Dat vond ik wel lekker, moet ik zeggen – even wennen.

Wennen was het in zoverre dat ik gister toch even moest nadenken over van die zaken als: wat neem ik mee in m’n tas en wat trek ik aan? Dat ging nog net niet helemaal feilloos: ik was een paar kleine dingen toch vergeten, zoals bijvoorbeeld het opladen van m’n hotspotje (want nee, in de Intercity Direct is er nog steeds geen WiFi – sommige dingen veranderen nooit).

Verder sprongen mijn gedachten vaak heen en weer tussen ‘wat gaaf weer!’ en ‘wat is het eigenlijk gewoon’. Dat heb ik de laatste weken vaker zo ervaren: bij niet-werkdingen die door de versoepelingen voor het eerst sinds lang weer konden: aan de ene kant het gevoel van bijzonderheid en e-i-n-d-e-l-i-j-k, aan de andere kant zo makkelijk weer in de groef vallen van voor maart 2020. Ik weet: zo lang ik me er bewust van ben dat het gewoon is, is het dat dus nog niet. Gewoon is het sowieso niet, want het centrum van Amsterdam is wonderbaarlijk rustig en relaxed.

Eenmaal aan het werk is het niet anders dan voorheen, behalve dan dat ik op één moment even een gevoel van vervreemding had. Het vroeg even wat introspectie om te achterhalen waardoor dat kwam. Toen realiseerde ik me dat mijn stem in mijn eigen oren anders klonk dan thuis. Nou heb ik wel een boel gepraat op andere plekken dan thuis, maar ik heb sinds maart 2020 niet meer het piramideprincipe uitgelegd, anders dan tegen het beeldscherm. En dat registreerden mijn oren kennelijk: in ‘standje uitleg’ klonk mijn eigen stem ineens anders dan dat-ie 16 maanden lang geklonken had.

16 maanden, bijna… tsjongejonge, wie had dat ooit kunnen denken. Wat heb ik vaak teruggedacht aan 10 maart 2020. Maar nu heb ik een nieuw ijkpunt: 5 juli 2021. Ik redde me tussen die twee data prima, had ook veel lol in het online werken en het ging goed – ik schreef daar eerder over. Maar ik was de eenzijdigheid van al dat koekeloeren naar mijn eigen beeldscherm wel eens zat. Voor mij is de lockdown vandaag pas écht afgelopen.

 

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

Recente berichten

  • Mijn ethische antenne aanscherpen
  • Over weefsel, 150 en een popconcert: 3 college-onderwerpen
  • De piramide van Optimaal blijven sporten
  • ‘Optimaal blijven sporten voor 45+’ers’ is verschenen
  • Ik hoor niet bij een boek over boeken lezen

Categorieën

  • Geen rubriek (9)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (290)
  • Opvallend (477)
  • Piramideprincipe-onderzoek (96)
  • Presentatietips (149)
  • schrijftips (814)
  • Uncategorized (38)
  • Veranderen (36)
  • verschenen (194)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2023 - Louise Cornelis
↑