Afgelopen woensdag debatteerden twee teams van vier studenten over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting in een debat: mag je iemand beledigen of niet? De vorm was dit keer vrijer dan bij de proefdebatten: het was een soort Lagerhuis-debat waarin de spreekbeurten en -tijden niet vaststaan en de debatteerders mogen interrumperen.

Hier en daar had ik een aanpassing gemaakt om ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk studenten kans kregen om na de proefdebatten nog eens iets uit te proberen of opnieuw te doen. Daartoe hadden ze reflecties geschreven op hun bijdrage aan het proefdebat. In de dagen voor het college had ik per mail al met een aantal contact gehad over of ze een bepaalde rol op zich wilden nemen – ik had nog nooit zo interactief een college voorbereid, en ik ben blij dat een aantal studenten bereid waren om een extra voorbereidingsinspanning te leveren.

Terwijl er aan de andere kant maar liefst zes waren die juist niets ‘mochten’ doen: zij hadden in hun reflectie aangegeven vooral moeite te hebben met het snelle, ad-rem karakter van debatteren. Daarom had ik nu zo veel mogelijk aan hun snelheid en improvisatievermogen overgelaten, om juist daarmee te oefenen: ze hoorden pas kort van tevoren waarover het debat zou gaan.

Een kort (10 minuten), snel en spontaan debat waarbij de meeste deelnemers nauwelijks voorbeid waren en zeker niet ingelezen in het onderwerp – dat was andere koek dan de proefdebatten. Het was leuk om te zien, en, voor zover ik hoorde, ook om te doen. Maar het was inhoudelijk veel oppervlakkiger – en dat is niet zo gek.

De stelling, ingebracht door de voor-pleiters, was eigenlijk ook niet scherp genoeg en het bleek problematisch dat hij onvoldoende controversieel was; niet echt pleitte voor een verandering in de status quo. Daardoor leek het op een gegeven ogenblik alsof de twee teams het met elkaar eens zouden gaan worden. Een beetje triomfantelijk zei ik dus aan het einde: dus de andere hoofdstukken uit het boek zijn óók relevant. Eerder hadden de studenten namelijk aangegeven dat de enige theorie die ze gebruikten uit het boek die over de stock issues was. Maar daarmee alleen kom je er dus niet!

En, mogen beledigingen nou in een debat of niet? Als ik het goed begrepen heb, waren de studenten tamelijk tolerant. Een minister ‘knettergek’ noemen kan een handige debat-zet zijn immers. Ik heb geen van de debatteerders horen roepen dat dat ’taalverruwing’ was ofzoiets. Maar over het al dan niet mogen beledigen van moslims (denk aan kutmarokkanen en geitenneukers) ging het niet…