Met die vele bordjes overal was de gedachte al eerder door mijn hoofd gegaan dat ze ‘Down Under’ kennelijk nogal vertrouwen op de effectiviteit ervan. En dat is een illusie: tekst is een heel zwak middel om tot gedragsverandering te komen. In een gesprekje dat ik had met een reisleider van een excursie die we helemaal aan het eind van de reis deden, werd die gedachte bevestigd – al heb ik geen idee hoe representatief zijn mening was.
Die excursie was in de Australische ‘Outback’: de reusachtige, vlakke en bijna onbewoonde woestijn in het midden van het land. Die wordt doorsneden door bijna kaarsrechte wegen, en daarop rijdt maar heel weinig verkeer. Volgens onze gids was het risico op een auto-ongeluk daarom ook heel beperkt. Ik bracht daar tegenin dat juist op zulke wegen het risico van in slaap vallen of een soort ‘blindheid’ (wat wij polderblindheid noemen) groter is. Zijn repliek was dat daar voldoende voor gewaarschuwd werd door middel van borden langs de weg.
Inderdaad hadden we die borden wel zien staan – we hebben ze overigens niet op de foto. Het ging om boodschappen als ‘Fatigue kills’ en ‘Plan your break’. Op zich prima natuurlijk, maar toch ook nogal machteloos. In elk geval zou ik er niet op vertrouwen dat die borden echt uitmaken. Al is het maar omdat je ze amper waarneemt als je rijdt. Want dat is het onhandige aan teksten: je kunt ze heel makkelijk negeren.
In Nieuw-Zeeland speelt het vermoeidheidsthema minder. Rijden onder invloed was daar een veel zichtbaarder thema, ook weer op een boel borden, maar ook op een manier waar ik iets meer waarde aan hecht: door in elke kroeg alternatief vervoer aan te bieden.
En ook nog een enkele keer op een manier die in elk geval wat meer aandacht trekt en inspeelt op ‘fear appeal‘ (overigens ook een twijfelachtig middel):


Zo’n gebruiksaanwijzing voor een wc zagen we, in allerlei varianten, vaak met maar één van de twee boodschappen, en vooral in Nieuw-Zeeland. In dit geval is het niet zozeer het immigratie-karakter van het land dat zoiets expliciteren noodzakelijk maakt, maar het toerisme, vooral uit China. Hier is dat te zien aan de karakters. Wij zijn via China gevlogen en inderdaad had het vliegveld van Guangzhou (Kanton) ook hurktoiletten.
Ik vind hem ook nog enigszins verhullend, want bij ‘Safety message to cyclists’ dacht ik dat het ging om de veiligheid voor fietsers, maar het gaat meer om ‘denk aan de anderen’.
In diezelfde keuken hing ook onderstaande instructie, ook weer een mooi voorbeeld van: goed bedoeld, maar veel te veel tekst:
Gevaar van zo veel tekst is dat er wel eens iets aan de aandacht ontsnapt natuurlijk. Daar zijn sommige bordjes-makers zich van bewust, dus dan zet je er ‘please read’ boven:
Ook weer een heel impliciete trouwens. Pas nadat ik hem heb gelezen, realiseer ik me dat er mensen vragen stellen over het geurtje van het water, en dit beantwoordt die vraag.
Ik zag het pas na afloop en ik was met mijn hoofd onder water geweest. Ik heb wat nerveus daarna zitten googlen wat het risico daarvan was, en dat viel gelukkig mee: die meningitis is weliswaar heel erg, maar ook heel zeldzaam. Desalniettemin denk ik dat de beheerder van de pool dit tegen ons had moeten zeggen. Schrift is zo zwak!
‘The water is able to be drunk’ – volgens mij kunnen alleen bezielde wezens en misschien een paar natuurkrachten ergens toe in staat zijn, en dan nog alleen tot actieve dingen, niet tot het passieve ‘gedronken worden’. Het water is in staat om gedronken te worden? Misschien is het hypercorrect: iemand die schrijftalig wilde doen en can te eenvoudig vond?