In het college Adviseren over Communicatie gaat het onder andere  wat maakt een advies goed? De studenten denken na over het antwoord, maar ik doe dat zelf ook: het is typisch een ‘trage vraag‘: eentje waar je niet even snel een antwoord op bedenkt (of googlet) maar die wel richting kan geven aan je werk en die dus ook tot op zekere hoogte persoonlijk is – maar ook wel degelijk geïnspireerd op andere denkers, dus op literatuur. 

Ik zou op dit moment een antwoord kunnen geven vanuit het perspectief van de adviseur en van de geadviseerde, maar toen ik nadacht over de pure inhoud van het advies bleef ik haperen. Ik kwam er vooral niet uit welke rol de wetenschap speelt. Veel communicatie-advieswerk is verre van ‘evidence-based’, het mijne is dat ook niet. De enige die ooit onderzoek heeft gedaan naar de effectiviteit van het piramideprincipe ben ikzelf, en de resultaten waren niet eenduidig. Ik doe mijn best, maar ik vind ‘wetenschappelijkheid’ dus niet per se een criterium voor een goed advies.

Aan de andere kant erger ik me wel degelijk aan de talloze schrijfadviezen in handboeken en trainingen die volgens mij nergens op gebaseerd zijn. Al die stilistische moeten’s en mag-niet’s bijvoorbeeld, met voor mij ‘vermijd de lijdende vorm’ als prototype… Elke keer als ik dat advies tegenkom, denk ik toch óók stiekem wel een beetje: lees mijn proefschrift dan toch! Ik weet wel: zo werkt het niet. Maar er wordt een boel onzin verkondigd op schrijfgebied.

Ik ben er nog niet helemaal uit wat het voor mij uitmaakt, dus wanneer ik wetenschappelijkheid nu wel of niet eis. Ligt het er nou aan dat er in het ene geval onderzoeksresultaten zijn en in het andere geval niet, of maakt het uit wat voor soort adviezen het zijn? In het ene geval gaat het om maatwerk in de praktijk, gericht op het oplossen van een specifiek probleem van een opdrachtgever. In het andere geval gaat het om standaard adviezen, gericht op een brede groep schrijvers. Dat scheelt ook. Sterker nog: ik vind bij adviseren maatwerk zo essentieel dat ik het jammer vind dat voor het tweede geval hetzelfde woord gebruikt wordt. Ik denk nog traagjes verder!