Olijke duikboot: wat voegt het toe?

Ongeveer tien jaar geleden woonde ik een presentatie bij waarin gerapporteerd werd over de voortgang van een aantal projectteams. De meeste teams waren goed bezig, maar van eentje was vanaf de start van het project niet veel meer vernomen, en resultaten waren er nooit gekomen. Het team was als het ware onder water geraakt en zo uit het zicht verdwenen.

In de presentatie was dat team gevisualiseerd met de periscoop van een onderzeeër: elke keer dook ergens op de sheet tussen de gegevens van de andere teams een olijk periscoopje op. Dat had een grappig effect, en ik herinnerde het me later nog levendig. Jarenlang gebruikte ik dan ook deze presentatie als voorbeeld voor de kracht van humor: zo’n knipoog doet het goed.

Totdat ik de maker van die presentatie weer eens tegenkwam. Ik vertelde hem enthousiast dat ik me die presentatie van hem zo goed kon herinneren en nog vaak aanhaalde. Hij keek echter een beetje beteuterd: ‘Dus dat is het énige wat je je van die presentatie herinnert?’ Uh… ja. De hoofdboodschap was ik vergeten; van de inhoud kon ik me niets meer voor de geest halen. We leerden op dat moment een belangrijke les: humor is goed voor een presentatie, maar kan ook sterk afleiden van de inhoud.

Een grapje of een kwinkslag is prima, maar net zoals visuele middelen hoort humor ten dienste te staan  van het verhaal, van de boodschappen. Bij de meeste zakelijke presentaties wil je immers dat je publiek later zegt ‘het was een goed verhaal, en we hebben ook nog gelachen’, en niet: ‘het was erg grappig, maar waar het over ging: ik heb geen idee’.

In geval van twijfel geldt daarom: niet doen. Als je presenteert over beladen onderwerpen of in slechte tijden, wees dan zeker terughoudend met grapjes. Er zijn zakelijke presentaties waarin humor helemaal niet passend is.