↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Categorie archieven: schrijftips

Bericht navigatie

← Oudere berichten
Nieuwere berichten →

Werkwoordspelling voor volwassenen

Louise Cornelis Geplaatst op 31 mei 2012 door LHcornelis31 mei 2012  

Het 80/20-principte houdt (onder meer) in dat je met 20 % van de moeite 80 % van het resultaat bereikt. Voor de resterende 20 % zou je 80 % meer moeite moeten doen, en als je iets doet volgens het 80/20-principe, laat je dat dus zitten, want een 8 is goed genoeg; het hoeft geen 10 te zijn.

Hier komt-ie dan: de d’s en de t’s volgens het 80/20-principe, en voor volwassenen – die dus ooit wel eens wat erover gehad hebben, die beschikken over een spellingschecker, en die een beetje naar zichzelf kunnen luisteren. Het gaat in twee stappen, en de tweede stap heeft vier mogelijkheden. Je hoeft er niet voor te kunnen ontleden, en vergeet het Kofschip of het Fokschaap!

Stappen:

1. Gebruik de spellingchecker! Die haalt heel veel fouten er vanzelf voor je uit.

2. Blijft over: de dubbelvormen: wordt/word, bekend/bekent, gebeurt/gebeurt, rusten/rustten. De truc daarvoor: vul een vorm van het werkwoord ‘lopen’ in op de probleemplek, daaraan kun je horen wat je moet spellen:
– Hoor je ‘loop’? Dan géén t (word).
– Hoor je ‘loopt’? Dan wél een t erachter (wordt, bekent)
– Hoor je ‘gelopen’? Maak dan de vorm langer en je hoort of het een d of t moet zijn (bekend, want je hoort een d als je bekende zegt)
– Hoor je ‘liep’ of ‘liepen’ ofzoiets – verleden tijd? Dan verdubbelt de letter: rustten, rustte (maar alleen als dat kan, hè, dus niet bij bijvoorbeeld hieldden ofzoiets – maar dat is spellingcheckerwerk). Let op: soms verdubbelen er zelfs twee: haten/haatten.

Voorbeelden, van elk één:
– Word/wordt je daar niet moe van? –> loop je daar niet moe van –> geen t, dus word ook zonder t
– Word/wordt je broer daar niet moe van? –> loopt je broer daar niet moe van –> wel een t, dus achter word ook: wordt
– Daar is een ongeluk gebeurd/gebeurt –> Daar is een ongeluk gelopen –> gebeurd, want je hoort een d in het langere gebeurde
– De reizigers wachten/wachtten gisteren lang op de vertraagde trein –> de reizigers liepen gisteren lang op de vertraagde trein –> dus de extra t: wachtten

Nee, dit gaat niet altijd goed. Maar meestal wel. En om die laatste paar goed te krijgen, moet je wel kunnen ontleden, en nog goed ook, en dingen doen met dat vermaledijde Kofschip (alle zwakke volwassen spellers hebben daar een klok horen luiden, maar de klepel…???). Het gaat dan ook nog eens om maar heel weinig echt lastige woorden, waarvan je er vast een deel goed gokt. Met andere woorden: met deze twee stappen ben je een heel eind!

Wil je de puntjes op de i? Dan kan dat via een inzichtelijk schema, beknopte uitleg, de uitleg met tabel van Onze Taal, of je kunt daar (of elders) een cursus volgen.

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Industri(e)ële

Louise Cornelis Geplaatst op 22 mei 2012 door LHcornelis22 mei 2012  

Gister sprak ik met een kennis die bezig is met de afronding van een boek dat hij camera-klaar moet aanleveren. Hij had een probleem in Word waarover ik heb meegedacht. Tijdens dat denken viel mijn ook op het woord industrieële op de titelpagina. Ik vroeg hem op dat expres was, quasi-oude spelling, want anders moest er een e uit: industriële.

Het was niet quasi-oud, hij had van een neerlandicus gehoord dat het met die extra e moest. Ik heb het even opgezocht, en ik had toch echt gelijk. Ik ben bang dat mijn vakgenoot in de war is geweest met de regel voor het meervoud. Dan moet er immers een extra e in dat soort woorden, tenminste, als de klemtoon op de laatste lettergreep valt. Het is industrieën maar bacteriën, en als je goed luistert, hoor je ook waarom: er is een subtiel uitspraakverschil tussen -ieën en -iën, en dat komt door die klemtoon.

Maar die regel geldt dus alleen voor het meervoud, niet voor de verbuigings-e. Ik denk dat dat is omdat daar geen twijfel kan zijn over de uitspraak. Maar helemaal zeker weet ik dat niet, en het laat wel zien hoe lastig spellen is, tenminste, hoe lastig het is om het allemaal helemaal goed te doen, zeker als je moet terugvallen op regeltjes. Dat industrieële fout is, zag ik omdat het er ‘gek’ uitziet: ik vertrouw bij spelling sterk op mijn geheugen voor woordbeelden. Pas als ik twijfel, ga ik over regels nadenken. Meestal gaat dat gelukkig goed.

Nou denk ik dat ik in de broodtekst over industrieële heen gelezen zou kunnen zijn. Dan is het een foutje, bepaald geen ramp. Maar op de titelpagina komt het wat nauwer natuurlijk.

Dat probleem met Word was lastiger op te lossen trouwens. Wordt aan gewerkt!

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Alinea-instructies

Louise Cornelis Geplaatst op 18 mei 2012 door LHcornelis18 mei 2012  

Goed stuk over het waarom en het hoe van alinea’s: http://explorationsofstyle.wordpress.com/2011/02/16/paragraphs/ (via @Tekstblad). Het is gericht op wetenschappelijk schrijven, maar net zo relevant voor andere zakelijke schrijvers. Het is geen recent stuk, maar wel actueel. De uitleg over het waarom geef ik in trainingen ook heel vaak, da’s nodig kennelijk: een alineagrens is een betekenisvol signaal voor een lezer.

De reacties eronder zijn ook interessant: om goede kernzinnen te schrijven, moet je uitgedacht zijn, en je bent vaak pas uitgedacht nadat je hebt geschreven. Dus moet je dan weer terug op die uitgedachte materie expliciet te maken. Oftewel: schrijven is iteratief, en nauw verwant aan denken. Indeed.

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Herschrijftips

Louise Cornelis Geplaatst op 11 mei 2012 door LHcornelis11 mei 2012  

Aardige tips voor het herschrijven op Schrijven Online – bestemd voor creatieve schrijvers, maar met een beetje aanpassen ook heel nuttig voor zakelijke.

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Kille zorgtaal

Louise Cornelis Geplaatst op 10 mei 2012 door LHcornelis10 mei 2012 1

Interessant stukje op Tekstblog, over hoe de taal in de zorg ontdaan is van alle warmte. Het laat mooi zien hoe een manier van schrijven het gevolg is van een manier van denken en werken. Als tekstschrijver kun je zo misschien nog wel wat bereiken, door van het gedrocht van een voorbeeld iets leesbaars te maken. Maar een training ‘leesbaar schrijven’ is in zo’n situatie zinloos. Het beste zie je dat aan de hand van het voorbeeld aan het eind. ‘Het einde van je zorgcarrière bereiken’ – de leesbaarheid van die zin is het probleem niet…

Geplaatst in Leestips, schrijftips | 1 reactie

Bescherm je tekst

Louise Cornelis Geplaatst op 7 mei 2012 door LHcornelis7 mei 2012  

Via @Tekstblad nuttige tips om te voorkomen dat iemand anders je tekst verpest. Speciaal voor schrijvers met niet zo heel briljant schrijvende managers, bazen, klanten en collega’s!

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Zitvlees en perfectionisme

Louise Cornelis Geplaatst op 4 mei 2012 door LHcornelis4 mei 2012  

Op 12 maart schreef ik op dit weblog een post met daarin iets over bewegen versus blijven zitten tot het er staat. Nou, de afgelopen dagen heb ik ontzettend gezeten totdat het er stond, namelijk datzelfde artikel als waar ik toen bewegend mee begonnen was. Ik heb net een groot (8000 woorden) artikel ingediend ter publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift, over het piramideprincipe-onderzoek. En op dit blog wil ik nu even kwijt dat ik die beweeg-fase toch echt leuker vind.

Wat me bij het zitten-en-afredigeren parten speelt, is dat zo’n grote tekst natuurlijk nooit perfect is. Elke keer als ik het artikel printte en kritisch doorspitte, zag ik nog wel weer kleine foutjes of formuleringen die beter konden. Dat houdt echt nooit op, en gelukkig lukt het me dan om op een gegeven ogenblik pragmatisch te zijn: het is wel goed zo. Een externe deadline had ik niet echt, maar ik wil zo nog even wat andere dingen doen, daarna is het weekend, daarna heb ik het een paar weken lang druk met andere dingen, en dan gaat het wel erg slepen.

Dus: af, klaar, perfect hoeft niet, en het is zo echt wel goed genoeg. Maar lastig toch, een punt zetten achter die die redigeerfase, voor een perfectionist! Gelukkig ben ik niet alléén perfectionist, maar ook pragmaticus. En liefhebber van werk-vrije weekends.

Prettig weekend dus!

En oja, hoe nu verder? Nou, het artikel moet gereviewd enzo, dus dat gaat allemaal nog wel even duren. Maar ik laat het weten als het verschijnt.

Geplaatst in Piramideprincipe-onderzoek, schrijftips | Geef een reactie

Analyse en synthese door elkaar

Louise Cornelis Geplaatst op 4 mei 2012 door LHcornelis4 mei 2012  

In mijn speurtocht naar wetenschappelijke literatuur over het piramideprincipe kwam ik van de week een voorbeeld tegen van creatief gebruik ervan: de inaugurele rede van professor De Swart aan de Business Universiteit Nyenrode. Wat ik er leuk aan vind, is dat De Swart laat zien hoe je op basis van data tot de so what komt: de interpretatie met impact. Daartoe daagt het piramideprincipe je uit. Hij past dat dan ook nog eens toe op een wel heel bijzondere casus uit de klassieke oudheid: Cicero versus Verres.

In De Swarts piramide (p. 10) gaat echter wel iets mis. Je ziet het zo: de piramide vertakt niet steeds. Het probleem is dat hij analyse en synthese in één structuur probeert te vatten. Dat is in mijn ervaring de meest optredende verwarring bij het leren en gebruiken van het piramideprincipe. Ik besteedde er op dit weblog al eerder aandacht aan. De Swart noemt het inductie en deductie; in die termen mag een piramide alleen deductief zijn.

Dat is mooi streng piramidegeneuzel natuurlijk – maar met consequenties. Dus nu concreet. Er zit in De Swarts piramide een tussenlaag ‘analyse’ in de structuur. Die is geformuleerd als opdracht aan de adviseur/onderzoeker: ‘vind een zo groot mogelijk match tussen tussen bedragen’. Als je die in je communicatie op zou nemen, krijg je wel iets raars natuurlijk. In een adviesrapport bewaar je de opdrachten voor wat de lezer, de geadviseerde moet doen. Dus wat is dit nu voor structuur? Is hij gericht op het beantwoorden van de vraag van de lezer, of bestaat hij uit werkinstructies voor de onderzoeker? Een beetje van allebei. En dat is verwarrend.

Goede adviescommunicatie is helemaal gericht op het perspectief en de belangen van de geadviseerde, niet op de dingen die de adviseur gedaan heeft. Voor deze piramide betekent dat dat de twee beweringen ‘Verres heeft valsheid in geschrifte gepleegd’ en ‘Verres heeft steekpenningen aangenomen’ direct door de data op de onderste laag onderbouwd moeten worden. Dan is de piramide optimaal communicatief, want optimaal lezergericht. Of anders gezegd: de hele piramide is dan een betoog. En dat zal Cicero gewild hebben.

Geplaatst in Piramideprincipe-onderzoek, schrijftips | Geef een reactie

Verschenen: Tekstbladcolumn over moeten’s en mag-niet’s

Louise Cornelis Geplaatst op 26 april 2012 door LHcornelis26 april 2012  

Net uit: Tekstblad nummer 2 van dit jaar, met daarin een column van mij over een onderwerp dat op dit weblog ook regelmatig de revue passeert, namelijk dat goed schrijven niet een kwestie is van het toepassen van al die moeten’s en mag-niet’s die veel schrijfadviseurs en -trainers op je af sturen. Als je die allemaal serieus neemt, krijg je namelijk geen letter meer op papier uit angst om te zondigen, en op elk regeltje is wel een uitzondering te bedenken.

Geplaatst in schrijftips, verschenen | Geef een reactie

Saaie rapporten?!

Louise Cornelis Geplaatst op 17 april 2012 door LHcornelis17 april 2012  

Duikt zeer regelmatig op: het woord ‘saai’ vóór ‘rapport’. Vorige week vond ik er weer één, in de Viva, dodelijk saai nogalliefst:

Nou is het ook zo dat ik in de praktijk een heleboel saaie rapporten zie. sterker nog, als ik met één woord een gemiddeld adviesrapport moet typeren, is het dat: ‘saai’. Met twee: ‘grijze muizen’. Wat zonde!

Wat zou het leven in organisaties een stuk aangenamer zijn als iedereen eens zou ophouden met het schrijven van saaie rapporten. Toetsenbordtape is een lapmiddel, en werkt zeker niet voor de lezer. Dit wel:

  • Houd op met schrijven ‘omdat het moet’. De simpelste manier om minder saaie rapporten te schrijven en te lezen is door alleen maar te schrijven als er een noodzaak toe is, niet omdat het hoort of omdat het nou eenmaal altijd zo gaat.
  • Houd op met nadoen. Als je collega’s, vakgenoten, bazen en noem maar op saaie rapporten schrijven, hoef jij dat toch nog niet te doen? Heel veel saaiheid ontstaat door kopieergedrag. Ga je eigen gang, dan wordt het persoonlijker en dat alleen al is minder saai. Een rapport krijgt dan meer ‘smoel’, hoor je wel eens – leuk!
  • Ga op zoek naar interessante inhoud. In een zakelijke omgeving is inhoud waar het om gaat, wat een rapport boeiend maakt. Die inhoud wordt boeiend als jij als schrijver iets opschrijft wat de lezer echt wil weten, waar hij of zij op zit te wachten. Zet het dus op scherp; zeg écht wat in je rapport. Dat doe je door je kennis te benutten, maar je doet het ook, en misschien wel vooral, door heel helder te krijgen wat de lezer wil weten. Als je dat niet scherp voor ogen hebt bij het schrijven, is er maar één oplossing: je moet je lezer beter leren kennen. Gaan praten helpt dan meer dan nog langer zitten te zwoegen achter dat opgeleukte toetsenbord.
Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Bericht navigatie

← Oudere berichten
Nieuwere berichten →

Recente berichten

  • ‘Vermijd contact’ – waarschuwing of gebruiksaanwijzing?
  • Hoe schrijf je een goede songtitel?
  • Uit de Microsoft-cloud
  • Druk met schrijven met AI
  • Welweg?

Categorieën

  • Geen rubriek (10)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (316)
  • Opvallend (544)
  • Piramideprincipe-onderzoek (98)
  • Presentatietips (153)
  • schrijftips (888)
  • Uncategorized (45)
  • Veranderen (38)
  • verschenen (202)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • juni 2025
  • mei 2025
  • april 2025
  • maart 2025
  • februari 2025
  • januari 2025
  • december 2024
  • november 2024
  • oktober 2024
  • september 2024
  • augustus 2024
  • juli 2024
  • juni 2024
  • mei 2024
  • april 2024
  • maart 2024
  • februari 2024
  • januari 2024
  • december 2023
  • november 2023
  • oktober 2023
  • september 2023
  • augustus 2023
  • juli 2023
  • juni 2023
  • mei 2023
  • april 2023
  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2025 - Louise Cornelis
↑