↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Maandelijks archief: mei 2009

Berichtnavigatie

← Oudere berichten

Uiterste schrijfboeken

Louise Cornelis Geplaatst op 29 mei 2009 door LHcornelis29 mei 2009  

Zo af en toe loop ik eens een boekwinkel binnen om te gluren of ze nog wat hebben op mijn vakgebied dat aan mijn aandacht is ontglipt. De meeste nieuwe boeken komen mij wel ter ore via-via of door recensies in vakbladen. Maar niet allemaal, en ik vergeet er ook wel eens een te kopen. Ik koop zeker niet alles, want er wordt ongelofelijk veel herhaald en overgeschreven. Maar ik kijk wel naar alles, nouja, naar zo veel mogelijk, om te zien of het interessant is. Zo ja of in geval van twijfel, dan koop ik het.

Gister wipte ik even binnen bij Intertaal in Amsterdam; ik kwam er met twee boeken uit. Van eentje wist ik het bestaan maar ik had het nog niet: de Prisma E-mails en brieven schrijven in het Nederlands van Corriejanne Timmers. Ik nam het mee omdat er voorbeeldbrieven in staan, en dat kan wel eens handig zijn om aan iemand te laten zien – al vraag ik me wel af hoe vaak het voorkomt dat iemand een brief met een verzoek tot audiëntie bij de Koningin stuurt, maar goed.

Het andere boek kende ik nog niet: Succesvol schrijven, van Allan & Barbara Pease. Dat zijn de auteurs van Waarom mannen niet luisteren en vrouwen niet kunnen kaartlezen. Dat boek heb ik ook niet gelezen, maar ik ken het wel van titel. Sterker nog: ik knapte al af op die titel. Ik houd niet van zulke generaliserende uitspraken over de verschillen tussen mannen en vrouwen, en in mijn relaties ben ik altijd de betere kaartlezer geweest, dussss… maar het is wél een opvallende titel, en ik dacht daarom meteen wel: misschien is dat wel een heel ander soort boek over schrijven. Dus laat ik eens kijken.

Succesvol schrijven gaat niet over verschillen tussen mannen en vrouwen. Het is wel een heel origineel boek. Het pleit voor een benadering van zakelijk schrijven waar ik achter sta. Het boek introduceert bijvoorbeeld het WHIE-principe, ‘wat heb ik eraan’, als radiostation waar alle lezers op staan afgestemd. Dús moet je lezers precies dat vertellen: wat hebben zij eraan? En dat moet je snel doen, liefst al in de openingszin, anders ben je ze kwijt. Verder moet je de lezer persoonlijk benaderen en boeien. Dat doe je allemaal niet met de standaard-schrijftaalaanpak als ‘Naar aanleiding van ons telefoongesprek stuur ik u hierbij onze brochure ter inzage’. Allemaal helemaal mee eens.

Maar de concrete uitwerking van de adviezen in Succesvol schrijven, daarvan word ik licht onpasselijk. Een voorbeeld van p. 47-48:

Goedemorgen Stephen,

Ik wil graag openhartig met je praten.

Eenvoudig gesteld: computersystemen kunnen een ontzettend blok aan je been zijn.

Je hebt de verhalen waarschijnlijk gehoord. Wij hebben ze in het echt gezien. In potentie briljante systemen die zorgen voor regelrechte rampen in bedrijven.

<alinea geknipt>

Het is gevaarlijk. Dat is het slechte nieuws.

Er is echter ook goed nieuws – heel goed nieuws.

<alinea geknipt>

Ik wil jou, Stephen, vragen of je op een dag ergens in september slechts 58 minuten van je tijd op wilt offeren. In ruil hiervoor geef ik je een uur van de tijd van mijn team. Het is helemaal gratis, en er zijn geen kleine lettertjes.

(Enzovoort)

Mag ik even overgeven? Ik ben al helemaal weg bij het openhartig willen praten. Praten, hoezo, dit is een e-mail. Openhartig? Laat me niet lachen, zeg, dit is een verkooppraatje en waar gaat het helemaal over? Een ‘ontzettend blok aan mijn been’, ‘rampen’, uh, krijg ik nu een probleem aangepraat? Ik denk dan ‘nou, ontzettend…’ – en ik ben toch geen oelewapper? 58 minuten zijn geen uur. En al die verbrokkelde stukjes tekst, alsof ik geen hele alinea’s aan kan, alsof ik achterlijk ben. 

Leuke principes, foute uitwerking. Te Amerikaans? Gewoon over de top? Bedoeld als grap of om te provoceren, in de hoop dat schrijvers ergens in het midden uitkomen? Het midden dan tussen dit gekwijl en de formele schrijftaal die in E-mails en brieven schrijven in het Nederlands nog gepleit wordt:

Hierbij [ taboewoord volgens Succesvol schrijven! ] verzoek ik u, in mijn hoedanigheid van voorzitter van vereniging XYZ, mij te ontvangen in particuliere audiëntie in verband met een mondelinge toelichting op het u onlangs toegezonden verzoek tot het aanvaarden van beschermvrouwschap van de vereniging’ (p. 54).

Of, iets zakelijker: de geadviseerde beginzin om te reageren op een offerte is ‘naar aanleiding van uw offerte van … jl. … ‘ (p. 139). Dat vind ik voor een boek uit 2009 (dertiende, herziene, druk) onnodig formeel en clichématig.

En dat optimum, dat ligt natuurlijk inderdaad ergens in het midden. Maar met deze twee boeken moet je dat midden dus nog wel op eigen kracht zien te vinden.

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Verschenen: Fietsvrouwcolumn # 47

Louise Cornelis Geplaatst op 29 mei 2009 door LHcornelis29 mei 2009  

Vandaag verschenen, in Fiets van juni: mijn Fietsvrouwcolumn ‘Bespiegelingen’, een wat meer beschouwende, filosofische column dan gebruikelijk.

Geplaatst in verschenen | Geef een reactie

Komische kop

Louise Cornelis Geplaatst op 27 mei 2009 door LHcornelis27 mei 2009  

Komische kop in de Spits van afgelopen vrijdag: “Slimmer door mediteren. Groei geheugen en leervermogen door ondezoek bewezen.” Ja, daar ontbreekt een r. De correctoren van Spits kunnen misschien wel wat meditatie gebruiken?

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

Infographics-glossy

Louise Cornelis Geplaatst op 27 mei 2009 door LHcornelis27 mei 2009  

Bij De Journalist van vorige week zat een dikke, glossy bijlage over infographics, Infographics #1 genoemd. Het is een initiatief van de organisatoren van het Nederlandse Infographics Congres IC09. Het is een beetje rommelig en warrig blad*, maar wel de moeite waard vanwege de grote hoeveelheid voorbeelden van infographics erin.

Relatie met mijn eigen werk is het visuele ontwerp, dat ook bij presentaties belangrijk is. Infographics zijn wel anders: vaak zijn ze veel gedetailleerder en complexer dan wat ooit op een Powerpointslide zou passen. Een veel voorkomende soort infographic is bijvoorbeeld een opengewerkt ingewikkeld apparaat waarvan de werking uitgelegd wordt. Op p. 22 van Infographics #1 is dat bijvoorbeeld het RIVM-laboratorium waarin gewerkt wordt aan onderzoek naar de veroorzakers van besmettelijke dodelijke ziektes zoals ebola. De infographic laat zien wat er in dat lab gedaan wordt om de onderzoekers en de omgeving te beschermen. In Powerpoint zou je dat stap-voor-stap moeten doen, op papier kan het in één keer, en op één zo’n beeld kun je als lezer lang turen.

Infographics leiden dan ook tot verdieping, en het is één van de rode draden door dit tijdschrift om dat duidelijk te maken. Visualiseren staat immers wel eens in een kwaad daglicht, alsof het gaat om opleuken voor mensen die te lui zijn om tekst te lezen. Niets is echter minder waar, en dat maakt dit blad helder.  

Een mooi voorbeeld van een verdiepende infographic, is een pagina uit de Volkskrant van 3 mei, met als kop ‘Wie herdenken wij morgen?’ Op de pagina staat een turfje voor elk Nederlands slachtoffer van oorlogsgeweld sinds het begin van de Tweede Wereldoorlog, onderverdeeld in een aantal categorieën. Vooral de turfjes voor de slachtoffers van de Jodenvervolging zijn een indrukwekkende hoeveelheid. Maar zeer priegelige details, natuurlijk, die bij projectie alleen maar tot een grijze brij en/of hoofdpijn voor het publiek zouden leiden: de pagina bevat meer dan 200.000 turfjes.

Andere voorbeelden zijn weer wel te gebruiken in presentaties. Grafieken bijvoorbeeld vallen ook onder infographics. Misschien is het toeval, maar juist de twee voorbeelden in Infographics #1 met de meeste grafieken nou net niet zo geslaagd zijn op het punt dat bij het ontwerpen voor Powerpoint zo belangrijk is, namelijk de relatie tussen boodschap en beeld:

  • Op p. 21 drukken 4 X 3 X 8 kolommen arbeidsmobiliteit per opleidingsniveau en per kwartaal uit. De verschillen tussen die niveaus en kwartalen zijn heel klein, en als er een verschil mee beoogd werd uit te drukken, valt dat weg. Wat dan wél de boodschap is, is maar de vraag. Met andere woorden: veel details, maar interpretatie, geen idee. Dat is geen communicatie, maar een datadump.
  • Op p. 29 geven tientallen ‘surface charts’ aan hoe, volgens de titel, de kredietcrisis de hele beurs besmette. Dát het met alle beursgenoteerde bedrijven steeds slechter ging, is uit het beeld wel af te leiden. Maar besmetten, nee: ik zie geen bron of infectie, ik zie alleen maar een verslechtering door de tijd. Misschien typerend voor de ronkende manier van schrijven over de crisis?

En zo zijn de voorbeelden in Infographics #1 erg leuk om te bekijken: wat vind ik meer en minder geslaagd? Dat is inspirerend op het gebied van visueel ontwerp. De moeite waard dus!

(* Rommelig en warrig: een paar artikelen zijn in het Engels, de titel bevat dat ‘#1′ maar in het voorwoord staat dat het om een eenmalige uitgave gaat, het congres wordt vaak genoemd, onder andere in de vorm van interviewtjes met congresgangers, maar nergens staat een verslag of indruk of overzicht van het totaal, zodat ik blijf gissen naar wat het eigenlijk was (voorbeeld: op voorkant: ’25 beste uit de expositie’ – welke expositie?), de vormgeving is druk)

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Slordige correctie van boeken

Louise Cornelis Geplaatst op 21 mei 2009 door LHcornelis21 mei 2009  

Op mijn andere weblog schreef ik vandaag een stukje over een paar boeken met als thema hun slordige verzorging. Titel: ‘Over komma’s, spaties, haakjes en cursief‘.

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

Top-training creatief schrijven?

Louise Cornelis Geplaatst op 21 mei 2009 door LHcornelis21 mei 2009  

Ik schreef net in één van mijn groepen op LInkedIn een antwoord op de vraag ‘Ben op zoek naar een top schrijftraining. Workshop creative writing. Columns. Eventueel stap naar proza. Wie van jullie heeft een suggestie?’ Ik kopieer het naar hier.

Ik heb tussen ongeveer 2000 en 2007 een aantal creatieve cursussen gevolgd, en daar was ik over het algemeen niet kapot van, ook niet bijvoorbeeld van de Schrijftraining die ik bij de Schrijversvakschool heb gedaan [ een paar eerdere reacties op deze vraag raadden die aan ] . Ik ben er dus ook mee gestopt. Ik leer nu vooral veel van mijn proeflezers en andere feedback-gevers.

Je bent bij een cursus erg afhankelijk van de kwaliteit van en de ‘klik’ met de docent, en niet elke goede schrijver maakt een goede docent, vooral niet op het gebied van tactisch feedback geven en het groepsproces begeleiden. Ik heb bijvoorbeeld meegemaakt dat de docent van een columns-workshop afwijzend stond tegenover alles wat met sport te maken heeft, en ik schrijf columns over sport (fietsen). Dat kon dus niet goedkomen…

Daarnaast vond ik de meer technische dingen, die overeenkomen met mijn eigen vak (formuleren, alinea’s, structuur), vaak ook niet zo goed behandeld, maarja, ik besef wel dat het niet zo makkelijk is om mij daarin tevreden te stellen  (-; 

Ik heb twee dingen gedaan waar ik wel veel aan heb gehad en die ook erg leuk waren:

  • Cursus over literaire columns bij Buitenkunst, door Hester Macrander. Zit dit jaar niet in het programma, maar wel andere leuke schrijfdingen (helaas is die van Hester Macrander al volgeboekt, is ook geen toeval, denk ik). Het werkt inspirerend om een week ‘ondergedompeld’ te zitten met allemaal andere creatievelingen.
  • The Artist’s Way, een methode ter ontwikkeling van je creativiteit, juist helemaal níet technisch. Zie http://home.hetnet.nl/~j.vrijdaghs/html/the_artist_s_way.html

Ik geef zelf ook schrijfbegeleiding (wat de creatieve kant betreft vooral columns).

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Tekstverklaren voor gevorderden

Louise Cornelis Geplaatst op 19 mei 2009 door LHcornelis19 mei 2009  

Vandaag in het nieuws: gesteggel over een tekst van het HAVO-eindexamen Nederlands. Het is jammer dat het zo politiek gemaakt wordt, het was ook gewoon een heel slechte vraag. Puur op basis van de tekst is hij namelijk niet te beantwoorden. ‘Doodgeknuffeld worden’ zegt immers iets over de knuffelaars, niet over de geknuffelden, dus niet over uitkeringsgerechtigden.

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

Schrijfprobleem is leiderschapskwestie

Louise Cornelis Geplaatst op 19 mei 2009 door LHcornelis19 mei 2009 2

Gisteren eindigde ik met de stelling dat je een schrijftraining kunt gebruiken om obstakels in de organisatie op te sporen – obstakels voor betere besluitvorming. Ik wil daarin nog wel een stapje verder gaan: als een organisatie een schrijftraining wil gericht op doel 1 van gisteren (betere besluitvorming), is er altijd óók iets anders in de organisatie gaande. En bij doel 2 soms ook. En dat ‘iets anders’ is losjes te omschrijven als een leiderschapsprobleem.

Drie voorbeelden uit mijn eigen praktijk van de afgelopen tijd:

  1. In organisatie A vindt het management dat de medewerkers slechte nota’s schrijven. Op basis daarvan kan het geen beslissing nemen. Wat blijkt het geval? De managers laten hun schrijvende medewerkers volledig ‘zwemmen’ en verwachten dan wel dat zij toch met het perfecte stuk op de proppen komen: inhoudelijk volledig en zonneklaar, en ook nog eens hun eigen standpunt reflecterend. De medewerkers op hun beurt zijn keer op keer teleurgesteld dat ze hun op eigen houtje tot stand gebrachte kunstwerk terugkrijgen met het verzoek dingen aan te passen en te verbeteren. Ze zien dat als uitstelgedrag: het management kan geen beslissingen nemen.
  2. In organisatie B willen de medewerkers net zo goed leren schrijven als hun baas. Die is er namelijk ontzettend goed in. Waarom leert zij het dan haar medewerkers niet? De baas blijkt precies daarin juist grote moeite te hebben: voor leren biedt zij haar medewerkers amper ruimte. Alles is gericht op productie draaien, en als de medewerkers er even niet uit komen, doet zij het zelf wel even. 
  3. In organisatie C is het gewoon nooit goed genoeg, het schrijven niet, maar eigenlijk niets. De baas zegt onomwonden dat er een fors aantal medewerkers zit onder te presteren. Hij kan echter niet duidelijk maken wat ze dan wél zouden moeten kunnen, en als hij erover begint, houdt hij niet meer op eis na eis na eis na eis te formuleren. In een training van één dagdeel wil hij ook én dit én dat én zus én zo uitputtend behandeld zien, zodat z’n mensen het daarna eindelijk goed doen. Zo niet, dan kunnen ze vertrekken.

Drie gevallen waarin een training gericht op het verbeteren van de technische vaardigheden van de schrijvende medewerkers (structureren, formuleren, inleiden, etc.) niet zal helpen, en misschien het probleem alleen maar groter zal maken: nou ‘moet’ er nog meer, en perfect ook, en nou hoeft de manager/baas nog minder te helpen. Niet voor niets is uit literatuur bekend dat het rendement van schrijftrainingen nihil is. Dat komt doordat het symptoombestrijding is, van een hinderlijk, maar ook weer niet heel ernstig symptoom. Zeker van interne stukken is de tekstkwaliteit immers helemaal niet zo heel belangrijk. De eventuele training zal dan ook niet zozeer gericht moeten zijn op individuele schrijfvaardigheden, maar meer op het helder krijgen en oplossen van het échte probleem in de organisatie.

Bovendien kan zo’n training wel aandacht besteden aan de andere kant van een leiderschapsprobleem: de rol van de medewerkers. Waarom laten de schrijvers in organisatie A zich wegsturen met vage maar veeleisende opdrachten? Die in B zich het werk uit handen rukken door hun alleskunnende baas? Die in C hun baas de onrealistische eisen opstapelen? Met een assertievere houding is er wellicht ook wat aan te doen.

Gezien vanuit het schrijven is de oplossing in alle drie de gevallen niet in de eerste plaats gelegen in de technische vaardigheden, maar in de aanpak van het schrijfproces, en vooral in een grotere gemeenschappelijkheid daarin. Tijdens het schrijfproces bespreken schrijver en baas de voortgang. De baas geeft inhoudelijke en strategische input en feedback op de leesbaarheid, doet dat al vanaf ‘halffabricaten’ (opzet voor de structuur, eerste versie van de tekst, storyboard-schets van de presentatie). De schrijver betrekt de baas en andere relevante partijen er actief bij, en is zich er dus van bewust dat schrijven in een complexe organisatie niet iets is wat je in je eentje ‘zomaar’ moet kunnen.

De verantwoordelijkheid voor het verbeteren van tekstkwaliteit is dus niet te verleggen naar een training. Sterker nog: een training is soms weggegooide tijd en geld, of pas in tweede instantie nuttig. Ik help organisaties graag bij het nadenken over wat het echte probleem is, ik kan voorstellen doen voor de noodzakelijke interventies, en die, voor zover het om schrijven gaat, uitvoeren.

De houding van zowel managers als schrijvende medewerkers is echter lastiger te beïnvloeden dan een tekst of technische vaardigheden. ‘Quick wins’ zijn dan meer te behalen door het ontwikkelen van formats en procedures dan door training. Een echte verbetering is bovendien een lange weg met kleine stapjes. Alleen al het openlijk bespreken van de obstakels helpt. En daar kan een schrijftraining ruimte voor bieden.

Geplaatst in schrijftips | 2 reacties

Schrijftraining… maar waarom dan?

Louise Cornelis Geplaatst op 18 mei 2009 door LHcornelis18 mei 2009 1

Een week of zes geleden schreef ik een post op dit weblog met daarin mijn trainingsaanbod. Leuk, iets van een training schriftelijke communicatie, zeker als die heel verantwoord is enzo… Maar waarom zou een organisatie daarin investeren? Ja, omdat de eigen mensen daar beter van gaan schrijven. Maar is dat nou zo belangrijk – belangrijk genoeg om een trainer voor in te huren en mensen enkele dagdelen lang voor vrij te maken? Schrijven is toch alleen maar een middel, en geen doel – tenzij je tekstschrijver bent van beroep, maar daar gaat het natuurlijk meestal niet om. Dus waarom investeren in het verbeteren van de schrijfvaardigheid van medewerkers?

Ja, schrijven in organisaties is een middel, geen doel. Er zijn met beter schrijven wel twee échte doelen te bereiken:

  1. Het verbeteren van de besluitvorming (kwalitatief beter of efficiënter).
  2. Het vergroten van de klantgerichtheid.

Als een organisatie doel 1 wil bereiken, is een training gericht op het schrijven van interne nota’s en andere beslisstukken. Bij doel 2 gaat het vooral om de externe communicatie, bijvoorbeeld om rapporten en brieven. De twee doelen kunnen ook samen gaan; in grote lijnen zijn de principes voor goed schrijven hetzelfde.

Wel is het altijd belangrijk na te gaan of het middel (schrijftraining) wel dé weg is naar het doel (1 of 2). Enerzijds is dat dan de vraag of er geen effectievere middelen zijn.  Voor het tweede doel is bijvoorbeeld het uitbesteden van de schrijftaak een reële optie: als een tekst echt belangrijk is, echt klangericht moet zijn, is het werk voor iemand die van schrijven zijn vak heeft gemaakt.

Anderzijds is het de vraag of er op de weg naar het doel obstakels zijn die het middel onwerkzaam maken. Vooral die laatste vraag wordt bij schrijftrainingen te weinig gesteld. Dan heb je een training gehad, maar dan zegt je baas een keer ‘zo doen we dat hier niet’ en dan is je training voor niets geweest. In die organisatie speelt dan een leiderschapsprobleem, en daar is niet tegenop te trainen. Wel kan een training dienst doen als instrument om obstakels op te sporen – meer daarover later deze week.

Geplaatst in schrijftips | 1 reactie

Nog een keer over ’taalgezeur’

Louise Cornelis Geplaatst op 14 mei 2009 door LHcornelis14 mei 2009  

Aansluitend bij mijn eigen ingezonden brief (zie post van gisteren): in de Groene staat een beregoed artikel van Joop van der Horst over hetzelfde onderwerp: Taalproblemen en de wegen naar mogelijke oplossingen. Nouja, eigenlijk is de titel ‘De taal verloederd nu eenmaal’ – maar knap daar niet op af, want Van der Horst kan echt wel spellen en hij is zeker geen fatalist die zegt dat de jeugd van tegenwoordig reddeloos verloren is qua taalverzorging.

Ik ben sowieso een groot fan van Van der Horst, ben het vrijwel altijd met hem eens, heb veel van zijn werk geleerd op het gebied van taalverandering (vooral over de vraag wat er ‘verloederd’) en ik leer ook elke keer weer wat nieuws – zoals dit keer over dat we niet moeten verwachten dat iedereen goed leert schrijven, zoals we ook niet van iedereen verwachten dat hij chirurg of damkampioen wordt. Aanrader!

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Berichtnavigatie

← Oudere berichten

Recente berichten

  • Schrijven doe je niet alleen
  • Mijn ethische antenne aanscherpen
  • Over weefsel, 150 en een popconcert: 3 college-onderwerpen
  • De piramide van Optimaal blijven sporten
  • ‘Optimaal blijven sporten voor 45+’ers’ is verschenen

Categorieën

  • Geen rubriek (9)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (290)
  • Opvallend (477)
  • Piramideprincipe-onderzoek (96)
  • Presentatietips (149)
  • schrijftips (814)
  • Uncategorized (39)
  • Veranderen (36)
  • verschenen (194)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2023 - Louise Cornelis
↑