Op Vaagtaal staat een artikel over de lijdende vorm dat bij mij het tegenovergestelde effect heeft van bedoeld: de voorbeelden laten mij zien waarom taalgebruikers kiezen voor het passief – en dus ook waarom zeggen dat je dat niet moet doen, niet werkt.

Zo’n voorbeeld als dat ‘de kantine wordt gesloten’ eigenlijk ‘de directeur sluit de kantine’ moet zijn, maakt duidelijk waarom geen enkele directeur daar voor die actieve zin kiest: die zin schuift 100 % verantwoordelijkheid in de directeur z’n schoenen. En zelfs als dat al zo is (ik zou toch graag persoon van functie scheiden), wil je het als directeur niet zo brengen. Duidelijkheid is niet het enige schrijf- of spreekdoel immers.

Of een voorbeeld als ‘De Arbo neemt maatregelen om de werkdruk te verlichten’ – zoals ik het woord Arbo begrijp, kan dat helemaal geen maatregelen nemen, en ik vind de actieve zin dus simpelweg onbegrijpelijk. Doe mij maar ‘Er worden maatregelen genomen om…’

Natuurlijk leidt een wildgroei aan passieven tot een onleesbare tekst. Maar het is best moeilijk om genuanceerd en zinvol schrijfadvies te geven op dit gebied. Gut, was daar niet een proefschrift over? Ik zal daar binnenkort eens wat praktische adviezen uit op dit blog zetten!