Interessante ‘whitepaper’ bereikte me via de nieuwsbrief van SIOO: ‘Hoe leer je als jonge consultant het vak, als AI het overneemt?’ Dat gaat over meer vaardigheden dan schrijven alleen, maar ik herkende toch veel en leerde ook nog nieuws.

Ik vond het fijn om een aantal ideeën uit mijn eigen recente artikel te herkennen. Het is pionieren op dit gebied, en het is voor mij prettige bevestiging als er andere mensen soortgelijke inzichten komen. Dat zat hem bijvoorbeeld in de vaststelling dat het controleren van het werk van AI meer werk kan kosten dan het zelf doen. Een mooie korte formulering van wat er verandert door generatieve AI is dat je van ‘creator’ ‘editor’ wordt. Met daaraan verbonden een agencyprobleem (aha, zo noem je dat, p. 37):
Door taken uit te besteden aan AI waar je zelf onvoldoende verstand van hebt, kan je ook niet goed controleren of het resultaat klopt of voldoet aan de kwaliteitseisen.

Ook bevestigend: dat AI stuurt in een mate die je niet moet onderschatten. Er zit een eigenzinnige gesprekspartner aan tafel. Ik dacht daarbij vooral aan: wil je wel dat ‘Big Tech’ je sparring partner is die je kritische en creatieve denkwerk beïnvloedt? Dit paper voegt er nog een voorbeeld aan toe, iets wat ik me nog niet had gerealiseerd: als je je interviews opneemt om ze door AI te laten uitwerken, beïnvloedt dat het gesprek. Dat is merkbaar aan de gesprekspartners: wat zij belangrijke punten vinden, herhalen ze een paar keer, gericht op de microfoon.

Nieuw voor mij de verschoven vraag uit de titel van het paper: wat te doen als het werk straks alleen nog maar voor senioren is? Dat begrijp en onderschrijf ik wel meteen: het werken met AI vraagt gevorderde vaardigheden. Ik zeg dat wel in mijn trainingen als: ‘jullie moeten mijn rol overnemen’. Je moet namelijk eerst goed uitleggen wat je wilt (kort door de bocht: ChatGPT het piramideprincipe aanleren) en daarna de output redigeren. Dat is dus het werk dat ik doe als trainer en kritische tegenlezer. Dat doe ik op senior niveau, maar dat heb ik ook moeten leren natuurlijk. Door het zelf te doen, keer op keer op keer op keer. Niet door het uit te besteden.

Hetzelfde geldt voor de seniore adviseurs met wie ik werk en die op hun beurt juniore medewerkers uitleggen hoe ze het willen en feedback geven op het werk dat die opleveren. Die kunnen dat omdat ze het zelf hebben gedaan toen ze zelf begonnen. Juist dat eerdere, ‘juniore’ werk is uitbesteedbaar, maar dan leer je het dus niet, en raak je er ook nooit door de wol geverfd in. Laat staan dat je er een eigen stijl in ontwikkelt. Want daar gaat het ook om: consultancy draait om meer dan efficiëntie.

Het paper pleit ervoor dat je als consultant ‘ouderwets’ moet blijven leren: het vak beheersen ‘alsof AI niet bestaat’ (p. 52). Vlieguren maken dus. Consequentie daarvan is dat je bewuste keuzes moet maken over waarvoor je AI inzet en wat je beter zelf doet.

Dat AI inzetten gevolgen heeft voor je professionele ontwikkeling, dat is iets wat jongere consultants zich onvoldoende realiseren. Hun blik op de nieuwe technologie is beperkt ze zien de risico’s ervan niet. En dat herken ik dan weer helemaal!