Gister zat ik in Utrecht in de bus op weg van het station naar een opdrachtgever. Daar zouden we met een groepje enkele teksten van hen gaan bespreken. In een was me opgevallen dat er een alinea onder een tabel stond die ongeveer beschreef wat ook al in de tabel stond, maar dan in net iets andere woorden en ook in een andere volgorde dan in de tabel. Het ging zo ver dat ik af en toe in verwarring was of ik nou hetzelfde zat te lezen, of net iets anders. Mijn diagnose was: inconsistentie tussen tabel en tekst.

In de bus zag ik een ander mooi voorbeeld van inconsistentie, dit keer tussen figuur en tekst. Het was een bord onder het plafond en het was lastig het goed op de foto te krijgen in dat drukke en hobbelende ding, maar dit was ‘m:

Wat ik zie is dat plaatje 3 één op één overeenkomt met bullet 5. Plaatje 1 zit niet in de tekst. Plaatjes 2 en 4 valt misschien onder bullet 3, en 5 onder bullet 4, maar dat is dan niet precies en de volgorde is ook verre van logisch. Bullets 1, 2 en 6 moeten het stellen zonder plaatje. En hoe veel huisregels zijn het nou in totaal?

Ik zou het anders doen: de regels tot de essentie beperken, zo concreet mogelijk maken (wat is overlast?), en dan allemaal in beeld én taal uitdrukken. Door het verkleinen van de zwarte balk met ‘onze huisregels’ kun je bovendien ruimte winnen. 

In de groep kwamen we ’s middags tot dezelfde conclusie over het belang van consistentie, maar tot een andere oplossing voor de tekst. De paar kleine dingetjes die extra in de tekst stonden, konden wel naar de tabel verhuizen, en dan kon de hele tekst vervallen. Dat leek me inderdaad prima: geen inconsistentie meer, en sterk ingekort. Het is voor een béétje ervaren lezers niet nodig om een tabel te ‘ondertitelen’.

Wel moest er nog een hoofdboodschap bij die de strekking van de tabel uitdrukte. Door het wegvallen van de alinea was daar gelukkig plek genoeg voor.