Besmettingen zijn mensen
Uit de stortvloed aan deprimerende coronacommunicatie van de afgelopen dagen pik ik één dingetje dat me al een tijdje opvalt, maar dat vanochtend in mijn ogen een absurd hoogtepunt bereikte: de depersonificatie van besmette mensen.
Er wordt in het algemeen over besmettingen geschreven alsof het niet om mensen gaat. Gister meldde het liveblog van nos.nl bijvoorbeeld:
Het aantal bevestigde besmettingen is afgelopen week toegenomen met 60 procent. Er zijn 43.904 nieuwe positieve testen bij het RIVM gemeld.
Zo gaat het al maandenlang elke dag, en zoiets kun je ook nog uitdrukken in grafieken, ook heel abstract.
In datzelfde liveblog staat dan ook nog een kopje als:
De Jonge: nieuwste cijfers onderstrepen dat maatregelen nodig zijn
Het lijkt soms alsof het niet om mensen gaat – die elkaar besmetten, die ziek worden, soms ernstig of langdurig. Dat doet wat, lijkt me, in het beeld van mensen. Een heel beperkt leven – om getallen, procenten en grafieken?
Het lijkt me in elk geval niet de framing die het verantwoordelijkheidsgevoel van mensen vergroot of ondersteunt, en dat hebben we hartstikke hard nodig. Niet voor niets hoor ik al een tijdje vanuit verschillende hoekjes (zo klein dat ik niet eens een linkje aan kan bieden hier – onlangs was het op de radio, maar ik viel erin, dus ik weet niet eens wie dat zei, wel een goeie) dat het de hoogste tijd wordt voor een narratief: een verhaal dat ons houvast en perspectief kan bieden. Verhalen gaan over mensen. Rutte deed gister aan het begin van de persconferentie een poging, denk ik, door het te hebben over zijn gesprek met zieken. Dat is nog lang geen narratief, maar misschien wel een aanzet.
Nou goed, deze overwegingen zitten al een tijdje in mijn achterhoofd stond ik vanochtend wel paf bij deze kop op nos.nl:
Een besmet geval? Een roeier is een geval? Bah, een besmet geval in de boot?
Dat is niet alleen maar depersonificatie, dat is zelfs onethisch, vind ik.
Beetje laat maar ik wilde je deze toch niet onthouden: In een brief over Corona van de basisschool van mijn jongste dochter stond de volgende zin: ‘Blijft u thuis bij RIVM-klachten’ Hu? Wat bedoelen ze hiermee? Dat als je klachten hebt over het RIVM dat je dan thuis moet blijven? Een beetje flauw zul je misschien denken maar de context is dat het hier om een “gekleurde” school gaat met relatief veel laaggeletterde ouders.
Hahaha, die is geweldig! Laat ook mooi zien hoe taal werkt – dat ‘RIVM’ zich loszingt van z’n oorspronkelijke, ‘echte’ betekenis.