Vrijdag schreef ik dat uit Jans onderzoek was gebleken dat het piramideprincipe het niet slechter ‘doet’ dan een methodologisch adviesrapport, en dat dat meeviel. Er was een ander onderzoek waarvoor hetzelfde gold. Daarover vandaag, in dit vervolgverhaal over het piramideprincipe-onderzoek van dit studiejaar.

Een groep van vijf studenten (Albert, Alice, Cindy Desirée en Mayke) deed ook wat grootschaliger onderzoek , namelijk naar het effect van de plaats van de hoofdboodschap in adviesbrieven van een onderwijsinstelling aan haar studenten. Dat zijn dan brieven met als strekking: ‘je dreigt voor wat betreft regeling X in de problemen te komen, dus we raden je aan gauw een afspraak te maken met de studie-adviseur om te kijken wat daaraan te doen is’.

Dit onderzoeksgroepje manipuleerde de brieven zo dat de hoofdboodschap voorop respectievelijk achterop kwam te staan. Met het origineel erbij kwamen ze zo op drie versies per brief. De originele hadden de hoofdboodschap ergens in het midden. Ze gebruikten drie verschillende brieven, zodat ze in totaal negen versies hadden. Die legden ze in verschillende combinaties aan 108 studenten voor. Dat is genoeg om er statistiek op los te laten om te kijken of eventuele verschillen tussen de versies op toeval berusten of niet.

De plek van de hoofdboodschap bleek deze respondenten eigenlijk helemaal niets uit te maken: er waren minieme verschillen tussen de versies voor wat betreft begrip (zoals zelf door de respondenten ingeschat) en waardering.

Ook dit is relatief goed nieuws voor het piramideprincipe, althans voor het onderdeeltje ‘hoofdboodschap voorop’ daaruit. Uit ander onderzoek* was namelijk gebleken dat er voor brieven met slecht nieuws een voorkeur bestaat voor hoofdboodschap achterop. Uit het onderzoek van deze vijf studenten kun je voorzichtig concluderen dat die voorkeur niet voor alle brieven geldt. De adviezen aan deze studenten waren niet echt slecht nieuws en ze boden mogelijkheden, maar ze vonden wel plaats in een vervelende context van bijvoorbeeld niet genoeg studiepunten gehaald. Zelfs dan is er dus geen duidelijke voorkeur voor hoofdboodschap achterop.

Maar er blijkt uit dit onderzoek dus ook geen duidelijke voorkeur voor hoofdboodschap voorop. Ik zou benieuwd zijn of bij uitgesproken goed nieuws en/of bij ‘echter’ adviseren (vooral: met een gelijkwaardigere relatie tussen schrijver en lezer dan in dit geval) daar de voorkeur wel naar uitgaat.

* Jansen, F. & Janssen, D.M.L. (2010). Explanations First: A Case for Presenting Explanations Before the Decision in Dutch Bad-News Messages. Journal of business and technical communication, 25(1), 36-67.