Deze week hebben de studenten in Groningen bepaald welk onderzoek naar de effectiviteit van het piramideprincipe ze willen doen. De overgrote meerderheid pikt de draad op waar hij vorig jaar was blijven liggen in één van de deelonderzoeken, namelijk bij de vraag hoe je bij oningewijde lezers van het piramideprincipe het kwartje kan laten vallen.

Dat dat niet vanzelf valt, bleek toen (zie onder andere hier): niet-kenners van het principe zoeken op basis van hun genre-verwachtingen naar termen als ‘conclusies’ en ‘adviezen’ in de inhoudsopgave van een rapport, en in een piramidaal rapport vinden ze die niet, en dan raken ze in de war. Termen als ‘advies’ en ‘argument’ toevoegen voor de boodschaptitels hielp amper; leesinstructie toevoegen hooguit een klein beetje meer: het piramideprincipe ga je pas zien als je het doorhebt. En áls je het doorhebt, wil je niets liever meer, zo leert de praktijk.

Dus hoe zorg je ervoor dat lezers het doorkrijgen? Daar gaan diverse onderzoeksgroepjes mee aan de slag. Ze gaan vooral kijken of hints en instructie helpen, zowel binnen de tekst (andere leesinstructies toevoegen, inhoudsopgave maken die toch sterker lijkt op de traditionele, visuelere inhoudsopgave, leesinstructie ‘verstoppen’ in de lopende tekst, hele inhoudsopgave weghalen) als erbuiten (instructie vooraf geven, of lezers eerst een krant geven, om die manier van koppen lezen te activeren).

Ander onderzoek richt zich op het ontwikkelen en uitproberen van een tussenvorm tussen piramidaal en methodologisch schrijven, bij wijze van ‘piramideprincipe light‘, en op de (on-)beleefdheid van ‘hoofdboodschap voorop’ in brieven.

Ik ben benieuwd, en ik zal natuurlijk op dit blog weer verslag doen van de voortgang en de resultaten. De studenten moeten nu eerst, zoals dat hoort in de wetenschap, een onderzoeksplan opstellen, waarvoor ze zich moeten buigen over van die zaken als het verschil tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek en validiteit – erg relevant en interessant, maar ze staan nogal ver af van dit weblog!