Het was de afgelopen dagen in het nieuws: dat studenten die met de hand college-aantekeningen maken daar meer van leren dan degenen die dat op de laptop doen (het stond in de NRC, en zie ook dit nieuwsbericht en deze studietip). Verklaring is dat je op een laptop sneller schrijft, en dus eerder in de verleiding komt om letterlijk op te schrijven wat er gezegd wordt. De traagheid van met de hand schrijven dwingt je om te parafraseren en om gebruik te maken van visuele hulpmiddelen (sterretjes, pijltjes). Daardoor verwerk je de kennis kennelijk beter. Ik vind het wel herkenbaar. En het toont de kracht van schrijven.

Overigens kun je natuurlijk ook op de laptop tot diepere verwerking komen. Maar daar moet je jezelf wel meer toe uitdagen. Bijvoorbeeld door een dwingende lengte-eis te stellen. Bij het college dat ik op dit moment geef, moeten de studenten dat, niet zozeer bij onze colleges, maar bij de te lezen artikelen: ze moeten een wetenschappelijk artikel dan steeds beschrijven op maximaal 1 A4, en dan ook nog aan de hand van een specifiek model. Dat betekent dat ze niet stukjes uit het artikel kunnen overschrijven. We hopen natuurlijk dat ze zo ook tot de gewenste diepere verwerking komen.

En verder zit het natuurlijk ook achter de eis een hoofdboodschap maximaal gesynthetiseerd te formuleren, als één volzin zonder bijzinnen, nevenschikking en dergelijke. Die eis dwingt tot goed nadenken – niets zo moeilijk aan schrijven als het formuleren van de hoofdboodschap!