Laatst schreef ik over een moeizaam begin van een artikel in Opzij, dat te maken had met verwarring over wie de hoofdrolspeler was en wat daarover gezegd werd. Frappant: ik kwam net opnieuw zoiets tegen! In een heel ander blad: Voetbal International. Het gaat om de rubriek Balverliefd in het huidige nummer (8 april); de kop luidt ‘Verknocht aan kerk en Kuip’. Dit is het begin, namelijk de lead en de eerste alinea:

In Balverliefd elke week aandacht voor de gang van zaken achter de schermen van het voetbal en opvallende gebeurtenissen aan de rand van het veld. Deze week over Ed de Kever, pastoraal medewerker en fanatiek Feyenoord-fan.

De dokters hadden het tegen Diny de Kever gezegd: ‘Laat uw zoon maar veel over Feyenoord praten, dat is goed voor hem.’ En dus is de vermoedelijk kwiekste negentigjarige van Nederland blij met het bezoek van VI aan het Rotterdamse revalidatiecentrum Rijndam. Sinds een paar maanden is dat de thuisbasis van Ed, haar zoon die op 18 januari werd getroffen door een zware herseninfarct. Hij was op dat moment net bij zijn ouders, na zoals zo vaak een hele dag op Varkenoord te hebben doorgebracht.

Dat kostte me toch ook weer echt even puzzelen. Wie is de ‘vermoedelijk kwiekste negentigjarige’? En is een negentigjarige pastoraal medewerker? Oh, wacht, het gaat om de móeder, en die heeft dus géén herseninfarct gehad, maar haar zoon wel, en dat is dus die Ed uit de lead, en die is pastoraal medewerker en Feyenoord-fan. Ook de andere lezer die ik het vroeg, moest puzzelen.

Want ik ging even twijfelen aan mezelf, omdat het zo leek op dat vorige voorbeeld, en dus dacht ik: misschien is dit wel gebruikelijker dan ik weet, en snappen andere lezers het wel. Maar niet dus. Met ‘dit’ bedoel ik dan: aan artikel waarin persoon X centraal staat beginnen vanuit het perspectief van persoon Y. In dit geval gaat het artikel over Ed, maar het begint vanuit het perspectief van zijn moeder. En net als bij het vorige geval speelt de inhoud een deuntje mee: het is logischer dat een 90-jarige een herseninfarct krijgt dan haar zoon.

Iets beter dan bij het Opzij-voorbeeld zie ik hier dat het een schrijf- en redigeerkwestie is:

• Schrijf: Ik denk dat de schrijver te zeer zijn eigen ervaringen chronologisch heeft verteld – hij is waarschijnlijk eerst tegen ma aangelopen, misschien is de afspraak wel via haar tot stand gekomen. En dus begint hij te vertellen over haar, ook al is dat voor een lezer niet logisch.
• Redigeer: Het begin van het artikel was misschien te redden geweest zonder die lead, die grotendeels standaard is voor de rubriek: de eerste zin en het aankondigende ‘deze week over’ staat er elke week. Daardoor presenteert de lead Ed nadrukkelijk als hoofdpersoon, en dat maakt het begin over iemand anders extra verwarrend.

Frappant, twee keer zo’n zelfde begin-puzzel in een artikel. Dus, ik herhaal: maak het je lezer makkelijk, vooral aan het begin!