Tsjonge, ik heb zeven jaar rondgelopen zonder te beseffen dat er een nummer was waarin het gaat over werken aan piramides. Sterker nog: ik hoorde het al een tijdje elke week zonder dat de tekst tot me door was gedrongen.
Ik doe al een tijdje wekelijks aan bodybalance, en het nummer zit in de les van het het huidige kwartaal. Maar als ik aan het sporten ben, luister ik niet zo goed. Mooi voorbeeld van ‘distraction from elsewhere’ uit het songteksten-model van Schotanus waar ik eerder over schreef.
Vorige week zong de ‘juf’ echter even mee, en toen pas realiseerde ik me dat het nummer ging over piramides. En dat zou voor mij, met m’n bijnaam Mevrouw Piramideprincipe, natuurlijk een lijflied moeten zijn.
Nou, dat is het niet, daarvoor is het mijn stijl niet. Maar ik vind het wel grappig. Het gaat om ‘Pyramids’ van Frank Ocean. Het duurt maar liefst 9’52 en het heeft een uitgebreide Wikipedia-pagina. Hoe kan het me al die tijd ontgaan zijn…
Misschien moet ik maar eens een heel apart blog beginnen over bordjes. Ze blijven me opvallen.
Vorige week fietste ik in de buurt van de Krabbeplas bij Vlaardingen. Ze zijn daar aan het werk voor de toekomstige Blankenburgtunnel. Dat heeft nogal wat consequenties: voet- en fietspaden zijn jarenlang afgesloten.
Maar dat maakt niet uit, want als alternatief kun je kennelijk gewoon over het water lopen:
Ik moest erom lachen, dacht nog: net als Jezus zeker?
Het bord dat je in dat artikel op de foto ziet, had ik ook zien staan. Dat vond ik nogal streng klinken. Terwijl het eigenlijk natuurlijk heel leuk is, lopen over water.
Best moeilijk, hoor, rekenen. Op twee plekken ging iets mis, zo zag ik afgelopen week.
1. Achterop de nieuwste Sportgericht (73, nr. 4) staat reclame voor een nieuw boek. In een opvallende rode cirkel staat erbij ‘Profiteer van bijna 20 % korting bij voorintekening’. Eronder staat:
Bestel en betaal voor 1 oktober 2019 slechts € 39,50 i.p.v. € 49,50
Een tientje korting op € 39,50 is niet bijna 20 % korting, maar ruim 20 %. Of meer dan 20% Dat klinkt zelfs nog wervender!
2. Ik heb lekkere chocola van het merk Vivani, Edit Bitter Ingwer Curcuma heet-ie. Volgens de ingrediëntenlijst zit erin: 89% cacao, 9 % suiker, 4 % gember en 2 % kurkuma. Dat is 104 %! Veel waar voor m’n geld?
Ik zeg het vaker: mijn uitgangspunt is dat teksten de lezer moeten helpen. Lezer, of theedrinker. Theedrinker? Ja, ik zag donderdag in een Schiedams café een tekst die voor theedrinkers eerder een zoekplaatje was:
De tekst met de beschrijving van de theesoorten in de deksel van de theedoos is een matrix van drie kolommen bij vier rijen. De indeling van de doos met de thee zelf is echter precies omgekeerd: vier kolommen bij drie rijen.
Het bleek zo te zitten, stel dat de doos gewoon doornummert, dus op de bovenste rij staan 1-2-3, daarna 4-5-6, rij drie is 7-8-9 en de onderste rij 10-11-12. Dan bleek de thee zo in de doos te zitten:
1-2-3-10
4-5-6-11
7-8-9-12
Wel met enige systematiek dus: de onderste rij is de vierde kolom geworden. Toch was het puzzelen om op basis van de deksel de juiste thee te vinden
De oplossing is simpel: in de deksel is voldoende ruimte voor een tabel met vier kolommen. Desnoods verklein je het lettertype een heel klein beetje. Op die manier wordt de tekst een plattegrond van de theedoos. Wel zo handig.
(Met dank aan Jolanta die dit als eerste waarnam donderdag).
Nog zo’n zomerwaarneming. Geen bordje dit keer, maar iets op tv. Ik keek gister op Ziggo naar de voetbalwedstrijd van Ajax tegen PAOK Saloniki. Ik kijk anders nooit Ziggo, dus het kan zijn dat ik iets niet bepaald nieuws waarnam, maar ik vond het wel opvallend suf.
In de eerste helft viel me op dat er een blokje met ‘1H’ erin naast de klok stond. Ik had geen idee wat dat betekende, totdat het in de tweede helft ‘2H’ geworden was:
Eerste helft en tweede helft.
Maar, uh… de eerste 45 minuten (met wat extra tijd, die apart staat aangegeven) van welke voetbalwedstrijd dan ook zijn altijd de eerste helft. En boven de 45 minuten is het altijd de tweede helft.
Volstrekt overbodig blokje dus. Het voegt geen zinvolle inhoud toe aan wat je ook al op de klok kunt zien. En dan is het een niet-functioneel blokje. Weg ermee!
Het is nog steeds zomerrustig hier, dus ik heb niet zo heel veel inhoudelijks te melden. Ik zag daarnet wel weer een leuk bordje, nouja, niet één, ik zag er minstens vier zo:
Nou is daar in de buurt wel een TjaLklaan, dus met een L erin, en ik denk dat ze die bedoelen. Maar ik schoot in de lach door de associatie met Tsjakka.
Dat je dan dus gewoon door de stad fietst en ineens aan Emile Ratelband moet denken, door een viervoudige spelfout…
Vorige week kregen we een ‘Nieuwsbrief’ in de bus van de gemeente over werkzaamheden verderop in onze straat. Ik vind het – weer – verbijsterend hoe veel er is één zo’n tekst mis kan gaan.
Het is een nieuwsbrief over ‘Start uitvoering: omleiding Delftweg’. Dat staat er twee keer boven, in twee verschillende soorten lay-out. Dat is dus niet te missen. Ik weet niet precies wat er ‘nieuwsbrief’ aan is, want daaronder versta ik een aflevering uit een serie, en daarvan ben ik me niet bewust. Ik zou ook niet weten wat voor nieuwsbrief dat dan is.
De tekst zelf begint ermee dat er staat dat de gemeente ons tijdens een ‘eerdere brief en een inloopavond op 27 mei’ geïnformeerd zou hebben over de werkzaamheden. Oja? Wij wisten van niks – daarover hebben we echt niets vernomen. Misschien hebben we eerdere edities van die ‘nieuwsbrief’ niet gehad?
Verderop staat er een omleidingsroute voor zowel auto’s als fietsen. Die staat er alleen uitgeschreven, net zoals op de site, en zodoende kwam voor ons Google Maps eraan te pas om te achterhalen wat ze bedoelden. We wonen er vlak in de buurt, maar toch wisten we bijvoorbeeld niet dat dat ene kleine fietstunneltje ‘Zwethtunnel’ heet en ook niet dat de weg naast de snelweg eerst ‘Schieveensedijk’ heet en verderop ‘Rijksstraatweg’. Zo heet het inderdaad allemaal officieel wel, maar ik heb die namen nooit gebruikt of horen gebruiken – het gaat om ‘het tunneltje aan het eind van het schelpenzandpad’ en ‘de ventweg langs de snelweg’.
Een getekend kaartje had voor mij in één klap duidelijk gemaakt wat de omleidingsroute was. Die is namelijk vrij simpel en logisch, maar door de stortvloed van zeven straatnamen die deels onbekend zijn, klinkt het veel ingewikkelder dan dat het is. A picture paints a thousand words…
Het is ook nog eens zo dat zo’n omleidingsroute ervan uitgaat dat je per se weer op de Delftweg uit wil komen. Maar dat is helemaal niet zo logisch. Als je bij ons vandaan naar Delft-Zuid wil, kun je beter over een brug eerder naar de andere kant van de Schie en dan omzeil je de hele werkzaamheden, en als je naar het centrum van Delft wilt, kun je beter doorfietsen langs de snelweg. Maar dat terzijde.
Want er is meer. De beschreven omleiding klopt niet met het bord dat ongeveer een week geleden voor ons huis verscheen:
Volgens de nieuwsbrief kun je doorrijden tot aan de Tempelweg; ongeveer anderhalve kilometer verderop. De Burgemeester Bosstraat is echter bijna om de hoek. De omleiding begint dus al veel eerder, of er zijn werkzaamheden op twéé plekken, met twéé omleidingen.
Zoiets. Die eerste omleiding, dus die van het bord, die is er af en toe: in het weekend en ’s avonds (voor zover we hebben waargenomen) doen ze iets aan het kruispunt met de Burgemeester Bosstraat. Het bord staat er echter de hele tijd. Dus soms is er inderdaad nog een extra omleiding. En soms ook niet. Lekker handig. De 1 na ‘volg 2’ is ook grappig eigenlijk.
Grappig of verwarrend. Ik ken het hier goed en ik weet Delft sowieso wel te vinden. Maar dit is ook een drukke recreatieroute. Ik ben benieuwd of ik de komende tijd nog verwarde toeristen de weg moet wijzen naar de Zwethtunnel, de 1 of de Schieveensedijk.
Er is op de radio af en toe een reclamespotje te horen van de Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde. Daarin is Job Cohen te horen die meteen aan het begin iets zegt als (uit mijn geheugen opgeschreven):
Steeds meer mensen zijn voor een vrijwillig levenseinde. Ik, Job Cohen, ben het daar erg mee eens.
Ik vind dat een gekke manier van zeggen, en dat ligt voor mij aan de constructie:
Veel mensen zijn voor X. Ik ben het daar … mee eens
Daar zou ik op de puntjes niet erg maar een ontkenning verwachten: niet. Voor mij is de aard van de zinscombinatie zo dat ik een tegenstellend verband verwacht. Er zou ook mooi maar tussen kunnen. Het is wel mooi voorbeeld ervan dat zinnen ‘sturen’ – voor mij stuurt de eerste zin in een andere richting dan hoe Cohen verder gaat.
Nou is Job Cohen voorzitter van die vereniging en is verder uit de context ook echt wel duidelijk dat het anders is, maar toen ik het spotje voor het eerst hoorde, keek ik echt even op.
Ik heb weinig gepost op dit blog de laatste tijd – het is zomer, werk is rustig en ik ben met andere dingen bezig, zoals Tour de France kijken. Daarbij zijn me twee dingetjes opgevallen – twee formuleringen die ik volgens mij echt niet zo kan gebruiken, maar die kennelijk vrij algemeen zijn geworden. Als ik het goed heb, hoor ik ze namelijk allebei zowel op de Nederlandse als op de Vlaamse tv:
‘De etappe is op zijn lijf geschreven’ – ik kan dat volgens mij echt niet anders zeggen dan ‘De etappe is hem op het lijf geschreven’. Ik herinner me het ook wel van eerder, maar niet eerder viel me op dat eigenlijk niemand meer de constructie met het meewerkend voorwerp zegt. Het kan ook zijn dat met de Belgische en Nederlandse successen tot nu toe veel mee etappes dan anders ‘op iemands lijf’ geschreven worden. Ik googlede even en vond meteen een blog waar óók de Tour genoemd word – frappant. Ik zou het overigens geen ‘verdraaiing’ noemen – het is gewoon anders, en past in een bredere ontwikkeling waarin het meewerkend voorwerp het moeilijk heeft.
‘Zich klaarmaken’ voor iets – ook al vaker gehoord, maar nu wel heel veel. Het kan mijn dirty mind zijn, maar ik kan ‘hij maakt zich klaar’ echt alleen maar zeggen als ik het over zelfbevrediging heb. Ik zou ‘hij maakt zich gereed om’ of ‘hij maakt zich op om’ zeggen, en in sommige gevallen – zo viel me op – zou ik zelf iets zeggen met voorbereiden erin.
Ach ja, taalverandering… misschien zeg ik dit over een aantal jaren zelf ook!
Afgelopen zaterdag viel me op dat de ‘Kwestie in kaart’ achterop het opinie-katern van de NRC niet bepaald strak was. Daar staat altijd een soort argumentenboom, dus de voors en tegens rond een kwestie, voorzien van citaten uit het nieuws.
De kwestie was ‘Laat de lonen stijgen’ en de argumenten waren een rommeltje van voors (‘Besteedbaar inkomen van huishoudens staat al bijna veertig jaar vrijwel stil’), impliciete tegens (‘Je moet belastingen verlagen, die zorgen ervoor dat mensen er qua inkomen niet op vooruit gaan’ – vergt toch even wat denkwerk om te zien dat dat een tegenargument is, althans, ik denk dat het dat is, en dat baseer ik dan op het verschil tussen loon en inkomen, en op de geciteerde: Hans de Boer van VNO-NCW) en maatregelen hoe de lonen te laten stijgen: ‘Dring de macht van de aandeelhouders terug’ en ‘Versterk de macht van de vakbonden’.
Dat stond allemaal door elkaar. Eén formulering lijkt zelfs op het eerste oog een verklaring voor het níet stijgen van de lonen: ‘Grote, dominerende bedrijven hebben aan macht gewonnen’. Maar daar staat dan achteraan ‘Doe daar iets aan’, wat toch weer maatregel is. Het is zo typisch een voorbeeld van een associatieve mindmap; een argumentenboom is strakker.
Ik bedacht dat ik die boom mooi kan gebruiken als oefening in trainingen piramideprincipe, en dat het dan leuk zou zijn om eerst een goed voorbeeld te laten zien. Ik zocht daarom de ‘kwestie in kaart’ van vorige week op. Ai, zelfde verhaal. Je hoeft helemaal niet goed te lezen om te zien dat iets wat met ‘zorg wel voor een…’ begint van een andere orde is dan de rest, namelijk een actie of maatregel en dus geen argument. Niet voor niets moet je bij het piramideprincipe grammaticaal parallel formuleren, dat haalt dit soort oneffenheden eruit.
Toen dacht ik: hmm, maar die ‘kwestie in kaart’ wás toch goed? Ik zocht er daarom maar eens een van een jaar geleden en jahoor: die is zoals ik me herinnerde. Links staan de argumenten voor, rechts tegen, en dat is met ja en nee ook nog eens expliciet gemaakt. Superhelder!
Zo moet het, wat mij betreft, een argumentenboom. Hopelijk krijgt de NRC dat weer te pakken.
