↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Maandelijkse archieven: mei 2012

Bericht navigatie

← Oudere berichten

Werkwoordspelling voor volwassenen

Louise Cornelis Geplaatst op 31 mei 2012 door LHcornelis31 mei 2012  

Het 80/20-principte houdt (onder meer) in dat je met 20 % van de moeite 80 % van het resultaat bereikt. Voor de resterende 20 % zou je 80 % meer moeite moeten doen, en als je iets doet volgens het 80/20-principe, laat je dat dus zitten, want een 8 is goed genoeg; het hoeft geen 10 te zijn.

Hier komt-ie dan: de d’s en de t’s volgens het 80/20-principe, en voor volwassenen – die dus ooit wel eens wat erover gehad hebben, die beschikken over een spellingschecker, en die een beetje naar zichzelf kunnen luisteren. Het gaat in twee stappen, en de tweede stap heeft vier mogelijkheden. Je hoeft er niet voor te kunnen ontleden, en vergeet het Kofschip of het Fokschaap!

Stappen:

1. Gebruik de spellingchecker! Die haalt heel veel fouten er vanzelf voor je uit.

2. Blijft over: de dubbelvormen: wordt/word, bekend/bekent, gebeurt/gebeurt, rusten/rustten. De truc daarvoor: vul een vorm van het werkwoord ‘lopen’ in op de probleemplek, daaraan kun je horen wat je moet spellen:
– Hoor je ‘loop’? Dan géén t (word).
– Hoor je ‘loopt’? Dan wél een t erachter (wordt, bekent)
– Hoor je ‘gelopen’? Maak dan de vorm langer en je hoort of het een d of t moet zijn (bekend, want je hoort een d als je bekende zegt)
– Hoor je ‘liep’ of ‘liepen’ ofzoiets – verleden tijd? Dan verdubbelt de letter: rustten, rustte (maar alleen als dat kan, hè, dus niet bij bijvoorbeeld hieldden ofzoiets – maar dat is spellingcheckerwerk). Let op: soms verdubbelen er zelfs twee: haten/haatten.

Voorbeelden, van elk één:
– Word/wordt je daar niet moe van? –> loop je daar niet moe van –> geen t, dus word ook zonder t
– Word/wordt je broer daar niet moe van? –> loopt je broer daar niet moe van –> wel een t, dus achter word ook: wordt
– Daar is een ongeluk gebeurd/gebeurt –> Daar is een ongeluk gelopen –> gebeurd, want je hoort een d in het langere gebeurde
– De reizigers wachten/wachtten gisteren lang op de vertraagde trein –> de reizigers liepen gisteren lang op de vertraagde trein –> dus de extra t: wachtten

Nee, dit gaat niet altijd goed. Maar meestal wel. En om die laatste paar goed te krijgen, moet je wel kunnen ontleden, en nog goed ook, en dingen doen met dat vermaledijde Kofschip (alle zwakke volwassen spellers hebben daar een klok horen luiden, maar de klepel…???). Het gaat dan ook nog eens om maar heel weinig echt lastige woorden, waarvan je er vast een deel goed gokt. Met andere woorden: met deze twee stappen ben je een heel eind!

Wil je de puntjes op de i? Dan kan dat via een inzichtelijk schema, beknopte uitleg, de uitleg met tabel van Onze Taal, of je kunt daar (of elders) een cursus volgen.

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Nuance

Louise Cornelis Geplaatst op 29 mei 2012 door LHcornelis7 oktober 2013  

In Taalschrift verscheen eerder deze maand een aardig genuanceerde bijdrage van Hans van Driel over wat ik maar het thema ‘ze kunnen niet meer schrijven tegenwoordig’ noem. Een ‘oudere’ die niet alleen maar klaagt en moppert over spelfouten, maar die de meerwaarde inziet van nieuwe communicatievormen. Nouja, dat gaat nog wel een beetje tandenknarsend, zo vind ik het althans klinken (het liefst zou hij nog steeds die spelfouten corrigeren, volgens mij), maar hij kan wel nieuwe mogelijkheden waarderen, en hij ziet de relatie met veel bredere maatschappelijke veranderingen.

Dat soort thematiek komt ook aan de orde in de bundel Ze kunnen niet meer schrijven tegenwoordig. Ik breng hem dus hierbij graag nog eens onder de aandacht!

Gedachte: misschien is het ook wel simpelweg te veel gevraagd om én e-mails te durven schrijven aan auteurs én Prezi’s te maken voor Ted-talks én filmpjes voor op YouTube te zetten én goed te kunnen spellen. Toen ik studeerde, kon ik alleen dat laatste…

Geplaatst in Leestips, Opvallend | Geef een reactie

Structuur ervaren

Louise Cornelis Geplaatst op 29 mei 2012 door LHcornelis29 mei 2012  

Afgelopen weekend was ik naar Distant Voices, een bijzondere voorstelling met toneel en zang op locatie vanuit het Luxor Theater. We zagen een aantal verschillende dingen rond het thema menselijke stem versus techniek. Het meest doorgeschoten richting techniek was een virtual-reality-show met beeld en geluid, waarin maar een enkele keer een paar echte mensen voorkwamen – die overigens bijzondere interactie hadden met de virtuele werkelijkheid, want ze bezemden bijvoorbeeld geprojecteerde beelden op.

Ik vond het bijzonder en interessant, maar ik voelde me toch niet helemaal op mijn gemak. Ik kon het verhaal niet volgen (ik weet ook niet of dat de bedoeling was) en ik ging op een gegeven ogenblik wat ongemakkelijk zitten schuiven omdat ik geen idee had waar we waren en hoe lang het nog zou gaan duren. Ik voelde me er als het ware in verloren, met onvoldoende houvast. Nou weet ik van mezelf dat ik behoefte heb aan structuur, maar ook weer niet overdreven veel, en ik kan bij kunst ook juist wel een prettige tijdloosheid ervaren. Bij een concert weet je ook niet altijd precies hoe lang het duurt en wat er nog komt, bijvoorbeeld, en dat is geen probleem, eerder lekker.

Eenmaal weer buiten bedacht ik dat het probleem van de structuurloosheid wel eens te maken zou kunnen hebben met het (vrijwel) ontbreken van menselijke uitvoerders. Als mensen aan het zingen, spelen, acteren, muziek maken zijn, wéét je dat de menselijke maat geldt. Zij krijgen een keer honger, dorst, slaap en ze moeten een plasje. Dús zal er een keer een pauze en een eind zijn. Maar een computer kan eindeloos doorgaan. Dat creëert onveiligheid: mijn uithoudingsvermogen zou wel eens beproefd kunnen gaan worden.

Het viel wel mee uiteindelijk natuurlijk – het was, zoals voorspeld, om half 5 afgelopen. Toen was ik een ervaring rijker: de menselijke maat biedt structuur. Zou het kunnen zijn dat de toch al ietsje virtuelere werkelijkheid van Powerpoint daarom ook eerder tot een ervaren structuurgebrek leidt? Het is speculatief, maar ik kan me er wel wat bij voorstellen.

Enne: daarom bestaat kunst, hè, om je je dit soort dingen af te laten vragen.

Geplaatst in Opvallend, Presentatietips | Geef een reactie

Industri(e)ële

Louise Cornelis Geplaatst op 22 mei 2012 door LHcornelis22 mei 2012  

Gister sprak ik met een kennis die bezig is met de afronding van een boek dat hij camera-klaar moet aanleveren. Hij had een probleem in Word waarover ik heb meegedacht. Tijdens dat denken viel mijn ook op het woord industrieële op de titelpagina. Ik vroeg hem op dat expres was, quasi-oude spelling, want anders moest er een e uit: industriële.

Het was niet quasi-oud, hij had van een neerlandicus gehoord dat het met die extra e moest. Ik heb het even opgezocht, en ik had toch echt gelijk. Ik ben bang dat mijn vakgenoot in de war is geweest met de regel voor het meervoud. Dan moet er immers een extra e in dat soort woorden, tenminste, als de klemtoon op de laatste lettergreep valt. Het is industrieën maar bacteriën, en als je goed luistert, hoor je ook waarom: er is een subtiel uitspraakverschil tussen -ieën en -iën, en dat komt door die klemtoon.

Maar die regel geldt dus alleen voor het meervoud, niet voor de verbuigings-e. Ik denk dat dat is omdat daar geen twijfel kan zijn over de uitspraak. Maar helemaal zeker weet ik dat niet, en het laat wel zien hoe lastig spellen is, tenminste, hoe lastig het is om het allemaal helemaal goed te doen, zeker als je moet terugvallen op regeltjes. Dat industrieële fout is, zag ik omdat het er ‘gek’ uitziet: ik vertrouw bij spelling sterk op mijn geheugen voor woordbeelden. Pas als ik twijfel, ga ik over regels nadenken. Meestal gaat dat gelukkig goed.

Nou denk ik dat ik in de broodtekst over industrieële heen gelezen zou kunnen zijn. Dan is het een foutje, bepaald geen ramp. Maar op de titelpagina komt het wat nauwer natuurlijk.

Dat probleem met Word was lastiger op te lossen trouwens. Wordt aan gewerkt!

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Alinea-instructies

Louise Cornelis Geplaatst op 18 mei 2012 door LHcornelis18 mei 2012  

Goed stuk over het waarom en het hoe van alinea’s: http://explorationsofstyle.wordpress.com/2011/02/16/paragraphs/ (via @Tekstblad). Het is gericht op wetenschappelijk schrijven, maar net zo relevant voor andere zakelijke schrijvers. Het is geen recent stuk, maar wel actueel. De uitleg over het waarom geef ik in trainingen ook heel vaak, da’s nodig kennelijk: een alineagrens is een betekenisvol signaal voor een lezer.

De reacties eronder zijn ook interessant: om goede kernzinnen te schrijven, moet je uitgedacht zijn, en je bent vaak pas uitgedacht nadat je hebt geschreven. Dus moet je dan weer terug op die uitgedachte materie expliciet te maken. Oftewel: schrijven is iteratief, en nauw verwant aan denken. Indeed.

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Mag ‘kommaneuker’ ook dan?

Louise Cornelis Geplaatst op 15 mei 2012 door LHcornelis15 mei 2012  

Aangezien het vandaag in het nieuws over het woord mierenneuker gaat, hier even een kleine anekdote. Het is van lang geleden, ik moest even zoeken en het blijkt terug te gaan tot november 1997. Toen bezocht ik het congres van Genootschap Onze Taal. Daar sprak Youp van ’t Hek en een schriftelijke weergave van diens lezing staat ook nog online.

Van ’t Hek maakte de leden van het genootschap uit voor ‘kommaneukers’. Als ik eens iets zeg in een training ofzo over komma’s, moet ik daar altijd aan denken: ojee, het tekstenvak gedegradeerd tot kommaneuken. Komma’s zijn soms best belangrijk, maar je moet niet overdrijven natuurlijk.

In de lezing ging Van ’t Hek nog een stapje verder, als ik het me goed herinner. Hij wist namelijk dat er ook mensen in de zaal zaten die kommaneukten voor geld – betaald tekstenwerk dus, zoals ik ook doe. En dat zijn dan dus, uh, jawel… kommahoeren!

Geplaatst in Leestips, Opvallend | Geef een reactie

Herschrijftips

Louise Cornelis Geplaatst op 11 mei 2012 door LHcornelis11 mei 2012  

Aardige tips voor het herschrijven op Schrijven Online – bestemd voor creatieve schrijvers, maar met een beetje aanpassen ook heel nuttig voor zakelijke.

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Kille zorgtaal

Louise Cornelis Geplaatst op 10 mei 2012 door LHcornelis10 mei 2012 1

Interessant stukje op Tekstblog, over hoe de taal in de zorg ontdaan is van alle warmte. Het laat mooi zien hoe een manier van schrijven het gevolg is van een manier van denken en werken. Als tekstschrijver kun je zo misschien nog wel wat bereiken, door van het gedrocht van een voorbeeld iets leesbaars te maken. Maar een training ‘leesbaar schrijven’ is in zo’n situatie zinloos. Het beste zie je dat aan de hand van het voorbeeld aan het eind. ‘Het einde van je zorgcarrière bereiken’ – de leesbaarheid van die zin is het probleem niet…

Geplaatst in Leestips, schrijftips | 1 reactie

Net uit: recensie handboek

Louise Cornelis Geplaatst op 9 mei 2012 door LHcornelis9 mei 2012  

Net is verschenen het wetenschappelijke Tijdschrift voor Taalbeheersing van april 2012 met daarin een recensie van mij van het boek Functioneel en strategisch schrijven. Dat is een handboek, en zulke boeken bespreek ik vaak hier, op het weblog, in plaats van in een wetenschappelijk tijdschrift. Dat had ik met dit boek niet gedaan, om het niet dubbelop te doen. Dus nu nog even wat erover.

Als je dit weblog al langer volgt, weet je dat ik meestal niet zo heel erg enthousiast ben over wat er op mijn eigen vakgebied verschijnt aan handboeken voor zakelijk schrijven. Ik vind dat die boeken elkaar nogal veel overschrijven, dat er dus zelden wat nieuws onder de zon is, en vaak vind ik ze ook erg ver af staan van de praktijk zoals ik die ken uit de organisaties waarvoor ik werk. Ik liet er net eens even mijn gedachten over gaan, en eigenlijk vond ik maar één boek de afgelopen tijd goed en vernieuwend: Rapportbestrijding!

Over Functioneel en strategisch schrijven ben ik ook heel kritisch. De intentie is goed: schrijven leer je door het veel te doen. Maar er zit een probleem in dat met doelgroepen en genres te maken heeft, dat ga ik hier verder niet uitleggen (doe ik in het tijdschrift wel) en verder vind ik het voorbeeldmateriaal eenzijdig (alles gaat over ouderschap en opvoeding) én leunt het boek sterk op een ander.

Daar wou ik het voor hier maar bij laten.

Is dat nou  nodig, steeds zo kritisch zijn? Ik vind van wel. Ik hoop dat ik enig recht van spreken heb, omdat ik zelf door dit weblog en mijn andere vak- en straks hopelijk ook weer wetenschappelijke publicaties zelf mijn best doe om de schrijfadvisering naar een hoger plan te trekken. Die professionalisering is broodnodig namelijk.

Geplaatst in Leestips, verschenen | Geef een reactie

Bescherm je tekst

Louise Cornelis Geplaatst op 7 mei 2012 door LHcornelis7 mei 2012  

Via @Tekstblad nuttige tips om te voorkomen dat iemand anders je tekst verpest. Speciaal voor schrijvers met niet zo heel briljant schrijvende managers, bazen, klanten en collega’s!

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Bericht navigatie

← Oudere berichten

Recente berichten

  • Uit de Microsoft-cloud
  • Druk met schrijven met AI
  • Welweg?
  • Een beetje over literatuur
  • Het passief is niet neutraal

Categorieën

  • Geen rubriek (10)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (315)
  • Opvallend (543)
  • Piramideprincipe-onderzoek (98)
  • Presentatietips (153)
  • schrijftips (887)
  • Uncategorized (45)
  • Veranderen (38)
  • verschenen (202)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • juni 2025
  • mei 2025
  • april 2025
  • maart 2025
  • februari 2025
  • januari 2025
  • december 2024
  • november 2024
  • oktober 2024
  • september 2024
  • augustus 2024
  • juli 2024
  • juni 2024
  • mei 2024
  • april 2024
  • maart 2024
  • februari 2024
  • januari 2024
  • december 2023
  • november 2023
  • oktober 2023
  • september 2023
  • augustus 2023
  • juli 2023
  • juni 2023
  • mei 2023
  • april 2023
  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2025 - Louise Cornelis
↑