Afgelopen weekend was ik naar Distant Voices, een bijzondere voorstelling met toneel en zang op locatie vanuit het Luxor Theater. We zagen een aantal verschillende dingen rond het thema menselijke stem versus techniek. Het meest doorgeschoten richting techniek was een virtual-reality-show met beeld en geluid, waarin maar een enkele keer een paar echte mensen voorkwamen – die overigens bijzondere interactie hadden met de virtuele werkelijkheid, want ze bezemden bijvoorbeeld geprojecteerde beelden op.

Ik vond het bijzonder en interessant, maar ik voelde me toch niet helemaal op mijn gemak. Ik kon het verhaal niet volgen (ik weet ook niet of dat de bedoeling was) en ik ging op een gegeven ogenblik wat ongemakkelijk zitten schuiven omdat ik geen idee had waar we waren en hoe lang het nog zou gaan duren. Ik voelde me er als het ware in verloren, met onvoldoende houvast. Nou weet ik van mezelf dat ik behoefte heb aan structuur, maar ook weer niet overdreven veel, en ik kan bij kunst ook juist wel een prettige tijdloosheid ervaren. Bij een concert weet je ook niet altijd precies hoe lang het duurt en wat er nog komt, bijvoorbeeld, en dat is geen probleem, eerder lekker.

Eenmaal weer buiten bedacht ik dat het probleem van de structuurloosheid wel eens te maken zou kunnen hebben met het (vrijwel) ontbreken van menselijke uitvoerders. Als mensen aan het zingen, spelen, acteren, muziek maken zijn, wéét je dat de menselijke maat geldt. Zij krijgen een keer honger, dorst, slaap en ze moeten een plasje. Dús zal er een keer een pauze en een eind zijn. Maar een computer kan eindeloos doorgaan. Dat creëert onveiligheid: mijn uithoudingsvermogen zou wel eens beproefd kunnen gaan worden.

Het viel wel mee uiteindelijk natuurlijk – het was, zoals voorspeld, om half 5 afgelopen. Toen was ik een ervaring rijker: de menselijke maat biedt structuur. Zou het kunnen zijn dat de toch al ietsje virtuelere werkelijkheid van Powerpoint daarom ook eerder tot een ervaren structuurgebrek leidt? Het is speculatief, maar ik kan me er wel wat bij voorstellen.

Enne: daarom bestaat kunst, hè, om je je dit soort dingen af te laten vragen.