Ik zou bijna zeggen: hoera, er was gister weer een persconferentie! Als burger vond ik het de hoogste tijd, en als communicatiedeskundige was er weer een hoop te observeren natuurlijk. Dit keer vooral achteraf: mijn indruk uit Twitter en de media is dat veel meer mensen dan in het voorjaar reageerden op wat er niet werd gezegd, maar wel werd gesuggereerd: 

• De schuld kwam wel erg eenzijdig bij ‘jongeren’ te liggen. Altijd fijn, een zondebok, maar onterecht: alle generaties houden zich minder aan de maatregelen. Boven een bepaalde leeftijd moet je dat kennelijk zelf weten? Het benadrukken van een contrast tussen de generaties wekt de indruk van ‘verdeel en heers’: als je bevolkingsgroepen tegen elkaar uitspeelt, zijn ze minder kritisch op de machthebbers.
• Er zat een ondertoon in van ‘ons beleid is goed, jullie maken er een potje van’. Ook dat was beschuldigend, en er is toch ook een heleboel misgegaan op het gebied van beleid. Ik vond bijvoorbeeld zelf dat het net leek alsof Hugo de Jonge over een andere wereld praatte: eentje waarin de GGD’s wél alle capaciteit hebben voor testen en bron- en contactonderzoek. En hoe kunnen burgers maatregelen opvolgen als die strijdig en onbegrijpelijk zijn en willekeurig gehandhaafd worden, en als het grotere plaatje ontbreekt?
• Het was weinig empathisch. Jongeren waren bijvoorbeeld alleen maar fout, met hun wangedrag – daar sprak weinig begrip uit. Wat mij het meest opviel, waren Ruttes eerste woorden: ‘we hoopten allemaal op een zorgeloze zomer’. Dat vond ik een klap in het gezicht van al die mensen die al maandenlang dagelijks te maken hebben met de gevolgen van de coronacrisis: omdat ze ziek zijn, hun werk kwijt zijn, bang zijn voor hun gezondheid, wezenlijke dingen moeten missen, enzovoort.
• Het was een herhaling van zetten – het klonk een beetje als een langspeelplaat die in dezelfde groef als in het voorjaar zat, al was het alleen maar qua vorm. Dat werkte toen, maar werkt het nu nog?

Ik blijf zeggen: het is moeilijk, communicatie goed doen in deze tijden. Maar ik denk wel dat het beter moet én kan.