De kracht van net niet het piramideprincipe?
Natuurlijk wil ik op dit weblog aandacht besteden aan het verschijnen van een Nederlandstalig boek over het piramideprincipe. Maar De kracht van het piramideprincipe is een directe concurrent van mijn eigen Adviseren met perspectief. Dat brengt me in een lastig parket, want het is nogal wiedes natuurlijk dat voor mij geldt, analoog aan de beroemde WC-eend-slogan: ik van Adviseren met perspectief adviseer Adviseren met perspectief.
Oftewel: alles wat ik erover zeg en schrijf zal in het licht van mijn belang gezien en begrepen worden. Dus houd ik het kort, maar wel fundamenteel.
De methode voor ‘helder schrijven en denken’ die in De kracht van het piramideprincipe uiteengezet wordt, is niet HET piramidepricipe à la Barbara Minto, maar een verbrede en verdunde variant erop. Verbreed naar onder andere instructieve en informatieve teksten (waar Minto zich tot adviserende teksten beperkt); verdund door véél minder hoge eisen aan logica, argumentatie, synthese en formulering te stellen dan Minto.
Het duidelijkst wordt voor mij het verschil aan de hand van de voorbeeldteksten achterin het boek. Dat de kopjes van een ‘piramidenotitie’ (p. 93) en adviesrapport (p. 96) geformuleerd zijn als vragen in plaats van als boodschappen (ter vergelijking: dat is alsof een krantenkop zou luiden ‘wat is er gebeurd vandaag?’) en dat een ‘onderzoeksrapport’ bestaat uit de onderdelen ‘conclusie – aanbevelingen – onderzoeksresultaten – methode van onderzoek’ (p. 98) (= methodologische opbouw, maar dan omgekeerd) … pfoe, die twee dingen alleen al wijken wel heel sterk af van Minto.
Nou mag wat mij betreft iedereen met het piramideprincipe doen wat hij of zij goed acht, en er is volgens mij zeker behoefte aan een ‘light’ versie van het piramideprincipe; ik pleitte daar al eens voor en voor zo’n boek als dit is dus zeker ruimte op de markt.
Maar auteurs Eline Janssen en Marita van Hassel-van Rijssen doen het voorkomen alsof zij HET piramideprincipe brengen, en leggen nergens verantwoording af voor de verschillen met Minto. En dat vind ik simpelweg niet netjes, of, preciezer geformuleerd: dat overschrijdt mijn professionele normen voor omgang met bronnen.
Maarja, ik stel kennelijk in het algemeen wat hogere eisen. En adviseer ik daarom… enfin, dat spreekt voor zich!
Beste Louise,
Dank voor je interessante en heldere berichten op je blog en de columns die ik zo her en der tegenkom. Lees ze altijd met veel plezier. Ik hoop ook je lezing te kunnen bijwonen in Leiden.
Graag wil ik reageren op jouw bespreking van ‘De kracht van het piramideprincipe’. Ik citeer je daaruit: “Maar auteurs Eline Janssen en Marita van Hassel-van Rijssen doen het voorkomen alsof zij HET piramideprincipe brengen, en leggen nergens verantwoording af voor de verschillen met Minto. En dat vind ik simpelweg niet netjes, of, preciezer geformuleerd: dat overschrijdt mijn professionele normen voor omgang met bronnen.”
Ik wil –zonder dat ik hun boek heb gelezen- graag een lans breken voor de auteurs. Namelijk: misschien is HET piramideprincipe niet iets wat Minto heeft uitgevonden, maar een bestaand verschijnsel, ONTDEKT door Minto. Anderen kunnen het ook ontdekt hebben. Ik ga hierop in omdat ik zelf ook al jaren, voordat ik ooit van Minto had gehoord, in mijn trainingen piramidevormige argumentatiestructuren gebruikte en ze ook piramides noemde. Op een dag kwam een cursist naar me toe met Minto’s boek en vroeg of ik dat wel eens had gezien… dat was mijn kennismaking met Minto, dus jaren nadat ik met piramides en teksten was begonnen te werken.
Met andere woorden: het kan heel goed dat Janssen en Hassel-van Rijssen, net als Minto, net als ik, het piramideprincipe zelf ontdekt hebben. In dat geval hoef je geen bronnen te vermelden, toch? Dit zou ook verklaren waarom zij het piramideprincipe (of misschien beter: hun piramideprincipe) op een andere manier hanteren dan Minto, wat hun kopjes in de vorm van vragen kan verklaren. Mogelijk zijn ze minder dan Minto voor een piramidale volgorde, maar bepleiten ze wel een piramidale logica. Dat onderscheid maak ik zelf althans altijd. En ik heb wel meer verschillen met Minto, mogelijk net als zij, zodat het niet hoeft te verbazen dat ‘ze wel heel sterk afwijken van Minto’. Ik begeef me nu op glad ijs, omdat ik hun boek niet heb gelezen, maar geef mogelijk een legitimatie voor het feit dat ze afwijken van Minto en haar niet als bron vermelden?
Beste Louise,
Ik wil mijn vorige reactie graag nuanceren. Ik maakte uit jouw bespreking op dat ze Minto niet noemden. Maar nu lees ik in de pdf-samenvatting van bol.com dat ze zich wel degelijk op Minto baseren.
Dat maakt het anders en dan ben ik het met je eens: wel zeggen dat je je ergens op baseert, maar je niet verantwoorden voor de verschillen, is vreemd en niet correct. Of ze dat bewust doen of niet alles van Minto 100% doorhebben en dus ook niet toepassen, weet ik niet. Daarvoor zou ik het hele boek moeten lezen, maar daar heb ik nu even geen tijd voor (zin in).
Dit betekent dat je mijn vorige reactie kunt verwijderen, denk ik. Neemt niet weg dat je bespreking misschien ook anderen het idee kan geven dat je de auteurs verwijt geen bronnen te vermelden. Dat idee ontstond namelijk bij mij door: “Maar auteurs Eline Janssen en Marita van Hassel-van Rijssen doen het voorkomen alsof zij HET piramideprincipe brengen”.
Enfin, ik hoop dat je me niet kwalijk neemt dat ik je verkeerd begreep!
Hartelijke groet, Paula