↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Maandelijks archief: februari 2021

Waarom we ons (niet) aan de regels houden

Louise Cornelis Geplaatst op 25 februari 2021 door LHcornelis25 februari 2021  

Afgelopen dinsdag heb ik een webinar bijgewoond van de KNAW over waarom we ons (niet) aan de corona-maatregelen houden. Je kunt het webinar terugkijken en er staat een samenvatting online, hier mijn eigen duit in het zakje. Met als hoofdlijn: ik snap nu beter waarom het zo’n zootje is op het moment.

Ik werd op het webinar geattendeerd door @joshornikx van de Radboud Universiteit, die aankondigde dat er een collega van hem zou spreken, Enny Das. Aan de Radboud doen ze interessante dingen op het gebied van gedragsbeïnvloedende communicatie, dus ik was meteen nieuwsgierig.

En geweldig toch, hè, voor anderhalf uur zou ik niet op een dinsdagavond naar Amsterdam afreizen, maar online kan het wél – ik hoop echt dat dit soort dingen online georganiseerd blijven. Ondanks dat het wel helemaal pratende-hoofden-met-matige-powerpoint was, bleef mijn aandacht erbij, daarvoor was het interessant genoeg en lag ook het tempo aangenaam oog, met drie sprekers, een reactie en discussie in anderhalf uur – petje-af voor het time-management.

De eerste spreker was een jurist, dus dat was wat verder van mijn bed, en zijn stellingname was ook niet heel duidelijk. Wel zijn observatie: dat de coronabeperkingen gebaseerd zijn op wetten uit de jaren ’70 en ’80, en dat de huidige tijd mogelijk meer flexibiliteit en snelheid vraagt.

De volgende twee, Enny Das en compliance-expert Sylvie Bleker, zaten nogal op één lijn voor wat betreft forse kritiek op overheidsbeleid en -communicatie. Dat zat hem in drie punten:

  1. Het grotere plaatje ontbreekt: een toekomstperspectief, een collectief doel, inspiratie, het maatschappelijke belang, gebaseerd op kernwaarden… Wat er is, is te mager (‘virus indammen’) en te zeer een ‘moving target’ van epidemiologische getallen die het gevoel geven dat we het nooit goed genoeg kunnen doen. De regering verschuilt zich achter feiten en bekent geen kleur; de burger vraagt zich af ‘waar doen we het voor?’
  2. Het beleid is inconsistent. Dat geldt zowel op enig moment (nu bijvoorbeeld: ‘waarom mag een student wel naar de nagelstyliste maar niet naar de universiteitsbibliotheek?’, ‘waarom wel massaal naar het Vondelpark maar niet de terrassen open?’ enzovoort, enzovoort) als in de loop van de tijd. Rutte had dinsdag net voor het webinar versoepelingen aangekondigd die die inconsistentie perfect illustreerden: de willekeur van verstrengen en versoepelen, versoepelen terwijl de besmettingen stijgen, de avondklok handhaven terwijl die als eerste opgeheven zou worden, de op de vorige persconferentie gepresenteerde routekaart meteen ter zijde schuiven – en zo gaat het maar door.
    Altijd consistent zijn is in zo’n crisis niet mogelijk, maar dan moeten de overwegingen om iets te veranderen beter uitgelegd worden, en dat gebeurt ook niet. Mijn indruk is dat niemand het meer begrijpt. Een symptoom daarvan zijn de grappen op de sociale media, zoals over dat je volgende week op woensdag naar de winkel mag als je groene sokken aan hebt en je verjaardag op een even dag is, of de maatregelen-loting. Daaruit blijkt dat de maatregelen niet als redelijk en billijk ervaren worden, en dat leidt tot het huidige ‘gedram’ erover en de ondermijning van de de opvolging van de maatregelen.
  3. De maatregelen zijn te complex. Dat heeft deels met het vorige punt te maken, maar is wel nog een apart punt in de zin van dat het ontbreekt aan simpele, klare taal. Das vertelde maar weer eens dat de meesten van ons helemaal niet in staat of bereid zijn tot het verwerken van complexe boodschappen. We handelen op basis van heuristieken. Eén daarvan staat in het bijzonder onder druk: die van dat we geneigd zijn ons aan te passen aan de meerderheid. De overheid hanteert die heuristiek door van die dingen te communiceren als ‘80 % staat achter de avondklok‘.
    Maar in de media zien we vooral de uitzonderingen, de extremen. In de reguliere media was dat altijd al zo, maar daar zijn de sociale bijgekomen. Zo krijgen we de indruk dat er veel meer mensen met afwijkende standpunten zijn. Dat is in het algemeen voor overheidscommunicatie een toenemend probleem.

Das was dan weer wel gematigd positief over de manier waarop de overheid formuleert. Goede regels laten ruimte en zijn respectvol. Ze gaf een voorbeeld van de regel voor de avondklok waar staat dat  ‘iedereen binnen blijft’, zonder moeten erin en zonder meteen de boete te noemen (ik moet zeggen dat ik jeuk krijg van de verhulling). Aan de andere kant is het praten over de overtreders van die avondklok als tuig en criminelen niet handig: dat werkt averechts want het roept weerstand op.

De meningen waren verdeeld over Ruttes ‘afspraak met iedere Nederlander’ van de persconferentie van dinsdag: de versoepelingen in ruil voor ons allemaal beter aan de regels houden. Ikzelf had mijn hakken de grond in voelen zakken daarbij, vooral vanwege het gevoel de deal helemaal niet zelf gekozen te hebben. Bleker vond het vooral naar dat het op deze manier onze schuld is als het straks niet goed gaat. Hoezo, de regering neemt een risico, en als het misloopt, ligt het aan ons?

Over degene die het wel een goed idee vond heb ik het nog niet gehad, dat was de laatste spreker, of eigenlijk meer de ‘reageerder’: Mark Roscam Abbing, programmadirecteur-generaal voor coronazaken van de Rijksoverheid. Ik vond het dapper van hem om op zo veel kritiek te willen reageren. Hij zei onder andere dat de communicatie wel eens wat te lijden heeft onder politieke afwegingen en dat de overheid wel degelijk transparant probeert te zijn over de afwegingen. Hij gebruikte in die context het woord indicatoren en dat verraadde voor mij al een deel van het probleem: dan gaat het dus weer over getallen en modellen, en dat is nou juist niet hoe het moet – zie punt 1.

Roscam Abbing praatte ook over het maatschappelijk belang als iets wat naast die epidemiologische indicatoren staat, en werd daarop terecht aangesproken door Das: het gaat om nadenken over een samenhangend toekomstbeeld, niet van de samenleving alsof die los staat van de pandemie. Dat is moeilijk in de waan van de dag natuurlijk.

Bleker voegde daar toen nog aan toe dat haar indruk was dat het regeringsbeleid sowieso te zeer bepaald wordt door wie de dag ervoor het zieligste verhaal heeft gehouden in de media. Ze zei het aardig, maar dat is vlijmscherpe kritiek natuurlijk. De normatieve kracht van de overheid berust juist op een langetermijnvisie. En zeker ook niet op politiek geneuzel, als het gaat om zulke ingrijpende maatregelen als de huidige.

Ik hoop dat die kritische boodschappen zijn overgekomen. Ik werd er niet vrolijker van over de corona-aanpak, maar dat ben ik al langer niet. Ik voelde me er wél beter door, door het webinar. Omdat ik beter begrijp wat er speelt en waarom mensen zich in toenemende mate niet aan de maatregelen houden.

 

Geplaatst in Opvallend, schrijftips | Geef een reactie

Welk jaar?

Louise Cornelis Geplaatst op 24 februari 2021 door LHcornelis23 februari 2021  

Nog een gek bord uit de directe omgeving, het moet er al een hele tijd staan. Of zou het op juli 2021 slaan?

Stremming in juli

Het goede nieuws is dat ik dit bord via BuitenBeter had gemeld en heel snel bericht kreeg dat het wordt weggehaald. Ga ik in de gaten houden natuurlijk!

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

De bordjes zijn er al, de wandeling nog niet

Louise Cornelis Geplaatst op 22 februari 2021 door LHcornelis21 februari 2021  

Afgelopen vrijdag heb ik hier vlak in de buurt een wandeling gemaakt die op het punt van mijn beroepsmatige hobby ‘bordjes’ memorabel was. Dat was niet alleen vanwege deze geweldige aan een hek van een weiland:

Handgeschreven verzoek om hek te sluiten vanwege lammetjes

Maar vooral vanwege het feit dat een boel bordjes voorbarig waren, c.q. theorie. Er staan op enkele plekken, waaronder aan de Delftweg vlakbij Zweth, prachtige borden van Natuurmonumenten met een wandelroute door de velden erop:

Plattegrond wandeling in de buurt van Zweth

Ik had dat bord zien staan en wilde dat wel eens lopen, vooral dat stuk naar beneden, waar staat ‘richting Landgoed De Tempel‘, dat leek me erg leuk – dat landgoed is mooi. Ik had al een donkerbruin vermoeden dat dat niet zo simpel zou zijn, want vanaf De Tempel loopt al een tijdje een vlonder naar een weiland, om daar in het niets te eindigen. Die moet waarschijnlijk uiteindelijk gaan aansluiten op die wandeling, maar dat is nog niet zo. Die wandelroute is er gewoon nog niet.

Zo werd het – inderdaad – een avontuurlijke zwerftocht door de velden, over slootjes, door greppels, een overstapje over schrikdraad, klauteren over hekken, banjeren door de blubber, zoeken naar de route en ook hier en daar op een dicht hek stuiten en dus om moeten lopen over de weg.

En daartussenin waren wel weer stukjes al af, leuke bruggetjes bijvoorbeeld, inclusief – opnieuw – mooie bordjes:

Toegangsbordje SchiezoneOp het laatst moesten we nog vreemde omzwervingen maken om uit te komen bij dat beginbordje want we stuitten op slootjes – door het weiland was het bedoelde pad onzichtbaar. Toen we er eenmaal waren, moest ik wel grinniken om het laatste bord dat er wel al is:

tot ziens!

Je kunt met tekst een werkelijkheid scheppen. Maar dit lijkt me toch eerder een geval van omgekeerde wereld: eerst de borden, dan het pad. Merkwaardig hoor! 

Ik hoop wel dat het uiteindelijk heel leuk gaat worden.

 

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

Over corona-journalistiek

Louise Cornelis Geplaatst op 22 februari 2021 door LHcornelis22 februari 2021  

En maar weer eens wat gedachten over de corona-communicatie. Vorige week las ik op meerdere plekken dat het met overheidscommunicatie natuurlijk nooit gaat lukken om krom beleid recht te trekken, en daar zit wat in: als je er een potje van maakt, kun je communiceren wat je wil, maar het blijft een potje. Dát het een potje is, bleek wel uit het avondklok-debacle maar bijvoorbeeld ook uit dit goeie stuk in de Groene Amsterdammer.

Dat was dan een lichtpuntje in een week waarin ik me nogal heb geërgerd aan de ruimte die de media bieden aan mensen met heel slechte ideeën en aan het luidruchtig tegen elkaar uitspelen van de generaties en de sectoren (wij zijn zielig! wij zijn nog zieliger! wij willen versoepelingen! wij ook!). Dat kan allemaal zonder dat er veel weerwoord klinkt. Al langer verbaast me de prominente aanwezigheid van de farmaceutische bedrijven in de berichtgeving – het kan niet over vaccins gaan zonder de merknamen te noemen, lijkt het wel. Fijn voor ze.

De journalistiek is te meehuilend op dit moment en te weinig kritisch en onafhankelijk. Als ik niet een paar goede, interessante mensen op Twitter volgde zou ik er helemaal niets meer van snappen. Oja, en Lubach helpt ook – die pakte gister terecht HerstelNL aan.

Als klap op de vuurpijl trof ik in een bericht op nos.nl zaterdag deze zin aan:

Op de RIVM-website staan binnenkort niet alleen de cumulatieve aantallen besmettingen, maar ook de weekgetallen uit de kiemsurveillance vermeld.

Ik zit er toch aardig in, maar ik moest googlen om te weten wat kiemsurveillance is, en ik dacht: je moet bijna virologie gestudeerd hebben om de NOS-berichtgeving te kunnen volgen. Daar gaat dan toch ook echt iets mis – te weinig distantie van de journalist!

Edit – ik zie net dankzij een tweet van @PSteenwinkel dat ze bij de Volkskrant iets kritischer geworden zijn:

 

Geplaatst in Opvallend, Uncategorized | Geef een reactie

Identifier-zaken

Louise Cornelis Geplaatst op 5 februari 2021 door LHcornelis4 februari 2021  

In de herfst schreef ik hier over de verschillende toetsen-opbouw van de identifiers van mijn banken. Ik heb van Triodos ondertussen een nieuwe, en kijk, die heeft zich aangepast en is nu gelijk aan de andere, met de 1 boven:

De ingebruikname hiervan had nog wel twee hobbeltjes. In de eerste plaats had ik de gebruiksaanwijzing om ‘m te activeren niet goed begrepen, en dat lag niet aan mij, heb ik even gecheckt. Dit was ‘m:

Ik lees dat toch echt als: dat ik naar de website moet gaan om ‘m identifier te activeren. Dus ik naar de website en maar zoeken-zoeken hoe dat moest… maar dat bleek dus helemaal niet te hoeven. Alleen die pincode was genoeg. Dit is – denk ik – geen instructie voor het activeren van een nieuwe identifier van een bestaande klant; dit is een instructie om in te loggen op de website, voor een nieuwe klant.

Het andere hobbeltje was of is dat ik bij het bankieren soms nog instructies krijg alsof het gaat om de oude identifier. Het gaat net een tikje anders, dus in plaats van bijvoorbeeld op de oude S te drukken moet ik nu een 2 kiezen. Dat snap ik al wel, maar het stáát er niet altijd. Maar soms wel. Niet echt heel handig.

Maar goed, waar de cijfers zitten – dat is nu eenduidig.

 

 

Geplaatst in Opvallend, schrijftips | Geef een reactie

Hoe moet het straks met die derde golf?

Louise Cornelis Geplaatst op 3 februari 2021 door LHcornelis3 februari 2021  

Gister was er weer een persconferentie. Ik vond dit keer Ruttes verhaal best goed, met het benoemen van de onzekerheid en de argumentatie voor het openen van de basisscholen. Waar De Jonge het echter vandaan haalt om nog zonder blikken of blozen de ‘routekaart’ weer voor de dag te toveren, dat vind ik verbijsterend. De houdbaarheid van de versie van vorig jaar was precies tot aan de eerste verschijnselen van de tweede golf – meerwaarde nul.

Ik heb een blik op die nieuwe routekaart (‘publieksversie’) geworpen vanuit mijn interesse in het genre, als tekst-met-visuele-middelen. Ik wist niet of ik moest lachen of huilen. Dit viel me op:

  • De extra maatregelen die er de afgelopen tijd bij bedacht zijn, zijn er als – inderdaad – bijbedachte dingen bij geschreven – zo lust ik er nog wel een paar.
  • De ‘exitstrategie’ waar De Jonge het over had zijn pijltjes die van rechts naar links wijzen – dat is alles. Er is bovendien duidelijk nog in de verste verte geen zicht op die richting. Wat voegt zo’n kaart dan nu toe? Bijvoorbeeld: wie gaat er straks hoe beslissen over versoepeling? Wordt dat per regio bepaald?
  • Het risiconiveau, daarvoor moet je een paar keer doorklikken om erachter te komen wat dat is.
  • Meer maatregelen dan wat we al hebben zijn onmogelijk, dus wat doen we dan als die derde golf echt losbreekt?
  • Waarom is bij quarantaine de rij doorgetrokken en bij andere maatregelen die op elk niveau hetzelfde zijn niet? Dat had het overzichtelijker gemaakt, want het is toch al veel en priegelig zo.

Eerder op de dag had er in de NRC een goed stuk gestaan over de corona-communicatie – ik heb het al knikkend en ‘ja’ hummend zitten lezen. Wat me het meest opviel, was het betoog om te visualiseren hoe het virus zich verspreidt. Dat roep ik al maanden, nadat ik in buitenlandse media daar prachtige voorbeelden van had gezien.

Iets anders wat ook hoognodig moet gebeuren is uitleggen wat exponentiële groei betekent en wat er dus gebeurt als je de maatregelen los zou laten – dat er dan veel erger is dan alleen een paar extra overleden ouderen. Dat besef is duidelijk aan het verdwijnen, gezien de steeds harder klinkende oproepen dat de maatregelen erger zijn dan het virus zelf.

De persconferentie viel in dat opzicht tegen. Daarnet hoorde ik van een deskundige dat het erop lijkt dat het kabinet de hoop op gedragsbeïnvloeding heeft losgelaten. Dan vraag ik me echt af: hoe moet dat straks, met die derde golf?

Geplaatst in Opvallend, schrijftips | Geef een reactie

Recente berichten

  • Schrijven doe je niet alleen
  • Mijn ethische antenne aanscherpen
  • Over weefsel, 150 en een popconcert: 3 college-onderwerpen
  • De piramide van Optimaal blijven sporten
  • ‘Optimaal blijven sporten voor 45+’ers’ is verschenen

Categorieën

  • Geen rubriek (9)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (290)
  • Opvallend (477)
  • Piramideprincipe-onderzoek (96)
  • Presentatietips (149)
  • schrijftips (814)
  • Uncategorized (39)
  • Veranderen (36)
  • verschenen (194)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2023 - Louise Cornelis
↑