Sinds maandagavond hebben al meerdere mensen me gevraagd of ik geholpen ben door de corona-maatregelen voor zelfstandigen.

Ikzelf?

Nee.

Daar zit een goeie en een slechte kant aan:

• De goeie kant is dat ik nog steeds op eigen kracht aan een inkomen op bijstandsniveau kan komen. Er lopen nog wat dingen wél gewoon door omdat die op afstand kunnen, ik heb zelfs een offerte voor een nieuw project net bevestigd gekregen (erg leuk, ook inhoudelijk daarover later meer) en mijn uurtarief is ongewijzigd. Daar ben ik blij mee. Het valt bij mij eigenlijk tot nu toe best wel mee: het gaat om één uitgestelde klus. Dat was wel een grote, het scheelt me in maart en april een paar duizend euro omzet en een boel ‘bedrijvigheid’, want het was nog in Amsterdam ook. Ik heb bovendien een grote buffer die ik in goede jaren heb opgebouwd; mijn bedrijf is kerngezond. Ik red me voorlopig wel, en ik vind het ook fijn om mijn hand niet op te hoeven houden en bijstand mag naar degenen die het harder nodig hebben. 
• De slechte kant is dat bijstand erg weinig is. Daarom lost de maatregel wel wat problemen op, maar niet alles voor iedereen. Bepaald niet. Een inkomensaanvulling tot bijstand is beter dan niets, het helpt de ergste nood, het helpt zeker de ‘vogelvrijen’ aan de onderkant van de markt, en het is goed dat het onafhankelijk is van partnerinkomen en vermogen. Maar, beste lezers, hoe zou het voor jullie zijn om ineens tot dat inkomensniveau terug te vallen? En dan is het nóg anders, want om een idee te geven: alleen al mijn arbeidsongeschiktheidsverzekering kost me jaarlijks ongeveer twee maanden bijstand.

Edit: terwijl ik dit schrijf, komt afzegging nummer 2 binnen, voor eind april, en kan ik dus nog een fiks stuk omzet doorstrepen. Zo gaat het dus…

Tussen alle corona-narigheid door valt er gelukkig ook nog wel eens wat te lachen en te leren. Het prachtige gebaar van doventolk Irma Sluis voor hamsteren bij de persconferentie van zondag ging viral. Het maakte mij nieuwsgierig naar het woord voor hamster – wij hebben er daar twee van als huisdieren. Ik verwachtte iets wat niet zozeer op dat gegraai leek, al doen hamsters zoiets wel als ze graven, maar dat is niet zo kenmerkend. Veel kenmerkender voor het dier zijn de wangzakken. En inderdaad, die komen tot uitdrukking in het gebaar: https://www.youtube.com/watch?v=uFfRKylZk50 Leuk om te zien, en als taalkundige vind ik het interessant dat de verwantschap die er wel is tussen de Nederlandse woorden, er in gebarentaal niet is.

Als ik naar mijn blogpost van vorige week kijk, lijkt dat veel langer geleden – wat is er veel gebeurd in één week. Voor mijn werk is de meest directe consequentie dat mijn grootste opdrachtgever voor deze en volgende maand alle groepsbijeenkomsten en dus al mijn trainingen heeft gecanceld, en dat ik dus op korte termijn zit met een oceaan aan tijd en heel weinig inkomsten. Voor de lange termijn is dat allemaal nog niet heel zorgelijk en ik heb vooralsnog genoeg andere dingen te doen, maar het zijn ongewisse en zorgelijke tijden.

Ik probeer er het beste van te maken, dus kom ik nu toch nog even met twee observaties over de persconferentie van afgelopen donderdag:

• Ik vond het gebrek aan ‘hoofdboodschap voorop’ zeer storend. Direct na de start gaf Rutte het woord aan Van Dissel van het RIVM, om die te laten vertellen ‘waar we nu staan’. Van Dissel ging eerst een hele verhandeling houden over de verschillende herkomsten van het virus – best interessant, maar heel theoretisch, en niet wat ik wilde weten. Ik wilde weten wat de nieuwe maatregelen waren, ik vond dat bloedje spannend. Ik dacht nog even dat het mijn eigen beroepsdeformatie was, maar ik zag later op Twitter meer reacties als ‘Kom nou op met die maatregelen!’ Op mij was het effect er een van verergering, van vergroting van het gevoel ‘nu is het echt menens’ – want ze durven er niet meteen mee voor de dag te komen.
• Rutte gebruikte aan het begin additionele en outbreak management team/OMT; Van Dissel idem, plus sedert en mitigeren/mitigatiefase Later hoorde ik ook nog challengen. Schokkend – wat een schrijftaal en consultantjargon! Mitigeren begrijpt denk ik slechts een kleine minderheid; ik ken het alleen omdat ik met het soort consultants werk die dat met risico’s doen.Voor een meneer van het RIVM ligt het misschien anders, maar Rutte kan veel gewoner spreken. Dat hij dat donderdag niet deed, gaf mij de indruk van grotere onzekerheid dan gebruikelijk. In onzekerheid gaan mensen abstracter praten en schrijven namelijk, daar is zelfs onderzoek naar.

Het leken me twee signalen van vrij plotseling toegenomen angst, waar me eerder was opgevallen dat er veel geruststellends passeerde in de officiële kanalen. De omslag was zeer groot, en de paniekreactie die erop volgde, met al dat gehamster, verbaasde me dan ook niet. Dat lag natuurlijk niet alleen maar aan deze vorm-kenmerken, maar ik denk dat ze wel een rol hebben gespeeld.

Ik kwam net bij het doorkijken van m’n boekenkast, op zoek naar iets anders, een boekje tegen met adviseurs-jargon uit 2000. Daar even in kijken is grappig: zo praten en schrijven adviseurs twintig jaar later écht niet meer. Het is soms zelfs ronduit onbegrijpelijk geworden. Het laat zien hoe modegevoelig jargon en managementtaal zijn.

Neem alleen al de titel van het boek: Van Aai-instrument tot zwaluwstaarten. Watte? Op de achterflap gaat het over het afnaaien van een plan en het bijfietsen van een traject. Hilarisch!

Een dik jaar geleden was ik naar het start-symposium van de Werkgroep Stijl van de VIOT; ik blogde daar twee keer enthousiast over (deel 1, deel 2). Afgelopen vrijdag was de tweede bijeenkomst, in Utrecht dit keer. Ik ben bang dat m’n blogpost dit keer minder enthousiast wordt.

Meteen al bij de uitnodiging had ik het gevoel met m’n hoofd tegen de ivoren toren aan te lopen. Want waar ik de vorige keer niet de enige was vanuit de praktijk en dus ook met ideeën en wensen voor die praktijk, was het thema van deze tweede bijeenkomst geheel op onderzoek gericht: ‘Methoden voor stijlonderzoek: kwantitatief en/of kwalitatief’.

Ik snap het belang van die kwestie voor de wetenschap, maar voor mij is dat niet de meest interessante. Hij is in elk geval ver verwijderd van de dingen die ik de vorige keer mee op de agenda zette (zie 2e blogpost van de linkjes hierboven).

Ik heb getwijfeld of ik zou gaan. Het gaf uiteindelijk de doorslag dat de waarde soms niet in zulke hoofdthema’s zit, maar ook in terloopse of zijdelingse zaken. En in de contacten natuurlijk. Dus: die ivoren toren maar in, voor een middagje.

Ik was vervolgens niet helemaal verbaasd, maar wel een beetje teleurgesteld, dat ik dit keer de enige niet-wetenschapper was (in de zin van: niet aangesteld aan een universiteit en mijn geld dus met andere dingen verdienende dan met onderzoek). In het voorstelrondje moest je dan ook nog eens vertellen of je onderzoek meer kwalitatief of kwantitatief geöriënteerd was. Ik moet op zo’n moment op mezelf inpraten om me niet onwelkom te voelen (‘zo bedoelen ze het niet’).

Daarna werd het toch nog wel een beetje interessant, soms. Deels omdat ik het wel leuk kan vinden om me te buigen over meer theoretische kwesties, en deels ook omdat het praatje van Mike Huiskes wel praktijkgericht was, zij het een andere praktijk dan de mijne: die van supervisie gevende chirurgen.

Op andere momenten voelde ik echter vervreemding. Dat zat hem deels in de ver-van-mijn-bed-inhoud (o.a. over werkwoordstijden in het Latijn en eigennamen in romans) en deels ook in de omstandigheden. Ik vond het al confronterend om bij binnenkomst m’n eigen kopje thee uit een trage automaat te moeten halen, zo afgeknepen is het budget voor dit soort dingen.

Vervolgens was ook de zaal-opstelling ongelukkig: in een U, met het beeldscherm plus de computer om dat te bedienen en dus ook de spreker, in het verlengde van ‘mijn’ poot van die U. Dat betekende dat sommige sprekers feitelijk áchter me stonden. Zelfs als ik draaide, keek ik nog tegen de andere mensen van mijn poot aan – ik zag heel weinig. Uitwijken naar een andere plek ging niet, want de zaal was overvol. Om me niet helemaal te verdraaien, staarde ik een deel van de tijd maar in de leegte voor me. Dat hielp niet echt, moet ik zeggen.

Uiteindelijk was de middag zakelijk gezien niet de moeite, reiskosten en tijd waard. Dat is op zich niet zo erg, dat gebeurt wel eens vaker, en ik wil wel betrokken wil blijven omdat ik hoop op ook voor mij relevantere onderwerpen. Ik heb bovendien een paar mensen even gesproken en m’n gezicht laten zien, en ik heb me ook wel vermaakt.

Wel heb ik tegen één van de organisatoren gezegd de keuze voor dit onderwerp wat mij betreft dus jammer was. Waarbij ik ook wel heb gezegd dat het natuurlijk niet zo is dat ze hun bijeenkomsten aan mijn wensen zouden ‘moeten’ aanpassen. Ik ben een soort ‘buitenlid’ natuurlijk, en meer in het algemeen vind ik sowieso niet dat de wetenschap naar de pijpen van de praktijk zou moeten dansen (dat gebeurt misschien al te veel, waardoor die het grote geld, het snelle resultaat én de status quo dient, maar dat terzijde).

Maar wel heb ik dus gezegd dat ik voor het vervolg hoop op ook voor praktijkmensen aansprekende thema’s, dat de eerste bijeenkomst die verwachting had opgeroepen, en dat het anders voor mij ophoudt. Ik zou dat jammer vinden, en ik hoop natuurlijk stiekem ook dat de wetenschappers dat óók jammer zouden vinden. Maar dat weet ik niet zeker. Nouja, als persoon zeker wel, maar dan moet ik voor mijn gevoel wel hun spelletje meespelen. Dat is het vervreemdende eraan. Het is zo ‘stretching’ voor mijn bereidwilligheid en inlevingsvermogen dat ik blijven borrelen niet meer kon opbrengen – ik ben na afloop meteen naar huis gegaan.

Oja, en de conclusie was natuurlijk dat het niet ‘of’ is, maar ‘en’, kwalitatief én kwantitatief onderzoek. Zonder kwalitatief kan het sowieso niet, en tellen moet ook al gauw, al is het maar omdat je wilt onderbouwen dat, bijvoorbeeld, iets ‘vaak’ voorkomt. Dat doe ik ook, dat tellen, een beetje, in mijn werk, want ik beweer ook wel dat iemand ‘vaak’ iets doet in een tekst. Maar het gaat meestal toch meer om kwalitatieve zaken.