Ik heb gister een leuk boekje gelezen: Wie heeft er wél een boek bij zich? van Johan Goossens. Ik zocht op het station even snel iets luchtigs voor in de trein terug, want ik was een eigen boek vergeten. Ik viel op de titel en de aanbeveling van Herman Finkers op de cover, zodoende pakte ik het op en toen zag ik dat het ging om de ervaringen van een leraar Nederlands op een ROC in Amsterdam – hé, een vakgenoot!

Ik heb het boekje in één ruk uitgelezen. Ik vond het indrukwekkend en grappig. Ook al is een ROC iets heel anders dan waar ik onderwijs en trainingen geef, toch herkende ik hier en daar wel wat, vooral over de gekkigheden van ons vak. Waarom MBO’ers toerisme moeten leren wat een oxymoron is – net als Goossens heb ik geen idee. En ook net als Goossens weet ik dat zelf ook niet meer allemaal zo precies, die stijlfiguren, terwijl ik ze wel ooit heb moeten leren. Niet voor niets was deze week in het nieuws dat de inhoud van het schoolvak Nederlands aan herziening toe is.

Het mooiste stukje voor wat betreft het vak vond ik waar Goossens aan Mehmet uitlegt hoe je jou van jouw kunt onderscheiden: jouw is bezittelijk: jouw scooter, jouw blackberry (p. 17). Iemand roept dan door de klas ‘jouw strafblad’ en dat vindt Mehmet duidelijk niet grappig. Hij vindt wel dat de meester het goed heeft uitgelegd dus hij weet nu ook wat hij moet doen met zijn spellingsprobleem: het is jou tentamen. Want, zo zegt hij: ‘het tentamen is toch niet van mij? Ik mag het toch niet mee naar huis nemen?’

Enerzijds zit de herkenbaarheid ‘m er voor me in dat dit laat zien hoe moeilijk de begrippen van ontleden zijn. Ze hebben ooit eens voor taalverschijnselen gekke en soms ronduit problematische begrippen bedacht, en daar moeten we het nou nog steeds maar mee doen, bij gebrek aan beter. 

Anderzijds herken ik hoe leerders met je uitleg aan de haal kunnen gaan op een manier die je niet hebt overzien. Op zo’n moment realiseer je je dan als docent: oh, shit, ja, dat is de consequentie van mijn uitleg. Volgende keer echt beter doen!