Klant of cliënt?
Op Neerlandistiek.nl sneed eerder deze week niemand minder dan Jan Renkema een kwestie aan die mij ook af en toe bezighoudt: schrijf ik klant of cliënt? De officiële betekenis van die woorden is gelijk, maar ze verschillen in gevoelswaarde. Dat ervaar ik zo, en Renkema zegt hetzelfde.
In de meeste van mijn teksten gebruik ik klant/cliënt in de hoedanigheid van de afnemer van een dienst van een adviseur en lezer van een adviesrapport. Ik gebruik ze door elkaar. Toen ik bezig was met de derde druk van Adviseren met perspectief heb ik over die keuze zelfs nog overlegd met een vakgenoot, want toen wilde ik wel consistent zijn.
Het werd klant. Mijn overweging was vooral: als het verder niet zo veel uitmaakt, gebruik dan maar het gewonere, informelere woord. Dat vind ik in het algemeen, en voor deze keuze dus ook. Vandaar ook adviseur en niet consultant. In mijn verantwoording voor de keuze (p. 14) schrijf ik ook nog dat ik cliënt eigenlijk wel gelijkwaardiger vind, daar waar de klant koning is.
Met Renkema’s drie associaties kom ik er niet uit. Op basis van de eerste, dat cliënt meer voor diensten is en klant voor producten, zou ik het over cliënten moeten hebben. De andere twee herken ik niet en ik vind de voorbeelden ook niet overtuigend, eerder managementblabla (van cliënt- naar klantgericht, alsof dat preciezer is) en dikdoenerij (een prostituée die geen klanten heeft, maar cliënten).
Ik heb zelf een andere associatie: aan cliënt hangt een zweem van hulpverlening, van eufemisme voor patiënt zelfs. Bij het losse woord ervaar ik het nog niet zo sterk, maar bij cliëntgericht, als in cliëntgericht schrijven dat ik dan zou bepleiten, dan zie ik ineens de GGZ voor me. Klantgericht is voor mij neutraler. (Ik zie nu net dat er een reactie is gekomen op het stuk van Renkema waarin de associatie van cliënt met zorg er inderdaad blijkt te zijn)
Juist om dikdoenerij te vermijden koos ik in mijn boek voor klant. Het woord komt er nogal vaak in voor en een heel boek vol cliënt, cliënten en cliëntgericht, pfoe, da’s heavy!
Het verschil tussen klant en client kan discrimerende gevolgen hebben wanneer en van de 2 vormen in het wetboek werd/word opgenomen.
Persoonlijk vind ik dat cliënt zou moeten worden geschrapt uit de taal als een negerzoenen.
Een cliënte is een niet rechts steekse betalende klant! een klant is koning en betaald voor de dienst die hij altijd krijgt voor zijn geld zo niet bij hoeren loopt de klant naar een andere waar hij wel waar voor zijn geld krijgt zo werkt dat ook in een supper markt een cliënte betaald eerst zieken fonds of een eigen bijdragen en krijgt dan de passende dienst maar krijgt niet altijd presies wat hij wil die werkt namelijk met protocollen en afspraken waar aan gehouden moet worden dus of je een hoer betaald of je sinaasappels koopt of een pak suiker dan ben je klant ,als je niet honderd procent kunt betalen voor de dienst en er voorwaardes en protocollen,en afspraken aan vast zitten en of je kan niet 100 procent bepalen voor je geld “je bent dus geen koning “dan ben je een cient en daar is helemaal geen discriminerende bedoeling mee.