Al jaren lag het boek op mijn ‘nog te lezen’-plank: een verzameling kronkels, de cursiefjes, literaire columns, van Simon Carmiggelt. Als ik het me goed herinner, heb ik dat boek gekocht toen ik in 2007 op Buitenkunst een week ging doen over literaire columns (bij Hester Macrander – een geweldige week was dat, veel van geleerd). Ik denk dat Carmiggelt als inspiratiebron in het programma genoemd stond. Dus ik die bundel kopen en meenemen, maar ik ben er toen niet aan toegekomen, en sindsdien lag-ie daar.

Nou, vorige week ben ik er maar eens in begonnen. Mag ook wel, zeg, me laten inspireren door deze grootmeester van de column, of van één bepaalde soort columns, het cursiefje (beetje definitiekwestie of je dat nog column noemt of niet). Hier en daar herken ik wat, zoals die briljante passage over al die vriendjes van dochter die komen mee-eten en die pa dan ‘regelrecht het graf in’ prijst, vooral bekend vanwege de vertolking van Wim Sonneveld. Maar dan ga ik heel lang terug in de tijd: 1975! Kan je nagaan: dat maakte op mij als 9-jarige al indruk.

Wat me vooral opvalt, is dat ik Carmiggelts cursiefjes behoorlijk aandachtig moet lezen. Als ik er te vluchtig doorheen ga, ontgaat de clue me, en ik kan er ook maar een paar achter elkaar lezen, dan is het wel weer even genoeg. Dat is heel anders dan bij de bundel van Martin Bril die ik in de herfst las, daar ragde ik doorheen. Het verschil zit hem denk ik enerzijds in het archaïschere taalgebruik van Carmiggelt, en misschien meer in het algemeen ook de leeftijd van de stukjes. De oudste in de bundel is uit 1946 en de eerste beschrijven sowieso een wereld die nu toch wel echt lang geleden is, met de oorlog bijvoorbeeld nog prominent aanwezig en andere fatsoensnormen.

Anderzijds zit het hem erin dat Carmiggelt steeds behoorlijk subtiele emoties oproept: je moet goed lezen om de gêne, schaamte, verdriet en ook grap eruit op te pikken. Het is bepaald niet met veel effectbejag makkelijk scoren, eerder het tegenovergestelde. En dat is natuurlijk ook precies wat hem typeert en wat zijn kronkels zo geliefd maakt.

Maakt, of maakte? Ik heb geen idee of Carmiggelt nog veel gelezen wordt. Ik doe het in elk geval met veel plezier!