Vroeger was ook niet elk boek netjes verzorgd
Ik ben nog steeds op de achtergrond bezig met de bundel opstellen van jongeren over de schrijfvaardigheid van de jeugd van tegenwoordig, binnenkort volgt er meer nieuws over. Het verschil in schrijfvaardigheid vroeger en nu heeft nog altijd mijn interesse, en het was daarom dat ik opkeek toen ik de afgelopen weken het boek De sneeuwluipaard las.
Een mooi, bijzonder boek, maar het wemelt van de taalfouten. Ik heb ze niet echt geteld, maar ik denk dat er minstens 10 d/t-fouten in staan, van die suffe als geuitte meningen (p. 277) en de schoenen zijn ontdooit (p. 167). Daarnaast een aantal congruentiefouten (persoonsvorm enkelvoud, onderwerp meervoud of omgekeerd) en anderzins ontsporende zinnen. En wat me ook opvalt, is dat er soms tussen de ene en de andere alinea een enorm verschil in benadering zit, van diepe reflectie tot wandelverslag – daar horen witregels tussen, want het is echt heel raar lezen soms. Witregels zitten er af en toe wel tussen, maar dat lijkt niet consequent gedaan.
En dit boek, de vertaling, is dus uit 1980. Toen was toch alles beter? Nou, niet dus. Eén zo’n boek zegt natuurlijk niet zo veel over schrijfvaardigheid, en zeker niet van Engelstalige auteur Peter Matthiessen. Het zegt wel iets over de zorg en aandacht die de uitgever aan deze vertaling heeft gegeven. Kennelijk waren ook toen dit soort puntjes op de i niet zo heel belangrijk. En dat voor een dijk van een boek. Dat was het al, nog voor het vertaald werd, want het won de American Book Award. Dat zie ik er niet helemaal aan af, maar dat heeft misschien te maken met de knulligheid van de vertaling. Want die indruk maakt het dus wel – dat is de makke van onverzorgd taalgebruik.
Als communicatie en teksten vertaald worden gaat er steeds dingen verloren. Als je aan je pc vraagt om te vertalen, merk je het onmiddellijk. Wat nog zorgelijker wordt voor onze (gechreven) taal en communicatie is de manier waarop er berichtjes worden verstuur via het mobieltje. Wat binnen 50 jaar als het nog gewoner wordt? Communicaite verdient beter. Eva Joos.