↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Maandelijkse archieven: december 2013

Twee nagekomen publicaties

Louise Cornelis Geplaatst op 31 december 2013 door LHcornelis31 december 2013  

Terugblikkend op het afgelopen jaar realiseerde ik me dat ik twee kleine publicaties vergeten ben te vermelden op dit weblog. Ze hebben allebei te maken met de Trappistentocht die ik in de zomervakantie fietste:

  • Ik had Grinta! een e-mailtje gestuurd met onze ervaringen, ook om het blad te bedanken voor de inspiratie voor de tocht. Een ingekorte versie van die mail verscheen onlangs in het blad.
  • Voor Leven schreef ik een stukje over ons bezoek aan Gent, de veggie-hoofdstad van Europa, en onze zoektocht naar vegetarische waterzooi aldaar. Dat staat in het huidige (winter-)nummer.
Geplaatst in verschenen | Geef een reactie

Het belang van ‘clarity’

Louise Cornelis Geplaatst op 27 december 2013 door LHcornelis27 december 2013  

Mooi filmpje, in een dikke 4,5 minuut de hoofdlijn van gestructureerd en klantgericht communiceren en werken. Wel met een stevig Australisch accent en na ongeveer 3,5 minuut enige reclame voor hun eigen softwaretool om structuren te maken. Verder zou ik zeggen: zo hoor je het eens van een ander!

(Met de mensen van Clarity College en Neosi (die tool) werk ik overigens een beetje samen. Neosi is de enige software die ik ken die werken met het piramideprincipe eenduidig en gebruikersvriendelijk ondersteunt. Van harte aanbevolen!)

Geplaatst in Presentatietips, schrijftips | Geef een reactie

U vindt dit een interessante blogpost

Louise Cornelis Geplaatst op 18 december 2013 door LHcornelis17 december 2013  

Rare titel? Nou, ik kreeg vorige week een envelop met dit erop:

IMG_0001

En erin zat een flyer met deze voorkant:

IMG_0002

Nou houd ik van aankondigingen die de lezer prikkelen, maar dit is niet wat ik dan bedoel. Ik vind het een flauw en doorzichtig trucje, dat ook nog een averechtse reactie bij me oproept vanwege het ‘als iedereen in de sloot springt’-gevoel. Zeg nou maar meteen wat dat geweldige aanbod is.

Dit is een creatief voorbeeld van ’tell’ in plaats van ‘show’, uit het bekende schrijfgebod ‘show, don’t tell‘. Bij ‘show’ laat je de lezers voelen wat je bedoelt, in plaats van dat je het ze zegt. Dus niet zeggen dat je aanbod interessant is (of dan anderen dat vinden), maar meteen een aanbod doen dat interessant is, zodat de lezer denkt ‘ah, interessant!’ Want dat doet ‘show’: lezers hun eigen evaluatie laten maken. In plaats van ze er eentje voorschrijven.

En ‘show, don’t tell’ is ook relevant voor zakelijk schrijven. Je moet in een offerte niet hoeven schrijven dat je goed bent, of dat 85 % van je klanten je adviezen waardeert. Je moet een dusdanig goed voorstel doen dat je klant voelt hoe goed je bent. Dat is maatwerk. Bepaald geen trucje. Laat staan dat het flauw en doorzichtig is.

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Over schrappen en bondig zijn

Louise Cornelis Geplaatst op 16 december 2013 door LHcornelis16 december 2013 2

Op Taalschrift staat een interessante column dat het advies ‘schrijven is schrappen’ tot onzin verklaart. Leuk om te lezen, zeker ook de reacties eronder. Als het goed is, komt er daar ook nog eentje van mij onder te staan; ik heb hem geschreven maar kreeg het bericht dat-ie wacht op moderatie.

De strekking van mijn reactie is dat ‘schrijven is schrappen’ volgens mij iets anders is dan het advies bondig te zijn, om de redenen die Freerk Teunissen in zijn reactie geeft. En ik voeg er nog één nuance aan toe, namelijk dat de wenselijkheid van bondigheid nogal verschilt per genre: ik houd ook van dikke romans, maar in zakelijke teksten vind ik bondigheid wel degelijk een groot goed, mits dat niet ten koste gaat van inhoud en begrijpelijkheid, en mits lengte wordt gemeten in leestijd, niet in aantal woorden.

Meer in het algemeen is goed schrijven het balanceren van een heleboel mogelijk strijdige waarden: bondigheid, volledigheid, interessantheid, begrijpelijkheid… En over die leestijd: nóg belangrijker vind dat een zakelijke tekst de lezer in staat stelt om zelf op goede gronden te selecteren. Iets wat die eigenzinnige lui sowieso doen (zie vorige post).

Enne: rustig blijven schrappen dus, hè? Knapt je tekst echt van op, hoor, van herschrijven waarbij je stevig in durft te grijpen!

Geplaatst in schrijftips | 2 reacties

Lezers zijn nog eigenzinniger dan we al dachten

Louise Cornelis Geplaatst op 11 december 2013 door LHcornelis16 december 2013  

In de serie masterscripties die een vervolg zijn op het piramideprincipecollege dat ik tot vorig jaar drie keer gaf aan de RuG, is nu de voorlaatste verschenen. Dorien Groenewoud deed onderzoek naar zakelijk lezen, en heeft daarmee echt iets zichtbaar gekregen wat dat hiervoor niet was. Ik zal in deze post daar een beeld van geven. Daarvoor is het nodig om eerst wat ouder onderzoek te behandelen, zodat duidelijk wordt dat Dorien heeft laten zien dat zakelijke lezers in het algemeen nóg eigenzinniger zijn dan wat in dat eerdere onderzoek werd geconstateerd.

Al vaker heb ik me, ook op dit weblog, beklaagd over het gegeven dat we nog zo weinig weten van hoe mensen in hun werk écht lezen. Daar is super weinig onderzoek naar gedaan, gek genoeg, en als je mensen ernaar vraagt, geven ze een te ‘braaf’ antwoord. Ons beeld van lezen is namelijk erg bepaald door hoe dat op school moest. Daar moest het netjes woord-voor-woord, van begin tot eind, en je moest ook wel echt alles begrijpen, want de juf/meester, maar ook later de hoogleraar, kon er een vraag over stellen, zomaar of in een tentamen. Zo ‘hoort’ lezen dus, en dat zeggen we als volwassenen nog steeds over ons eigen lezen: eigenlijk moet je alles lezen en goed begrijpen.

Maar in de praktijk doen we echt iets heel anders. Een beetje was daarover al bekend, vooral door het onderzoek van Rob Neutelings, uit 1997. Hij liet volksvertegenwoordigers de beleidsteksten lezen die ze op dat moment sowieso moesten lezen, en op de manier waarop ze dan normaal ook altijd deden. Hij ging erbij zitten en vroeg ze hardop te werken, dus hardop uit te spreken wat ze lazen en daarbij dachten. Hij nam dat op en analyseerde dat.

Uit dat onderzoek kwam een beeld naar voren waaraan Neutelings terecht de titel van zijn proefschrift ontleende: de eigenzinnige lezer. Kort door de bocht: lezers doen maar wat met een tekst, op hun eigen manier, en op allerlei heel verschillende wijzen. Neutelings onderscheidde daarin drie soorten strategieën, die samen de verschillende leesstijlen bepalen:

  1. Selectie. De een leest (vrijwel) alles en slaat niks over, de andere gaat juist met grote sprongen (ook wel terug: herlezen) kris-kras door de tekst en leest in totaal maar een fractie.
  2. Verwerking. De een leest zonder daar al te veel dingen zelf bij te bedenken of vragen over te stellen; de ander is de hele tijd bezig met wat hij/zij er zelf van vindt: associaties, commentaar, oordelen, vragen.
  3. Leesdoel. Hierin verschillen lezers voor wat betreft wat hun leesdoel bepaalt. Bepalen ze dat vooral zelf (lezergestuurd), of laten ze het door de tekst bepalen (tekstgestuurd). Je kunt ervan uitgaan dat alle lezers in dit onderzoek globaal een gelijk leesdoel hadden, namelijk: het beoordelen van de beleidstekst. Maar daaronder zitten lezer-specifieke leesdoelen. De een is bijvoorbeeld vanaf het begin vooral bezig met ‘hoeveel gaat dit voorstel kosten’ (lezergestuurd), de ander ziet ergens in de tekst een mogelijk heikel punt opduiken en gaat dan gericht daarop verder lezen (meer tekstgestuurd).

Wat Dorien in haar scriptie gedaan heeft, is dezelfde methode, maar dan met lezers van adviesteksten. Vijf lezers uit verschillende organisaties (bedrijfsleven en publieke sector) lazen dus het rapport dat ze op dat moment moesten lezen. Dorien zat erbij, vroeg ze om hardop te werken, nam dat op en analyseerde de opnamen.

Ze concludeerde dat ‘haar’ lezers nog eigenzinniger zijn dan die van Neutelings:

  1. Selectie: de zakelijke lezers lezen vooral heel selectief, en opvallend is dat ze geen achterwaartse sprongen maken. Dat lijkt op nóg selectiever dan wat Neutelings waarnam. Eentje leest zelfs zo selectief dat hij, digitaal lezend, met control-F zoekt op het voor hem relevante trefwoord en dan alleen maar daar lokaal een stukje leest.
  2. Verwerking: de zakelijke lezers zijn opvallend actief bezig met de tekst: ze geven veel associaties,commentaren en oordelen. Eentje is er zelfs heel precies bezig met het invullen van een matrix op basis van de tekst, een ander levert ook commentaren op de schrijfaanpak en de kwaliteit van de tekst, om een collega feedback te kunnen geven.
  3. Leesdoel: zeer lezergestuurd. Dit is het meest eigenzinnige trekje van de zakelijke lezers. Ze bepalen hun eigen koers en wijken daar niet vanaf.

De vraag is natuurlijk hoe dat verschil in eigenzinnigheid komt. Dorien denkt dat het te maken heeft met de andere leestaak. Een volksvertegenwoordiger leest een beleidstekst vanuit een kritische houding. Zoiets is niet in het algemeen te zeggen over andere zakelijke lezers. De reden waarom ze die adviestekst lazen, verschilt nogal. De een moet ook een soort globaal beeld hebben om mee een vergadering in te gaan, de ander leest heel precies details na, de volgende is vooral bezig actiepunten uit een notitie te halen (haar eigen to-do-lijst vullen), de volgende levert óók schrijffeedback, en ga zo maar door. Daardoor verschillen hun manieren van lezen ook.

Van die verschillende manieren van lezen zijn deze lezers zich in zoverre bewust dat ze hun leesgedrag dus laten bepalen door hun eigen doel en belang, en daar zijn ze niet vanaf te brengen. Daar komt de tekst dus niet overheen, als het ware. Dat is dat sterk lezergestuurde, in plaats van tekstgestuurde.

Mogelijk speelt ook nog een rol dat dit onderzoek bijna twee decennia later plaatsvindt dan dat van Neutelings, en in die tijd is selecteren waarschijnlijk alleen maar belangrijker geworden, gezien de grote informatiestijlen. Eigenzinnig lezen is een manier om te overleven.

In de marge deden de respondenten ook nog aardige uitspraken die erop duiden dat het piramideprincipe mogelijk bij hun wensen zou aansluiten, en dat ze zich bewust zijn van wie de schrijver is en hun relatie met hem/haar. Dat laatste viel me vooral op omdat uit eerder onderzoek dat juist niet bleek. Op de verschillen met dat eerdere onderzoek ga ik later nog een keer in – er is nog een derde leesonderzoek onderweg namelijk, en het wordt straks leuk om ze met z’n drieën te vergelijken, dat zie ik al aankomen.

Wat moet je hier nu mee als zakelijk schrijver? Volgens mij betekent het vooral dat je als schrijver niet kunt voorspellen of beïnvloeden hoe je lezer leest. Dat bepaalt hij of zij, in al zijn eigenzinnigheid, lekker helemaal zelf. Dat wil ook zeggen dat als jij met je tekst een bepaalde boodschap over wilt brengen, hij er op verschillende manieren en luid en duidelijk in moet staan. Zodat allerlei verschillende wegen naar Rome leiden.

Mijns inziens helpt het piramideprincipe erbij. Als je het piramideprincipe helemaal toepast, staat de hoofdboodschap bijvoorbeeld in de titel, in de inhoudsopgave en in de inleiding, en misschien ook nog aan het begin van de vervolghoofdstukken. De hoofdlijn van de onderbouwing staat in de inhoudsopgave, de hoofdstuktitels en de tekst van de hoofdstukken, en eventueel ook in de inleiding. Enzovoort. Voor schrijvers lijkt dat wel eens overdone, maar je weet niet hoe je lezer gaat lezen.

En dan nog geldt: succes is niet gegarandeerd. Ik concludeerde al eerder: lastig volk, die lezers!   Dankzij Doriens onderzoek krijgen we er wel een beetje zicht op.

Bron: Groenewoud, D. De nog eigenzinnigere lezer. Hoe zakelijke lezers adviesteksten lezen. Masterscriptie CIW, Rijksuniversiteit Groningen, 2013.

Geplaatst in Piramideprincipe-onderzoek, schrijftips | Geef een reactie

Markeren, ja graag. Maar dan wel goed.

Louise Cornelis Geplaatst op 9 december 2013 door LHcornelis9 december 2013  

In zakelijke teksten zou wat mij betreft over het algemeen wel wat meer mogen met markeringen die het oog van de lezer helpen te sturen: vet, cursief, tekstkaders, trefwoorden in de kantlijn, enzovoort. Ik raad bijvoorbeeld wel eens aan om in de inleiding de hoofdboodschap zo opvallend te maken.

Niet altijd is iedereen het daarmee eens, want sommige lezers storen zich eraan onder het mom ‘ik bepaal zelf wel wat belangrijk is in een tekst’. Dat herken ik zeker, ja: een overdaad aan markeringen is irritant, zeker als je zelf een andere inschatting maakt van de belangrijkste woorden of zinnen.

Goed markeren is daarom een kunst, en misschien ook wel wat meer in het schrijvers- dan in het lezersbelang: de schrijver bepaalt waar de lezer extra aandacht aan moet geven. Ja, dat vindt een lezer niet altijd fijn.

Deze lezer, ik dus, ergerde zich vorige week flink aan een overdaad aan markeringen. In Eigen Baas trof ik nogal wat cursief aan, in bijna elke lead (klik op plaatje voor vergroting):

IMG

Irritant: het is te veel, dat zijn verkeerde termen (‘zelfstandig ondernemer’ kenmerkt het héle tijdschrift en is dus in een lead niet onderscheidend), de lead trekt al genoeg aandacht in zijn grotere lettertype.

Eén keer schoot ik zelfs in de lach toen ik de cursieve termen achter elkaar las, want toen stond er precies níet wat de strekking van het artikel was:

IMG_0001

“De financiële administratie op een laag pitje – efficiënter en voorkomt onrust!’

Zo moet het dus niet. Maar een welgemikte, strategische markering, bijvoorbeeld de hoofdboodschap vet of in een kader, dat mag van mij echt wel. Dan maar het risico dat een lezer zich eraan ergert – hij of zij leest dan wél de kern van het stuk.

 

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Een goede hoofdboodschap maakt ’t spannend en behapbaar

Louise Cornelis Geplaatst op 4 december 2013 door LHcornelis4 december 2013  

Afgelopen dinsdag heb ik een gastcollege gegeven in Utrecht, bij het mastervak Interculturele Communicatie. Nouja, ‘gegeven’, ik heb ook veel gekregen, althans: de studenten hebben presentaties gegeven, en ik zat daarbij om hen feedback te geven vanuit mijn kijk op adviescommunicatie. Daarvoor heb ik een paar oefeningen met ze gedaan, en gepraat over de interculturele kant van adviescommunicatie.

Ik beschouw mezelf helemaal niet als een expert in interculturele communicatie. Mijn Groningse studenten deden er ooit interessant onderzoek naar, waar ik veel van heb geleerd en ik heb wel eens wat gehoord en zelf bedacht, onder andere iets wat door één van de studenten bevestigd werd: dat het piramideprincipe dichter aansluit bij de Angelsaksische manier van schrijven dan bij de onze. Inderdaad: in de VS en Engeland leren studenten veel retorischer, betogender schrijven; bij ons ligt de nadruk op de methodologie. Wat ik er verder van weet, is dat je voorzichtig moet zijn met generalisaties over culturen, en dat er mogelijk een probleem is tussen de onze en de piramidale versus andere op het gebied van (on)beleefdheid en directheid. Leuk om daarover van gedachten te wisselen.

De presentaties van de studenten waren voor Nederlandse vertegenwoordigingen in andere landen, zoals handelskamers en ambassades, over een communicatiekwestie. Ik was onder de indruk van de mate waarin het hen was gelukt om een piramidale structuur aan te brengen én zichtbaar te maken – iets wat helemaal geen koud kunstje is bij presentaties. Maar dat hadden ze dus echt goed gedaan, veel beter dan wat ik gemiddeld in bedrijven aantref. Een veelvoorkomende structuur was wat de vertegenwoordiging voor, tijdens en na een evenement moest doen – een simpele, intuïtieve en dus doeltreffende indeling. Dat zit dus wel snor!

Belangrijkste punt van feedback van mij was echter dat hun hoofdboodschappen te weinig inhoudelijk waren. Ze kwamen steeds neer op ‘je moet een heleboel dingen doen (te weten voor, tijdens en na het evenement)’. Niet alleen is die te weinig inhoudelijk (zie eerdere blogpost over het belang van een krachtige hoofdboodschap)  maar ook geeft hij, in combinatie met op lager niveau een opsomming van alle mogelijke communicatieacties en middelen, een gevoel van ‘pfoe, dat allemaal, dat is véél, hoe gaan we dat bemensen en betalen?’ Tenminste, dat gevoel kreeg ik, me inlevende in het publiek.

Hoe moet het dan wel? Het eerste wat ik daarover zei was: ‘Kies; beperk je’. Ga bijvoorbeeld eens na wat het budget is, in tijd en geld, en zorg dat wat je voorstelt te behappen is. Tot mijn verrassing kreeg ik toen als reactie: ‘Dit kan allemaal, want dit deden ze tot nu toe ook al’.Aha, dacht ik even later, dan zit het hem ergens anders in, dan is de hoofdboodschap eigenlijk, kennelijk: ‘doe het zoals je het altijd/eerder hebt gedaan.’ Als je zelf de beperking niet wilt aanbrengen, moet je hoofdboodschap duidelijk maken dat de vertegenwoordiging een keuze te maken heeft, dat kan ook.

Een andere mogelijkheid is ook om op zoek te gaan naar waar het in je advies nou écht om draait. Want zeggen ‘doe maar zoals je altijd hebt gedaan’, da’s niet zo interessant – daar hebben organisaties geen externe adviseurs voor nodig, zal ik maar zeggen… in de presentaties was af en toe te merken hoe het wél spannend te maken was. Bijvoorbeeld: als het je lukt om de Nederlandse en buitenlandse minister naar het evenement te lokken, dan volgt de rest, zoals publicitaire aandacht, vanzelf. Okee, dan is dat dus de hoofdboodschap: ‘zorg ervoor dat de twee ministers willen komen’. Hoe? Nou, dat werk je verder uit. ‘Nodig de ministers uit’ is dan dus niet één van de vele acties, maar de spil van het advies: een actie ‘stijgt op’ naar het niveau van de hoofdboodschap.

Ik hoop dat ik de studenten met dit soort vragen en suggesties op weg heb kunnen helpen. Naderhand bedacht ik dat deze studenten (denk ik) nog te veel uitgaan van de vraag die ooit gesteld is, en daar dan zo veel mogelijk ‘goede antwoorden’ bij bedenken. Dat is begrijpelijk, want op school is dat precies wat je moet doen. Maar een adviseur denkt: hoe kan ik mijn opdrachtgever het beste vooruit helpen? Op basis daarvan formuleer je je hoofdboodschap. Dat is een ander perspectief. Eén van de dingen die erbij hoort, is de vraag naar je hand durven zetten, zodat je hoofdboodschap er goed bij aan komt te sluiten.

De praktijk vraagt iets anders dan een opleiding. Goed dat deze studenten daar al mee te maken krijgen.

Geplaatst in Presentatietips | Geef een reactie

Glanzende ogen

Louise Cornelis Geplaatst op 3 december 2013 door LHcornelis2 december 2013  

Mooi citaat van een manager, over communicatie bij verandering, uit een artikel van Julia Balogin:

It is not just about have you done that piece of communication, but were their eyes shining when you gave them the message.

Ik zou ‘m trouwens óók mooi vinden met één woord anders, namelijk als their your zou zijn: ook als brenger van de boodschap horen je ogen te glanzen.

 

Bron: Balogun, Julia (2006) ‘Managing Change: Steering a Course between Intended Strategies and Unanticipated Outcomes’. In: Long Range Planning 39, p 29-49; het citaat is van p. 42.

Geplaatst in Presentatietips, Veranderen | Geef een reactie

Afscheid Jan Renkema

Louise Cornelis Geplaatst op 2 december 2013 door LHcornelis2 december 2013  

Afgelopen vrijdag ben ik naar het afscheidscollege geweest van Jan Renkema. Hij was hoogleraar tekstkwaliteit in Tilburg en gaat nu met emeritaat. Bekend is hij vooral van de Schrijfwijzer, hét naslagwerk voor taal en stijl. Er is (denk ik) geen andere hoogleraar die zo’n invloed heeft  op de praktijk als hij, vooral via dat boek, maar ook omdat hij bijvoorbeeld betrokken is bij Tekstnet en bij Onze Taal.

Vrijdag was dus het afscheid van een monument. Ik moet zeggen dat dat voor mij nog niet voldoende reden was geweest om naar Tilburg af te reizen, maar ik sprak Renkema dit voorjaar op de promotie van Margreet Onrust, eigenlijk voor het eerst persoonlijk, volgens mij. Hij vertelde toen over zijn naderende afscheid en nodigde me uit, en ik vond het bovendien een aardig gesprekje – ik wist niet dat hij zo sympathiek was, zeg maar, ik had nog niet eerder, ondanks mijn jaren in de wetenschap, de gelegenheid gehad om dat te ontdekken. Het sympathieke beeld werd vrijdag voor mij sterk bevestigd. Renkema is een opvallend eigenzinnige, ietsje excentrieke persoon in de wetenschap, en er gaat met zijn vertrek in dat opzicht echt iets verloren.

De middag liep een beetje anders dan verwacht, want ik was op tijd voor de laatste lezing van het aan het afscheidscollege voorafgaande symposium, maar die bleek vervallen. Zodoende was het lang wachten op het college zelf – nouja, wachten… genoeg vakgenoten om mee te praten natuurlijk.

Het college zelf was erg leuk en ook gewoon goed, waarbij mij vooral opviel dat Renkema een prachtige visuele structuuraanduider had gekozen in de vorm van het logo van de universiteit, die overigens Tilburg University heet, en op dat Engels leverde hij ook kritiek.

Het afscheid ging ook verder niet onopgemerkt voorbij. Renkema werd vrijdag meteen na zijn college geridderd, en op zaterdag had de NRC een prachtig interview met hem. Daaruit een citaat dat ik mooi gezegd vind, en dat relevant is voor schrijvende professionals:

Schrijven is een hoogcognitieve vaardigheid. (…) Ik heb veel gewerkt met ambtenaren die stukken schreven die de minister niet kon lezen. Dat was onthullend. Als mensen moeite hebben met de inhoud, komen ze maar tot de helft van de communicatie, ze scheiden iets af dat de lezer niet bereikt. Dat is zo’n merkwaardig geheim eigenlijk, dat schrijfproces. Wat je moet doen om de tekst zich voor de lezer te kunnen laten openvouwen.

 

Geplaatst in Opvallend, Presentatietips, schrijftips | Geef een reactie

Recente berichten

  • Welweg?
  • Een beetje over literatuur
  • Het passief is niet neutraal
  • Met genderneutraal verwijzen gaat een subtiel ander onderscheid verloren
  • Ik mag sturen

Categorieën

  • Geen rubriek (10)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (314)
  • Opvallend (542)
  • Piramideprincipe-onderzoek (98)
  • Presentatietips (153)
  • schrijftips (886)
  • Uncategorized (45)
  • Veranderen (38)
  • verschenen (202)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • mei 2025
  • april 2025
  • maart 2025
  • februari 2025
  • januari 2025
  • december 2024
  • november 2024
  • oktober 2024
  • september 2024
  • augustus 2024
  • juli 2024
  • juni 2024
  • mei 2024
  • april 2024
  • maart 2024
  • februari 2024
  • januari 2024
  • december 2023
  • november 2023
  • oktober 2023
  • september 2023
  • augustus 2023
  • juli 2023
  • juni 2023
  • mei 2023
  • april 2023
  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2025 - Louise Cornelis
↑