Categorie archieven: Opvallend

Ierse observaties

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Ik was de afgelopen weken op vakantie in Ierland – vandaar dat het stilletjes was op het weblog. Zoals gebruikelijk een paar vakantie-observaties. Ik heb me in Ierland vergaapt aan het Ierse Gaelic. Ik heb het amper gehoord, misschien maar één keer, in Dublin; we waren niet in het gebied waar het nog de native taal is. Maar gezien: te over. Het is immers officieel de eerste taal van de republiek, en alle officiële dingen zijn in twee talen. We wandelden de Wicklow Way, en dan zie je onderweg bijvoorbeeld:

2015_06_30_0323

En deze suikerzakjes vond ik ook fraai, met Ierse wijsheid in twee talen:

IMG

Verder kregen we onze eerste gestructureerde restaurantrekening ooit, op onze rustdag in een fijn restaurant vlakbij Glendalough. Althans, gestructureerd… de bedragen zijn gecategoriseerd, maar dat is een cruciale stap bij structureren. Het onderscheid tussen beverages en drinks is daarbij een aardige:

IMG_0001Het was lekker weg – en nu weer fris aan de slag dus!

Beren en andere beesten op de weg

Louise Cornelis Geplaatst op door 1

Soms leer ik tijdens een training die ik geef zelf ook nog wel eens grappige dingen. Afgelopen vrijdag had een deelnemer het als voorbeeld van een metafoor over ‘leeuwen en beren op de weg’. Ik nam die over met alleen de beren. Toen zei hij: ja, en dan die leeuwen nog. Toen dacht ik: huh?

Ik wist niet beter of de uitdrukking was ‘beren op de weg zien’. Volgens hem was het ‘leeuwen en beren op de weg zien’. We konden ter plekke zoeken, en de spreekwoordenboeken gaven hem gelijk, althans, naast die leeuwen vond ik ook wel ‘apen en beren’ en ‘wolven en beren’. Zie bijvoorbeeld hier en hier.

Buiten de woordenboeken vind je echter vooral alleen maar de beren op die weg, zonder andere beesten. Grappig: het officiële spreekwoord is duidelijk in het dagelijks taalgebruik een paar van z’n beesten kwijtgeraakt!

Dank, Jaap!

Samenvatten doe ik zelf wel

Louise Cornelis Geplaatst op door 1

Vorige week hadden we een bijeenkomst van de Vrouwelijke Ondernemers Overschie, het netwerk waar ik enthousiast lid van ben, over moodboards, door binnenhuisarchitect Debora Reis. Dat zag er zo uit:

Collage maken om tafe

 

 

 

 

 

 

 

 

(ik ben de tweede van rechts, in het zwart en opzij kijkend).

Zo’n moodboard maak je als collage, en dus bladerden we door allerlei tijdschriften heen. Daarbij viel mijn oog op een exemplaar van Flow (ik weet niet van wanneer, ben ik vergeten op te schrijven), met daarin achterin iets wat me verraste:

flow-samenvatting

Een samenvatting?! Wat me daaraan verbaast:

  • Ik heb dat nog nooit gezien in een krant of tijdschrift. Dat is ook niet nodig, want journalistieke teksten zijn zo geschreven dat je als lezer je eigen samenvatting kunt maken. De krant koppensnellend lezen, daar kan geen samenvatting tegenop. Meer in het algemeen zeg ik dat wel eens, een beetje provocerend: een goed gestructureerde tekst heeft geen samenvatting nodig. Of: een samenvatting is een noodoplossing om een slecht leesbare tekst toch nog een beetje toegankelijk te maken.
  • Ik vind het het raar dat je enerzijds een tijdschrift koopt en anderzijds klaagt dat er zo veel in staat (tenminste, dat begrijp ik uit wat er in het groene stukje staat). Koop het dan niet, zou ik zeggen. Of betaal je je geld om alleen die ene pagina te lezen?
  • Ik vind het een rare gedachte dat een lezer de voor hem/haar belangrijke dingen zou vergeten. Sterker nog: wat voor mij belangrijk is, dus wat ik wil onthouden uit zo’n tijdschrift, dat bepaal ik zelf wel. Dat kan een ander helemaal niet voor mij doen, want ik lees eigenzinnig. Niet alleen ik: alle volwassen lezers. We lezen allemaal  vanuit ons eigen leesdoel en -belang. Een representatieve en door een ander bedachte samenvatting is kunstmatig, schools.

Ach, het kan natuurlijk niet zoveel kwaad. Behalve dan dat het een pagina kost die met interessantere dingen gevuld had kunnen worden, en lezers het idee geeft dat ze representatief moeten lezen en onthouden. Daar gaan toch al veel volwassen lezers onder gebukt, onder dat ideaalbeeld van schools lezen. Vandaar dat ik toch blij ben dat mijn tijdschriften geen samenvatting bevatten.

De ene goede manier van lezen

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Ik vind het altijd wel leuk om in deze tijd van het jaar iets te horen over het eindexamen Nederlands. Dit jaar valt me in de reacties op dat er kritiek is op de suggestie in het examen, of in de aanname erachter, dat er één juiste, objectieve manier van lezen zou zijn.

Ik lees dat bijvoorbeeld bij Marc van Oostendorp en iets in diezelfde strekking stond in de NRC bij monde van hoogleraar Nederlands Anneke Neijt (krant van dinsdag, p. 6). In beide gevallen gaat het om een passage van de tekst waarin sprake is van een ‘samenraapsel’ van gebouwen, en daaruit moet je als lezer dan afleiden dat die omgeving het beste te karakteriseren is als ‘rommelig’. Het beste in de zin van: beter dan de andere drie multiple-choice-antwoorden.

Maar, zo zeggen de deskundigen dus, elke lezer is anders, met eigen ervaringen, interpretaties, associaties. Dus vanwaar het idee dat er op zo’n vraag maar één goed antwoord is?

Eerdere jaren viel me dit type kritiek niet zo op. Was die er niet, of komt het omdat ik zelf veel bezig met de grote verschillen tussen lezers? Binnenkort verschijnt mijn Tekstblad-artikel daarover, gebaseerd op de scripties van Dorien en Kiki die ik begeleidde. En het gaat er tegenwoordig vaak over in mijn trainingen. Steeds meer raak ik ervan doordrongen dat je als schrijver je lezer zo goed mogelijk moet leren kennen, en/of schrijven voor grillige, wispelturige, onvoorspelbare lezers.

En die lezers, die ‘moeten’ niets. Ook niet meer een voldoende zien te halen voor een eindexamen. Gelukkig.

Tekst-bloopers

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Via Twitter bereikten mij deze week twee grappige tekst-bloopers. Allereerst via @erictiggeler deze gemiste onderkop, iets wat mij ook zou kunnen overkomen:

Onderkop: 'hier een onderkop'

En daarnet van @theders (via @LoesMin via @AnnekeNunn) deze burgemeestersbrief met bijgehouden wijzigingen – dat zou bij mij toch echt niet de envelop ingegaan zijn, mag ik hopen:

Oproep tot stemmen met wijzigingen zichtbaar.

Oeps!

Waarom is geen hoe

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Afgelopen zondag schoot ik tijdens het kijken naar Studio Sport in de lach. Na de samenvatting van de wedstrijd van FC Utrecht werd trainer Rob Alflen geïnterviewd, en die deed iets wat ik uit adviesrapporten ken: een waarom-vraag beantwoorden met vertellen hoe het zo gekomen was. In het (langere) filmpje op de website is het de passage die na 1 minuut begint.

De journalist vraagt aan Alflen waarom Alflen Kali toch had opgesteld – die had in de week ervoor een mede-speler een gebroken kaak geslagen. Alflens antwoord beschrijft hoe ze bij de club tot de beslissing zijn gekomen. Dat is geen antwoord op de vraag. De journalist doet nog een poging, en zodoende komt er later dan nog iets van argumentatie doorschemeren, maar makkelijk gaat dat niet.

De vraag ‘waarom’ beantwoorden met een beschrijving van een proces, dat zie ik ook wel in adviesrapporten. De onderbouwing van het advies is dan: ‘we hebben dit-en-dat uitgezocht en zus-en-zo op een rijtje gezet en dat zorgvuldig afgewogen en toen kwam dit advies eruit’. Dat is geen argumentatie voor het advies. Het wordt nog een klein beetje overtuigend als je alle afwegingen heel expliciet maakt, dus vooral goed uitlegt aan welke criteria de oplossing moest voldoen. Maar dan nog is het geen argumentatie.

Argumenten beginnen met omdat. Zo kun je gauw zien dat een procesbeschrijving dan niet de bedoeling is: ‘beste klant, u moet X doen, omdat we het zus-en-zo hebben aangepakt’. En dat is het hele eiereneten: een goed andviesrapport beantwoordt vragen van de klant, zet dus de klant centraal, niet het eigen proces.

Tenzij je natuurlijk niet zo graag het echte antwoord wil geven. Ik denk dat dat Rob Alflen parten speelde. Een speler die net zoiets heeft uitgevreten gewoon opstellen, dat is wel heel erg opportunistisch. Het is nog opportunistischer dat FC Utrecht Kali nu alsnog heeft geschorst. En dan noemen ze het een ‘inschattingsfout’. Tsja.

Aankondigingen

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Twee dingetjes voor in de nabije toekomst:

  • Komende zaterdag is er in Amsterdam een lezing/workshop van Jan Taal van de School voor Imaginatie. Voor wie hem en imaginatie nog niet kent lijkt dat me een voortreffelijke kennismaking. Van harte aanbevolen dus! Ik volgde jaren geleden een paar trainingen aan die school, gericht op zaken als coaching en visie-ontwikkeling, en vorig jaar nog eentje over schrijven en imaginatie. Dus: een aanrader voor trainers, coaches, schrijvers en iedereen die meer met de eigen of andermans verbeelding wil doen.
  • Volgende week vrijdag, de 30e, ga ik zelf naar de Expertmeeting van de NACV, het netwerk voor academische docenten communicatieve vaardigheden – docenten schrijfvaardigheid op de universiteiten dus. Dat ben ik zelf ook wel eens, maar ik ga dit keer vooral om, samen met collega Willy Francissen, een discussie te leiden over wat de praktijk eigenlijk vraagt van afgestudeerden, voor wat betreft hun schrijfvaardigheid. Ik ben benieuwd, zal hier natuurlijk weer verslag doen.

 

Onhandige vertrekstaat

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Zoals eerder gepost was ik de afgelopen dagen in Leuven. Over wat ik heb meegenomen daarvandaan aan relevants voor dit weblog later meer, nu even iets wat ik onderweg zag. Ik stapte heen en weer in Mechelen over en ik had daar dinsdag een royale marge. Dan vind ik het wel eens leuk om op vertrekstaten te kijken waar de treinen zoal heen gaan. Mijn oog viel op de trein terug naar Nederland, die elk uur zo stond vermeld:

Trein naar Schiphol/Amsterdam, vertrekstaat Mechelen

Mijn gedachten daarbij gingen ongeveer zo: Hé, naar Schiphol? De ‘Brusselaar’ rijdt tegenwoordig juist toch weer door naar Amsterdam? Hè, en alleen op 27 april? Hoezo? Oh, wacht, eronder is dezelfde trein, op alle dagen behalve de 27e april. Wat is het verschil? Niet veel. Ah, ik zie het – dan rijdt hij dus inderdaad wel gewoon naar Amsterdam. Oh, wacht even, dat is Koningsdag, en dan rijden er sowieso geen treinen naar Amsterdam Centraal (Amsterdam Centraal heet het tegenwoordig, niet CS). Nou snap ik het!

Dat laatste, dus geen treinen naar Amsterdam Centraal op Koningsdag, dat spreekt voor Nederlanders wat meer vanzelf van voor Belgen (al moet ik toch nog echt even denken, oja, de 27e, niet de 30e april). Maar om daar dan een heel aparte regel voor aan te maken op de vertrekstaat en dan ook nog eens de uitzondering vóór het gewone geval te vermelden, dat lijkt me toch niet bepaald handig. Die ene, kleine uitzondering kun je wel met een voetnootje afdoen: ‘*rijdt op 27 april niet verder dan Schiphol’.

En zo reisde ik dus geïnspireerd verder naar mijn taalbeheersingsconferentie. Er is nog een boel te verbeteren op het gebied van de schriftelijke presentatie van informatie!

En oja, de Brusselaar heet in Vlaanderen de Amsterdammer. Logisch, maar toch vond ik het even grappig: ‘Die trein is niet de Amsterdammer, dat is de Brusselaar!’ En nu vraag ik me af: is-ie dan één dag per jaar de Schipholler?

 

576 zinloze woorden

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Eentje uit mijn collectie ‘gekke teksten’. Ik vulde gister het contactformulier in van een Duits hotel, en kreeg per omgaande een bevestiging daarvan. Daarin stonden de dingen die ik net had ingevuld, nouja, prima. Maar daaronder stond een enorme lap tekst, maar liefst 576 woorden, ‘Datenschutzhinweis’:

1. Inhalt des Onlineangebotes

Die Redaktion übernimmt keinerlei Gewähr für die Aktualität, Korrektheit, Vollständigkeit oder Qualität der bereitgestellten Informationen. Haftungsansprüche gegen die Redaktion, welche sich auf Schäden materieller oder ideeller Art beziehen, die durch die Nutzung oder Nichtnutzung der dargebotenen Informationen bzw. durch die Nutzung fehlerhafter und unvollständiger Informationen verursacht wurden, sind grundsätzlich ausgeschlossen, sofern seitens der Redaktion kein nachweislich vorsätzliches oder grob fahrlässiges Verschulden vorliegt. Alle Angebote sind freibleibend und unverbindlich. Die Redaktion behält es sich ausdrücklich vor, Teile der Seiten oder das gesamte Angebot ohne gesonderte Ankündigung zu verändern, zu ergänzen, zu löschen oder die Veröffentlichung zeitweise oder endgültig einzustellen.

2. Verweise und Links

Bei direkten oder indirekten Verweisen auf fremde Webseiten (“Hyperlinks”), die außerhalb des Verantwortungsbereiches der Redaktion liegen, würde eine Haftungsverpflichtung ausschließlich in dem Fall in Kraft treten, in dem die Redaktion von den Inhalten Kenntnis hat und es ihr technisch möglich und zumutbar wäre, die Nutzung im Falle rechtswidriger Inhalte zu verhindern. Die Redaktion erklärt hiermit ausdrücklich, dass zum Zeitpunkt der Linksetzung keine illegalen Inhalte auf den zu verlinkenden Seiten erkennbar waren. Auf die aktuelle und zukünftige Gestaltung, die Inhalte oder die Urheberschaft der gelinkten/verknüpften Seiten hat die Redaktion keinerlei Einfluss. Deshalb distanziert sie sich hiermit ausdrücklich von allen Inhalten aller gelinkten / verknüpften Seiten, die nach der Linksetzung verändert wurden. Diese Feststellung gilt für alle innerhalb des eigenen Internetangebotes gesetzten Links und Verweise sowie für Fremdeinträge in von der Redaktion eingerichteten Gä  stebüchern, Diskussionsforen und Mailinglisten. Für illegale, fehlerhafte oder unvollständige Inhalte und insbesondere für Schäden, die aus der Nutzung oder Nichtnutzung solcherart dargebotener Informationen entstehen, haftet allein der Anbieter der Seite, auf welche verwiesen wurde, nicht derjenige, der über Links auf die jeweilige Veröffentlichung lediglich verweist.

3. Urheber- und Kennzeichenrecht

Die Redaktion ist bestrebt, in allen Publikationen die Urheberrechte der verwendeten Grafiken, Tondokumente, Videosequenzen und Texte zu beachten, von ihm selbst erstellte Grafiken, Tondokumente, Videosequenzen und Texte zu nutzen oder auf lizenzfreie Grafiken, Tondokumente, Videosequenzen und Texte zurückzugreifen.
Alle innerhalb des Internetangebotes genannten und ggf. durch Dritte geschützten Marken- und Warenzeichen unterliegen uneingeschränkt den Bestimmungen des jeweils gültigen Kennzeichenrechts und den Besitzrechten der jeweiligen eingetragenen Eigentümer. Allein aufgrund der bloßen Nennung ist nicht der Schluss zu ziehen, dass Markenzeichen nicht durch Rechte Dritter geschützt sind!
Das Copyright für veröffentlichte, von der Redaktion selbst erstellte Objekte bleibt allein beim Autor der Readaktion der Seiten. Eine Vervielfältigung oder Verwendung solcher Grafiken, Tondokumente, Videosequenzen und Texte in anderen elektronischen oder gedruckten Publikationen ist ohne ausdrückliche Zustimmung der Redaktion / des Autors nicht gestattet.

4. Datenschutz

Sofern innerhalb des Internetangebotes die Möglichkeit zur Eingabe persönlicher oder geschäftlicher Daten (Emailadressen, Namen, Anschriften) besteht, so erfolgt die Preisgabe dieser Daten seitens des Nutzers auf ausdrücklich freiwilliger Basis. Die Inanspruchnahme aller angebotenen Dienste ist – soweit technisch möglich und zumutbar – auch ohne Angabe solcher Daten bzw. unter Angabe anonymisierter Daten oder eines Pseudonyms gestattet. Die Nutzung der im Rahmen des Impressums oder vergleichbarer Angaben veröffentlichten Kontaktdaten wie Postanschriften, Telefon- und Faxnummern sowie Emailadressen durch Dritte zur Übersendung von nicht ausdrücklich angeforderten Informationen ist nicht gestattet. Rechtliche Schritte gegen die Versender von sogenannten Spam-Mails bei Verstößen gegen dieses Verbot sind ausdrücklich vorbehalten.

5. Rechtswirksamkeit dieses Haftungsausschlusses

Dieser Haftungsausschluss ist als Teil des Internetangebotes zu betrachten, von dem aus auf diese Seite verwiesen wurde. Sofern Teile oder einzelne Formulierungen dieses Textes der geltenden Rechtslage nicht, nicht mehr oder nicht vollständig entsprechen sollten, bleiben die übrigen Teile des Dokumentes in ihrem Inhalt und ihrer Gültigkeit davon unberührt.

Niet alleen lijkt me dit een voorbeeld van Duitse gründlichkeit, het laat ook zien dat juristen een heel andere opvatting hebben van tekst en lezen dan uh, ik ben geneigd hier ‘normale mensen’ te schrijven, nouja, laat ik het bij mezelf houden: dan ik. Want ik zou zeggen: zinloos, dit, dit leest geen mens. Niet doen, dus, want lezeronvriendelijk. Al sla je het gelukkig ook makkelijk over.