Ik was net een samenvatting aan het schrijven van een training die ik onlangs gaf. Er waren tijdens die middag drie dingen een paar keer aan de orde geweest die ik hier ook vermeldenswaard vind. Het zijn een beetje losse flodders, zonder rode draad, maar wel alle drie relevant:

1. Tactische overwegingen kunnen ertoe leiden de hoofdboodschap niet aan het begin te zetten, maar aan het einde, of op een andere manier in het verhaal verpakt. Maar wees niet te bang om duidelijk te zijn!

2. Schrijven is eigenlijk maar een zwak middel, bijvoorbeeld om tot gedragsverandering te komen. Persoonlijk contact werkt dan beter. Ga maar na: als papier écht iets kon bereiken, zou de overheid een prachtige brief maken om ons allemaal aan te zetten tot, zeg, beter eten, meer bewegen en braaf gedrag in het verkeer, en dan zouden we dat daarna dan allemaal doen. Ja, dûh! Zo zie je maar: tekst kan dat helemaal niet voor elkaar krijgen. Dus als jouw doel is om een groep mensen iets te gaan laten doen waar ze geen zin in hebben. stop dan niet te veel energie in de tekst, maar ga praten.

3. De principes voor goed schrijven zijn genre-afhankelijk. Ik heb het hier meestal over adviserend schrijven. Niet alles is één op één van toepassing op andere genres in de zakelijke communicatie, bijvoorbeeld een artikel voor een breed publiek. Drie dingen gelden wel algemeen:

• dat je helder voor ogen moet hebben wat je wil zeggen (kern, boodschap)
• dat het je kan helpen om de kunst af te kijken van goede voorbeelden (bewust lezen dus)
• dat het helpt om de concept-tekst aan een ander voor te leggen (laten proeflezen).