↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Maandelijks archief: oktober 2017

So What Strategy als e-boek

Louise Cornelis Geplaatst op 26 oktober 2017 door LHcornelis26 oktober 2017  

Vorige maand stak ik hier de loftrompet van het boek The So-What Strategy. Ik kreeg net bericht dat het er ook als e-boek is, dus dat meld ik dan ook graag hier. Wel alleen als Kindle, via Amazon.

 

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Ten Oorlog voor taalliefhebbers

Louise Cornelis Geplaatst op 23 oktober 2017 door LHcornelis23 oktober 2017  

Afgelopen donderdag ben ik naar een voorstelling geweest die ik iedere taalliefhebber kan aanraden, alleen moet je daar na vanavond (Heerlen is de laatste voorstelling in Nederland) wel voor naar Vlaanderen: Tom Lanoye in Solo Ten Oorlog. Met Lanoyes bewerking van de koningsdrama’s van Shakespeare, vooral van ‘Risjaar Modderfokker den Derde’, had ik kennisgemaakt in mijn Shakespeare-week bij Buitenkunst. Ik vond die toen al bijzonder.

Je ziet het eigenlijk al aan die gekke naam van Richard the Third: dat is raar Nederlands/Engels. Lanoye speelt op ongeëvenaarde wijze met de taal, en laat de taal als het ware een hoofdrol spelen. De drama’s betreffen zes koningen in de loop van de tijd, en de eerste, Richaar Deuzième, spreekt een meer archaïsch Nederlands vermengd met Frans. Langzaam-maar-zeker wordt de taal moderner, Engelser, sneller, post-moderner ook (met quotes uit blockbusterfilms), plat-Vlaamser, hipper (rap-achtig) – om aan het eind vrijwel te desintegreren, totdat de laatste koning, die Risjaar Modderfokker den Derde, er in totale waanzin nog wat uitspuugt.’Godbloddiemodderfokking ranzig rottenis, of alabaster arms vol merg en innocence’ lees ik in een recensie, maar dat had ik zelf niet meer zo precies verstaan!  

De uitvoering van het complete werk van Lanoye besloeg ooit een hele dag, hij doet het nu solo in minder dan twee uur. Daarbij speelt hij niet, zegt hij, hij is geen acteur, al komt het soms wel dichtbij, met een enkele rekwisiet en wat zang en dans zelfs. Hij vertelt, nouja, doet van alles met zijn stem. Hij doet zo zelf alle rollen. Dat doet hij geweldig, maar het is wel klein, zeker in een grote schouwburgzaal, en het gaat soms snel en met weinig context. Ik had vooral in het begin moeite om me te blijven concentreren.

Maar de toenemende gekte kreeg me wel te pakken, met Risjaar Modderfokker als hoogtepunt – die koning krijgt de meeste tijd. En zo raakte ik steeds meer onder de indruk.

Lanoye praatte er ook een beetje omheen, en legde zo ook dingen uit over de taal, onder andere over de Shakespeariaanse vijfvoetige jambe, die hij ons ritmisch liet nazeggen: ‘er zijn of nie, er is geen vraag als die’ (uit zijn Hamletbewerking). 

En alsof dat allemaal nog niet genoeg is, staat er in het programmaboekje ook nog een zeer fraaie reclame, namelijk onderstaande, over een hele pagina:

Dankzij Humo staat hier geen andere onzinIk kan er niet helemaal de vinger op leggen, maar dat is ook heel erg Vlaams, hè? Of is het alleen maar heel erg Humo? 

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

Mini-columns over mijn eigen en andere sport

Louise Cornelis Geplaatst op 19 oktober 2017 door LHcornelis19 oktober 2017  

De nieuwe Oase Magazine is weer uit, jaargang 10, nummer 2. Daarin vier mini-columns van mij over sport, althans, over ‘mijn’ sporten: twee over triathlon, twee over wielrennen. Dat was een beetje toeval, ik probeer er meestal ook wel wat over voetbal in te stoppen, soms over hardlopen/atletiek ook en een enkele keer over andere sporten of over sport in het algemeen. In elk geval: deze vier vonden ze van de redactie wat aan de eenzijdige kant, dus inmiddels heb ik voor het volgende nummer gezorgd voor twee algemene waarvan een geïllustreerd met voetballers, nog één over voetbal en één over hardlopen.

Voetbal vind ik trouwens ook echt een must, als zo veruit de grootste sport en dus eentje die veel gebruikers van Oase zal aanspreken. Ik kijk er genoeg naar, en er is bovendien ook genoeg over te vinden en te lezen. Ik bedoel: ik hoef een sport niet zelf te doen om erover te kunnen schrijven. Maar het helpt soms wel. 

Geplaatst in verschenen | Geef een reactie

Houd het bij één simpele vraag

Louise Cornelis Geplaatst op 13 oktober 2017 door LHcornelis10 oktober 2017  

Ik zag laatst een mooi voorbeeld van hoe snel de goede intenties van een schrijver door de lezer niet begrepen worden. In een tekst stond de aankondiging van een grote verandering, ‘op drie fronten’, en daarna volgde deze opsomming:

  1. Wat: andere producten verkopen
  2. Hoe: verantwoordelijkheden anders beleggen
  3. Wie: personeelsbestand aanpassen

Ik snapte er niks van. Is dit nou één verandering met drie aspecten, of zijn het drie veranderingen (zo begrijp ik op drie fronten), maar dan valt 2 toch ook onder wie en ook aan 1 en 3 kleven hoe-aspecten (etcetera)?

De schrijver kon het uitleggen: het waren wel degelijk drie veranderingen. Hij had gedacht ze met die vraagwoorden duidelijker uit elkaar te halen, maar het tegenovergestelde was het geval. Voor de schrijver was het heel helder en logisch zo, maar ik vind het een typisch voorbeeld van een associatieve logica. Als lezer moet je daarvoor te veel meedenken met de schrijver; diens logica is niet altijd de jouwe.

Wat dan? Houd het zo simpel mogelijk! Drie veranderingen: aan de producten, aan de aansturing en aan het personeelsbestand. Klaar. Tussenliggende vraag is een simpele welke. Dat hoef je hier niet eens expliciet te maken. Eén vraag, met een eenduidig antwoord, dát kunnen lezers bevatten.

 

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Tekstpraktijk bij het Rijk

Louise Cornelis Geplaatst op 10 oktober 2017 door LHcornelis5 oktober 2017  

In de meest recente editie van Tekstblad (jaargang 23, nummer 4) staat een goed artikel van mijn gewaardeerde collega Jeanine Mies over de ’tekstpraktijk’ bij het Rijk – over waarom goede schrijfintenties vaak sneuvelen, zo staat het als vraag in de ondertitel. Mies geeft daar vijf antwoorden op, een overzicht dat ik herkenbaar vind, en waar ze adviezen aan verbindt:

  1. Schrijven in een bubbel. Je gaat schrijven zoals gebruikelijk is in een organisatie en op een gegeven moment zie je niet meer wat ‘gek’ is. Dat burgers zichzelf zo niet noemen bijvoorbeeld, of dat andere mensen echt niet weten wat PPS is (publiek-private samenwerking). Om de bubbel te doorbreken moet je af en toe de blik van een buitenstaander organiseren. 
  2. Schrijven terwijl je nog denkt. Vaak is een tekst nodig om over de inhoud met anderen te kunnen overleggen, maar voor die ‘praatversie’ gaat dan de ‘wet van behoud van tekst’ gelden. Eigenlijk zou je dat praten moeten doen aan de hand van iets schematisch. 
  3. Blindstaren op B1. Alsof heldere taal alles is. Maar een tekst met allemaal goede en heldere zinnen en woorden kan toch de plank misslaan. Met inhoud en structuur is meer leesbaarheidswinst te boeken dan met formuleringen. 
  4. Iedereen mag reageren. Dan geldt wat Mies de Wet van Scholten noemt: de kwaliteit van een tekst is omgekeerd evenredig aan het aantal mensen dat eraan heeft meegeschreven. Het is belangrijk dat de regie bij één iemand rust!
  5. Onvoldoende ondersteuning. Weliswaar doet de overheid al veel, maar dat wordt niet altijd als hulp gezien, soms eerder als wijzend vingertje. Of soms mag beter schrijven niet van de leidinggevende. Goed schrijven vraagt om een goede schrijfcutuur. Overigens niet alleen bij de overheid, voeg ik er maar aan toe! 

Aanrader, dat artikel, voor iedereen die met schrijven en tekstkwaliteit in organisaties bezig is!

Geplaatst in Leestips, schrijftips | Geef een reactie

Een onderkant-van-de-piramide-boek

Louise Cornelis Geplaatst op 6 oktober 2017 door LHcornelis4 oktober 2017  

Cover van het boekHet is al uit 2009, maar ik ontdekte het pas recentelijk: het boek De tranen van Kuif den Dolder van Nico Dijkshoorn. Ik vond het leuk en grappig, maar vooral indrukwekkend door de vorm. Het zijn namelijk allemaal kleine stukjes citaten van mensen die die Kuif den Dolder ooit gekend hebben. Het is alsof de auteur met hen groepsgewijs in gesprek is gegaan en die gesprekken klakkeloos heeft opgeschreven, terwijl de sprekers op Kuif terugblikten en vertelden over hun gezamenlijke, nogal absurdistische belevenissen.

Maar de gesprekken zijn niet altijd coherent; tussen al die terugblikken zitten gaten en tegenstrijdigheden: iedereen heeft zo zijn eigen visie. Er is geen overkoepelend perspectief, geen verteller die uitlegt wat er is gebeurd. En het zijn allemaal kleine fragmentjes, een paar zinnen lang.

Al die fragmentjes zijn een soort puzzelstukjes, die je als lezer zelf tot een plaatje moet leggen. Je krijgt echter het verhaal net niet helemaal rond: je weet net niet helemaal precies wat er gebeurd is, al krijg je wel een heel sterk vermoeden. Maar dat is gebaseerd op suggestie, en dat is ook knap beklemmend aan het boek: het heeft iets benauwends, er wordt veel gesuggereerd, veel ingevuld ook, soms lijkt het roddelen.

Het boek doet een groot beroep op je interpretatievermogen en dat is leuk. En je kunt er dus deels een eigen draai aan geven.

Het puzzelen tijdens het lezen van dit boek doet me denken aan een piramide-structuur waarvan je alleen de onderkant krijgt, en dan nog in een rommelige volgorde en niet alle ‘vakjes’ kloppen. Voor een voor-de-lol-boek vind ik dat leuk lezen. Maar voor een adviesrapport zou het vervelend zijn! 

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Leuker of makkelijker maken ze het helaas niet meer

Louise Cornelis Geplaatst op 3 oktober 2017 door LHcornelis2 oktober 2017  

Toen ik in 1991 afstudeerde als Neerlandicus, was de Belastingdienst net bezig met het weliswaar niet leuker, maar wel makkelijker te maken, en daartoe nam ze een aantal van  mijn vakgenoten aan. Een tijdlang onderscheidde de Belastingdienst zich dan ook positief op het gebied van tekst- en formulierkwaliteit. Maar toen kwam de klad erin, ik heb dat als ontvanger van Belastingdienstpost zien gebeuren en ik weet er ook ietsje van van achter de schermen – van het tekstkwaliteitsteam is niet veel meer over. Nog wel wat, gelukkig. 

Ik moet zeggen: de achteruitgang van wat ooit ‘best practice’ was gaat me nog steeds aan het hart. Onlangs ontving ik weer een tekst van de Belastingdienst waarvan ik dacht: het zou met een klein beetje moeite zo veel beter kunnen.

Het betrof een reactie op BTW-suppletie: ik had vorig jaar te veel afgedragen en zou dus wat terugkrijgen. Het papier dat ik ter bevestiging daarvan ontving, heet ‘uitspraak op bezwaarschrift’, wat het veel groter doet klinken dan het volgens mij was. Bezwaarschrift? Ik ervoer het als ‘uitkomt van herberekening’. 

Rechts onder staat een blokje tekst dat begint met ‘U heeft het bezwaarschrift niet binnen de gestelde termijn ingediend’. Ook al staat er eerder al dat ik inderdaad het opgegeven bedrag terugkrijg, toch schrik ik dan. ‘O, shit, ik was te laat, ik krijg mijn geld niet’. De tekst gaat verder met iets over niet-ontvankelijk zijn in het bezwaar, geen beroep kunnen aantekenen, dat ik daar dan weer tegen in beroep kan gaan… hola zeg, waar gáát dit over? 

Pas onder de helft staat ‘De inspecteur komt aan het bezwaar tegemoet’. O, dus ik krijg mijn geld wél? Als je dat in de tekst gewoon zou omdraaien, dan scheelt dat enorm voor mijn leeservaring.

En als je gewoon krijgt wat je hebt aangevraagd, dan zou ik alles over bezwaren wel in ultra-kleine lettertjes of op de achterkant zetten. Of weglaten, maar dat zal van de juristen niet mogen. 

Hier is het tekstblokje:

Tekstje van Belastingdienst

Enne – waarom zou ik die achterkant moeten lezen eigenlijk? 

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Recente berichten

  • Schrijven doe je niet alleen
  • Mijn ethische antenne aanscherpen
  • Over weefsel, 150 en een popconcert: 3 college-onderwerpen
  • De piramide van Optimaal blijven sporten
  • ‘Optimaal blijven sporten voor 45+’ers’ is verschenen

Categorieën

  • Geen rubriek (9)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (290)
  • Opvallend (477)
  • Piramideprincipe-onderzoek (96)
  • Presentatietips (149)
  • schrijftips (814)
  • Uncategorized (39)
  • Veranderen (36)
  • verschenen (194)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2023 - Louise Cornelis
↑