Misschien wel de slechtste grafiek ooit
Gister was bij M een grafiek te zien waarvan ik toen in de gauwigheid al weinig begreep. Ik heb ‘m net even teruggekeken en stil gezet, en ik kan niet anders concluderen dan dat het misschien wel de slechtste grafiek is die ik ooit heb gezien:
Het punt dat Erik Scherder maakte, is dat bewegen helpt tegen corona en dat matig intensief bewegen al genoeg is (zie ook dit nieuwsbericht). Daar mag zeker meer aandacht voor zijn, wat mij betreft – maar graag op een betere manier.
Wat ik gister al meteen dacht te zien, is dat de stijgende lijn in de grafiek de suggestie wekt dat zwaarder trainen beter is. Immers, hij gaat omhoog bij iets met ‘intense’. Dat was niet wat Scherder zei. Je moet naar de kleine pijltjes kijken om het effect te zien dat hij bedoelde.
Die kleine pijltjes zijn echter helemaal niet zo eenduidig. In één geval gaan ze bijvoorbeeld naar boven, naar beneden én heen en weer.
Ze staan bovendien bij allemaal heel erg moeilijke termen. Ik heb geen flauw idee wat TEMRA en Treg zijn, laat staan dat ik weet wat het betekent dat het ene pijltje omhoog gaat en het andere naar beneden. Is dat goed of slecht?
Ik dacht meteen gister al: hoe durf je je met zo’n grafiek te vertonen op primetime TV, dus voor een breed publiek? Dit is klakkeloos uit iets gekopieerd; Scherder en de redactie hebben zelfs niet eens de moeite genomen het Engels te vertalen. Of was het bedoeld om te imponeren? Dat is het wat mij betreft een mislukt gevalletje ethos.
Zo ver was ik gister al. Pas vandaag drong de titel tot me door. Chronic exercise training – WTF? Klinkt nog als een enge ziekte ook.
En wat ik vandaag ook zag, is dat de assen van de grafiek niet kloppen, waardoor de grafiek zelf niets uitdrukt, of nouja, iets zichzelf-bevestigends. De X-as hoort de onafhankelijke variabele uit te drukken en de Y-as de afhankelijke. Maar dit zijn allebei onafhankelijke, sterker nog: ze drukken hetzelfde uit. Immers, bij increasing training load ga je van moderate naar intense training. Dus de lijn in de grafiek is klinkklare onzin. De drukt uit dat intensievere training intensiever is. Ja, dûh. Dit zou geen grafiek moeten zijn, maar een tabel met twee kolommen.
Mogelijk bedoelde Scherder de – voor mij bekende – J-curve uit te drukken. Die laat de relatie tussen bewegen en immuniteit zien, of eigenlijk: tussen bewegen en het risico om ziek te worden. Die vind ik qua grafiekvorm ook niet helemaal gelukkig, omdat naar beneden juist goed is, en dat is omgekeerd aan de intuïtieve betekenis van boven en beneden. Maar hij klopt verder wel.
Inhoudelijk vond ik het verder gister ook niet zo sterk. Bewegingsarmoede ook een pandemie noemen, wat Scherder deed, lijkt me niet echt iets bijdragen. Wat ik vooral miste, is een gesprek over de ‘hoe dan?’ vraag. Scherder betoogde waarom we meer moeten gaan bewegen, maar dat weten we zo langzamerhand wel. Maar we dóen het niet; in de huidige situatie nog minder dan normaal zelfs. In termen van het piramideprincipe is de waarom-vraag bij de boodschap ‘we moeten meer bewegen’ wat mij betreft niet interessant meer, en je voegt met een rare grafiek daar niets aan toe. De hoe-vraag, daar gaat het om.
PS Gister was Scherder met z’n grafiek nog een keer op tv, in Studio Sport. Hij zei toen enthousiast dat je kon zien dat door matig intensief bewegen de ‘natural killer’ cellen, die met NK in hun naam links boven, stijgen. Achter die NK-cellen staat echter een pijltje omhoog, maar ook een heen en weer. Dat was in close-up in beeld. De onderzoeksresultaten zijn dus kennelijk niet eenduidig?
Ik blijf ook betwijfelen of het zinvol is om in de woordkeuze aan te sluiten bij de coronacrisis. Naast de pandemie is bewegen nu het nieuwe normaal. Ik vind dat in elk geval naargeestige framing en ik vind het ook te veel proberen mee te liften op iets, in plaats van een eigen verhaal te vertellen.
Reacties
Misschien wel de slechtste grafiek ooit — Geen reacties
HTML tags allowed in your comment: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>