Gisteren ben ik in Leiden* naar een taalbeheersingslezing geweest, van professor Ted Sanders uit Utrecht. Paar interessante dingen voor de praktijk.

In de eerste plaats het al wat langer bekende feit dat veel VMBO-schoolboeken te simpel zijn geschreven, of liever gezegd: dat de makers daarvan een verkeerd beeld hebben van hoe je teksten eenvoudig leesbaar maakt. Ze ‘fragmentariseren’ de tekst: allemaal korte, losse hoofdzinnetjes. Uit onderzoek is gebleken dat juist verbanden toevoegen de tekst beter te begrijpen maakt. Ook al worden de zinnen dan langer doordat er verbindingswoorden bijkomen, en bijzinnen aan verbonden.

In de tweede plaats blijkt dat andere lezers niet zo veel verschillen van VMBO-leerlingen. Ik bedoel: het expliciet maken van het verband tussen zinnen helpt sowieso bij het lezen. Dus schrijf niet ‘De winstverwachting is goed. We kunnen een nieuwe investering doen’ – dan laat je de lezer raden naar het verband. Beter is ‘De winsverwachting is goed. Daarom kunnen we een nieuwe investering doen’. Zo’n signaal voor wat voor het verband het is, helpt.

Maar je moet daar niet in doorslaan. Het blijkt dat het lezers niet helpt en soms zelfs kan tegenstaan als je al te voor de hand liggende verbanden expliciteert. ‘Het gaat regenen. Ik neem mijn paraplu mee’ heeft geen dus nodig.

Sanders had het ook nog kort over het NWO-onderzoeksprogramma ‘Begrijpelijke taal’. Dat ga ik natuurlijk goed in de gaten houden!  

* Ik geef op het ogenblik weer een beetje college in Leiden. Als zich daar relevante dingen voordoen, doe ik natuurlijk op dit weblog verslag. Tot nu toe heb ik nog geen duidelijke link kunnen leggen met mijn schrijf- en adviespraktijk, of nouja, ik geef weer hetzelfde vak als vorig jaar, Methoden Taalbeheersingsonderzoek, maar daarover rapporteerde ik toen al, bijvoorbeeld over overgangen in een Powerpointpresentatie. Het andere vak dat ik geef, is nogal analytisch. Maar ik houd het scherp in de gaten natuurlijk, en als ik iets kan kruisbestuiven naar dit weblog, zal ik het zeker doen!