↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Maandelijks archief: mei 2016

De olifant beïnvloeden

Louise Cornelis Geplaatst op 31 mei 2016 door LHcornelis1 juni 2016  

Cover van het boekVanochtend heb ik het boek Harder praten helpt niet. Zeven ongehoord goede strategieën om wél te overtuigen uitgelezen en net bekeek ik een presentatie die ik doorgestuurd had gekregen van collega Marieke Bos die vorige week naar een Tekstnet-workshop was geweest van een andere collega: Jeanine Mies. Beetje toeval, maar zo in een leuke volgorde, want de presentatie is een soort illustratie, toepassing op tekstschrijven en daarmee concretisering van het boek, dat dan ook (en dat is niet toevallig) in de bronnen genoemd wordt. Maar goed, verder over het boek dus, want de presentatie is helaas niet openbaar.

Thema is sturen en overtuigen op een andere manier dan puur met rationele argumentatie. Die doet immers alleen maar een beroep op onze ‘ruiter’, in de metafoor van het boek: ons bewuste en weloverwogen denkwerk (Kahnemans slow thinking). Die ruiter zit op de rug van een olifant: ons onderbewustzijn. Dat beïnvloedt ons handelen en onze mening veel meer dan we willen weten. Om meer gedaan te krijgen, is het dan ook goed niet alleen de ruiter aan te spreken, met logica en inhoud, maar ook die olifant. Met emoties, verhalen, nudges, framing en allerlei andere meer of minder subtiele technieken – boek én presentatie bevatten er talloze aansprekende voorbeelden van.

Ik las het boek met veel plezier en vind het zeer leerzaam en inspirerend. Tegelijkertijd heb ik de hele tijd ook zo’n lichte knoop in mijn buik: waar houdt gezonde beïnvloeding op en begint manipulatie? Nouja, ook daarom zijn dit nuttige werken, want je kunt er niet alleen van leren hoe je ze inzet, maar ook hoe je je ertegen verweert. Daarvoor moet je je immers eerst bewust zijn van de verleidingsstrategieën.

Auteurs Gagestein en Boersma wijden een paragraaf aan de valkuil van manipulatie. Zij onderscheiden die van beïnvloeding door te stellen dat je bij beïnvloeden je ‘huiswerk’ gedaan hebt en bewijslast hebt, dus je standpunt met argumenten kunt onderbouwen (p. 176), bij manipulatie niet. Alleen al daarom blijft óók het aanspreken van die ruiter belangrijk.

Bovendien, zo stellen ze, kun je niet niet beïnvloeden. Daarin vond ik het boek ook heel verfrissend: je bent nooit neutraal, objectief en zuiver en alleen met de rationele kant bezig. Al is het alleen maar omdat je altijd afhankelijk bent van je eigen beperkte en gekleurde waarneming. Inderdaad. En daar kun je je ook maar beter bewust van zijn!

 

Geplaatst in Leestips, schrijftips | Geef een reactie

Tekstadvies begint in je lichaam

Louise Cornelis Geplaatst op 27 mei 2016 door LHcornelis27 mei 2016  

Laatst kwam ik bij het opruimen van een archiefkast het werkstuk tegen dat ik in 2001 schreef voor de opleiding die ik toen deed. Ik dacht: goh, dat is waar ook, dat spreekt voor mij nu helemaal voor zich, maar ik heb dat toen uitgeknobbeld, dat tekstadvies begint in je lichaam. Ik leg het uit.

In het werkstuk, dat ik deed voor de opleiding Gestaltmethodologie, pas ik het Gestalt-begrip awareness toe op het werken met teksten. Om het meteen maar te illustreren: als je een heel saaie, abstracte, wollige tekst leest, dan ervaar je dat in je lichaam: het kost moeite te blijven zitten, je moet je ogen als het ware naar de volgende zin duwen, misschien ga je zitten wiebelen of geeuwen, of je voelt je energie wegzakken en je hoofd zwaar worden. Daar gaat het om. Wat in het groot geldt voor een heel lange, saaie, wollige tekst, geldt ook in het klein (per zin of zelfs woord) en voor subtielere (minder heftige) of juist positieve (energie krijgen) fysieke sensaties bij een tekst.

Als je je bewust (‘aware’) wordt van dat type lichamelijke signalen, kun je je tekstadvies erop baseren. Daartoe moet je lezer die signalen serieus te nemen. Op school hebben we allemaal geleerd dat het aan jezelf ligt als je moeite hebt met verder lezen, en daardoor hebben we allemaal geleerd die fysieke impulsen te onderdrukken. De kunst van ze gebruiken voor tekstadvies is om ze in de eerste plaats toe te laten, en in de tweede plaats te zien als signalen die iets zeggen over de tekst, niet over jou.

Iedereen heeft dit type senssaties (denk ik tenminste). Het is de professionaliteit van een tekstadviseur om op basis ervan nog een aantal vervolgstappen te zetten:

  1. Onderscheiden wat echt een persoonlijk dingetje is (slaapgebrek kan ook tot vermoeidheid leiden en ik heb beslist overdreven allergieën voor sommige tekstverschijnselen) en wat daadwerkelijk wat zegt over de tekst.
  2. De oorzaak van de lichamelijke ervaring achterhalen: het analytische werk.
  3. Verbetersuggesties doen.

Bovendien merk ik zelf dat die awareness zich in de loop der jaren maar blijft ontwikkelen, door er bewust mee bezig te zijn. Ook dat onderscheidt de professional van andere lezers. Overigens, therapeuten werken net zo, alleen dan niet op teksten maar op andere mensen gericht. Zij scherpen hun awareness en de drie vervolgstappen aan in leertherapie; ik leer het meest van luisteren naar andere lezers (prof of niet), en ook wel uit de vakliteratuur.

Wat in die vakliteratuur niet aan de orde komt, is juist die gedachte dat tekstadvies begint vanuit je lichaam. De handboeken en bijvoorbeeld ook opleidingen beginnen bij stap 2: de analyse. Daartoe leer je bijvoorbeeld het CCC-model te hanteren: 3 criteria X 5 niveaus = 15 in te vullen ‘vakjes’ over een tekst. Maar dat is dus volgens mij maar een beperkt deel van het verhaal. Ten eerste is dat in de praktijk te omslachtig en ten tweede baseer je volgens mij je oordeel per vakje deels ook weer op je awareness.

Het concept awareness werpt ook licht op de vraag wat een tekst goed maakt: die geeft je een prettig gevoel. Ja, dat is zo vaag als wat, maar het is wel waar het mee begint. Ook dan kun je vervolgstap 1 en 2 zetten om te achterhalen waar dat goede ‘m in zit. Die vervolgstappen zijn sowieso nodig omdat je anders blijft steken op het beroep doen op je intuïtie: ‘dat zegt je taalgevoel je wel’. Wat precies awareness onderscheidt van intuïtie, daar ben ik voor dat werkstuk niet uitgekomen; de Gestalt is theoretisch niet heel sterk uitgewerkt. In de praktijk blijkt dat echter geen probleem.

Leuk om m’n eigen werkstuk weer eens te herlezen. Ik was welhaast vergeten dat ik dat toen had uitgedokterd, ook nog met wat praktijkonderzoek erin. Meer van die opleiding van toen is inmiddels voor mij vanzelfsprekend geworden: ik ben niet meer actief met Gestalt bezig, maar het heeft me in die twee jaar toen wel degelijk gevormd. Ik was die opleiding toen gaan doen omdat ik beter wilde worden in werken-met-mensen, en het heeft ook nog eens verrassend veel opgeleverd voor werken-met-teksten!   

 

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Twee nuttige links

Louise Cornelis Geplaatst op 23 mei 2016 door LHcornelis23 mei 2016  

Vandaag twee verschillende maar allebei nuttige links:

  • Op het Blogatelier een mooie uitleg over waarom je niet ‘voor iedereen’ kunt schrijven. Dat geldt niet alleen voor blogs, maar voor alle genres. Ik moest onmiddellijk denken aan de discussie die ik een paar maanden geleden voerde in een training met een deelnemer die beweerde dat zijn beleidsteksten ‘voor iedereen’ leesbaar moesten zijn. Ik betoogde toen ook dat dat onmogelijk was, maar ik had daar volgens mij een boel meer woorden voor nodig dan dit weblog!
  • Tekstnet heeft op een rijtje gezet wat de Wet DBA betekent voor tekstenwerk. Nuttig, geruststellend, en met dezelfde conclusie als waar ik ook al op uit was gekomen: in vrijwel geen enkel geval is een (model-)overeenkomst nodig voor het soort werk dat ik doe. De enige uitzondering voor mij is het werk dat ik doe voor de universiteiten. Dat kon al niet altijd als zelfstandige (helaas…), en dat gaat niet veranderen, dus is een overeenkomst als ik het wel als zelfstandige doe wel nodig.
Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Interview met mij

Louise Cornelis Geplaatst op 20 mei 2016 door LHcornelis20 mei 2016  

Lamar Communicatie heeft een nieuwe website. Die is sowieso de moeite waard om te zien, maar wat helemaal leuk is: ik sta erop! Ik ben geïnterviewd door Lyanne Lamar, met wie ik regelmatig samenwerk. Ze heeft me uitgehoord over mijn visie op beter schrijven in organisaties. Dat was al een heel leuk gesprek, en ik ben blij met en trots op het resultaat:  http://lamarcommunicatie.nl/interview-louise-cornelis/

 

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Plakkerig

Louise Cornelis Geplaatst op 9 mei 2016 door LHcornelis6 mei 2016  

Ik was in de loop van de jaren al wel vaker de ideeën van Chip en Dan Heath over de plakfactor (‘made to stick’) tegengekomen, maar pas nu net heb ik het boek gelezen, over waarom sommige ideeën aanslaan en andere niet. Dat boek is inderdaad de moeite waard, en de relevantie ervan werd me ook duidelijk.

De Heaths (het zijn broers) claimen dat het succes van een idee afhangt van zes kenmerken: het is eenvoudig, onverwacht, concreet, geloofwaardig, en gebracht met gevoel en met een verhaal. In het Engels kun je daar het acroniem succes van maken: simple, unexpected, concrete, credible, emotional, story. Dankzij de vele aansprekende voorbeelden is hun eigen idee wat mij betreft ook zeker succesvol.

Bovendien valt me op dat in elk geval de eerste twee factoren overeenkomen met de kenmerken van een goede hoofdboodschap in het piramideprincipe: het is die ene, kernachtige uitspraak (simpel) die de opdrachtgever op het puntje van zijn stoel krijgt (onverwacht). Een héél goede hoofdboodschap is daarnaast beslist ook concreet, geloofwaardig en misschien zelfs ook wel emotioneel. Dan houdt het wel een beetje op, want het piramideprincipe is juist niet narratief.

Eén van de eerste voorbeelden in het boek illustreert het verschil tussen narratief en piramidaal overtuigen. Om het idee ‘pas op voor onbekende mooie vrouwen in de grote stad die je een drankje aanbieden’ over te brengen, is het beroemde broodje-aap-verhaal over de gestolen nier overtuigend, waar het piramideprincipe om rationele argumentatie zou vragen. Ook al blijft het broodje aap beter hangen, met een broodje aap wil je je klant niet overtuigen natuurlijk.

Enfin, leuk boek, en ik had het nét uit toen ik thuis een fraai vormgegeven brochure aantrof van – uh, ja, van wat eigenlijk? Het heet ‘Route 33’, naar de buslijn die naar onze wijk voert. Maar de tekst zondigt tegen alle plakfactoren en daardoor krijg ik geen idee wat ze nou eigenlijk doen en of ik daar wat aan heb of mee kan:

Abstracte tekst

Wat hiervan blijft hangen is vooral de indruk van abstract beleid. Van het idee dat een ‘netwerk’ mij zou kunnen ‘ondersteunen’ krijg ik zelfs een beetje jeuk. Ik denk niet dat dat is wat de schrijvers wilden overbrengen. Misschien moeten ze De Plakfactor maar eens lezen.

Geplaatst in Leestips, schrijftips | Geef een reactie

De oogst aan links

Louise Cornelis Geplaatst op 4 mei 2016 door LHcornelis4 mei 2016  

Hier weer eens wat links naar interessante blogposts en webpagina’s die mij de laatste tijd bereikten via Twitter en soortgelijke kanalen:

  • Op http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2016/02/26/jan-blommaert-let-op-elk-woord-neem-loonlast-voor-wie-is-dat-een-last laat Jan Blommaert mooi zien hoe ideologisch geladen woordkeuze is. Loonlast – voor de meeste mensen is loon bepaald geen last, dus als je dat woord gebruikt, schaar je je duidelijk aan een bepaalde kant. Het stuk is eigenlijk aan aankondiging van een boek van Blommaert, maar het is zo uitvoerig dat het zelfstandig prima leest – als pleidooi voor kritisch leren denken ook!   
  • Op http://www.sayx.nl/content/schrijfcursus-voor-werknemers-overbodig/ staat een (al wat ouder) betoog tegen losse schrijftrainingen, iets waar ik me goed in  kan vinden. De performancebenadering wordt als alternatief aangedragen, ik had het daar laatst ook al over, maar terecht volgt daarna een stukje over dat ook die niet altijd tot beter schrijven leidt. Soms kun je schrijven maar beter uitbesteden aan mensen die er hun vak van hebben gemaakt. Of ik zou zeggen: samen doen met. Want alléén kan zo’n tekstschrijver het ook niet.
  • Op https://pfauth.com/blogging-advice/effective-writer/ staat een mooi stuk over schrijven, ook alweer van een dik jaar oud, met als belangrijkste strekking: scheid schrijven van redigeren. Helemaal mee eens! En Blaise Pascal, die laat ik ook regelmatig voorbijkomen. Opvallend: is het blog van taal veranderd? De recente pots zijn in het Nederlands. En de 101  ‘thoughts’ eronder zijn dat niet helemaal…
  • Het Taalbeheerser-weblog was laatst heel productief, en daarvan vond ik deze post nuttig: zo’n lijstje zocht ik laatst, maar om als grap omgekeerd te gebruiken. Zo van: hoe kom je academischer over, dan wel hoe kom je aan meer woorden als je aan een minimumeis moet voldoen? 
  • Ik kan bijna elke keer dat ik zo’n lijstje met fraaie links hier post wel verwijzen naar slidemagic.com, het weblog van Jan Schultink over het ontwerp van investeringspitches waar ik groot fan van ben. Dus ook nu maar weer. Schultink had bijvoorbeeld een tijdje terug een interessante post over het verloren gaan van de hoofdboodschap in zo’n presentatie: http://www.slidemagic.com/blog/2016/4/7/ooff-but-we-answered-you-already.  
Geplaatst in Leestips, schrijftips | Geef een reactie

Recente berichten

  • Mijn ethische antenne aanscherpen
  • Over weefsel, 150 en een popconcert: 3 college-onderwerpen
  • De piramide van Optimaal blijven sporten
  • ‘Optimaal blijven sporten voor 45+’ers’ is verschenen
  • Ik hoor niet bij een boek over boeken lezen

Categorieën

  • Geen rubriek (9)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (290)
  • Opvallend (477)
  • Piramideprincipe-onderzoek (96)
  • Presentatietips (149)
  • schrijftips (814)
  • Uncategorized (38)
  • Veranderen (36)
  • verschenen (194)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2023 - Louise Cornelis
↑