Als je dit weblog al een tijdje volgt, weet je dat ik af en toe college geef – ongeveer één keer per academisch jaar wel ergens iets; voor het laatst vorig jaar om deze tijd in Utrecht. En morgen begint het weer: ik ga in Leiden het vak ‘Tekstontwerp en persuasieonderzoek’ geven. Daarin gaan de studenten aan de slag met een zelfgekozen tekst die bedoeld is om gedragsverandering teweeg te brengen. Ze gaan:

• De tekst analyseren aan de hand van een boek dat een overzicht geeft van het onderzoek naar overtuigende teksten.
• Lezersonderzoek uitvoeren (pre-test).
• Voorstellen doen voor verbetering, inclusief minstens een stuk herschrijving.

De teksten zijn bijvoorbeeld voorlichtings- of reclamemateriaal, of campagneteksten (de verkiezingen naderen immers). Dat zijn andere teksten dan waar dit weblog over gaat, maar ik zal zelf een vertaalslag maken naar de praktijk van adviesrapporten.

Eerste vraag natuurlijk: is een adviesrapport wel gericht op gedragsverandering? Ik denk veel wel: ik denk dat een adviseur graag wil dat de klant een bepaalde beslissing neemt. Beter zichtbaar is dat trouwens bij een aanverwant genre: het voorstel, bijvoorbeeld een investerings- of projectvoorstel. Ik heb in trainingen wel eens besproken bijvoorbeeld dat de impliciete hoofdboodschap van een voorstel eigenlijk is ‘ga met ons in zee’, en dan lijkt dat genre ineens op reclame (‘koop dit product’). 

Maar ook bij adviesrapporten zou het toch gek zijn als de adviseur, hoe onafhankelijk die ook is, niet wil dat de klant het advies opvolgt. De mate waarin de tekst de klant nog moet overtuigen verschilt echter. Veel overtuigingswerk gebeurt immers tijdens het adviesproces. Dat valt buiten het bereik van het college. Maar voor de tekst hoop ik de komende maanden (het vak loopt door tot in mei) samen  met de studenten wijzer te worden. Ik houd jullie op de hoogte!