In mijn lijstje links van vorige week had ik het over die man van de Wereldbank die ontslagen werd omdat hij wilde dat zijn organisatie beter ging schrijven. Datzelfde nieuws is opgepikt door Ann De Cramer, columniste in Onze Taal (nr. 7/8 van 2017, p. 21). Zij kent het ook: verzet tegen helder taalgebruik. Ze werkte mee aan heldere-taalcampagnes voor ministeries en voor een bank, maar dat ging niet zonder slag of stoot. Over die bank schrijft ze: 

Toen het de hoge heren bij de bank echter duidelijk werd dat lastige zinnen herschrijven niet een-twee-drie gebeurt, veranderden ze van toon. Wat een groots initiatief zou worden, werd gereduceerd tot één workshop binnen het bedrijf. Ik wilde niet langer meewerken, niet alleen omdat ik niet hou van gebroken beloftes, maar ook omdat mij ter ore kwam dat (…) het personeel zich verzette tegen het initiatief.

In dat kleine stukje zit wat mij betreft een grote les: beter gaan schrijven is voor een organisatie zeker niet dat ‘een-twee-drie’. Inderdaad is het niet iets wat je ‘even’ bereikt, met een workshopje. Al is het alleen maar omdat mensen zich ertegen verzetten.

Het zou mij hier, net als bij de Wereldbank, wel interesseren wat de aard is van dat verzet. Ik heb in de loop van de jaren daarin al heel wat meegemaakt. De aard van het verzet is niet eenduidig. In mijn ervaring heeft het niet zozeer te maken met het schrijven als zodanig. Niemand heeft écht bezwaar tegen helder schrijven. Het gaat meer om zaken in de organisatie of in het vak van de schrijvers.

Dus dan is het verzet tegen een ‘oekaze’ van bovenaf, wat die dan ook is – het had ook iets anders kunnen zijn dan helderder schrijven. Of angst dat je niet meer serieus genomen wordt. Of het idee dat je in je vak zo niet ‘mag’ schrijven. Of van dat alles een beetje. En dan voel je je ook nog onzeker omdat er ineens iets anders van je verwacht wordt, iets wat je nooit echt geleerd hebt. En je bent al overvraagd, eigenlijk. Weer zo’n training, weer zo’n project, weer zo’n initiatief. 

Maar of dat bij deze bank en bij Anns overheid ook zo is – geen idee. Wel kun je pas goed interveniëren als je weet wat voor verzet er is. Een workshopje doet mogelijk meer kwaad dan goed.