↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Categorie archieven: Leestips

Interessante boeken, artikelen en websites.

Bericht navigatie

← Oudere berichten
Nieuwere berichten →

De column-grootmeester

Louise Cornelis Geplaatst op 17 januari 2013 door LHcornelis17 januari 2013  

Al jaren lag het boek op mijn ‘nog te lezen’-plank: een verzameling kronkels, de cursiefjes, literaire columns, van Simon Carmiggelt. Als ik het me goed herinner, heb ik dat boek gekocht toen ik in 2007 op Buitenkunst een week ging doen over literaire columns (bij Hester Macrander – een geweldige week was dat, veel van geleerd). Ik denk dat Carmiggelt als inspiratiebron in het programma genoemd stond. Dus ik die bundel kopen en meenemen, maar ik ben er toen niet aan toegekomen, en sindsdien lag-ie daar.

Nou, vorige week ben ik er maar eens in begonnen. Mag ook wel, zeg, me laten inspireren door deze grootmeester van de column, of van één bepaalde soort columns, het cursiefje (beetje definitiekwestie of je dat nog column noemt of niet). Hier en daar herken ik wat, zoals die briljante passage over al die vriendjes van dochter die komen mee-eten en die pa dan ‘regelrecht het graf in’ prijst, vooral bekend vanwege de vertolking van Wim Sonneveld. Maar dan ga ik heel lang terug in de tijd: 1975! Kan je nagaan: dat maakte op mij als 9-jarige al indruk.

Wat me vooral opvalt, is dat ik Carmiggelts cursiefjes behoorlijk aandachtig moet lezen. Als ik er te vluchtig doorheen ga, ontgaat de clue me, en ik kan er ook maar een paar achter elkaar lezen, dan is het wel weer even genoeg. Dat is heel anders dan bij de bundel van Martin Bril die ik in de herfst las, daar ragde ik doorheen. Het verschil zit hem denk ik enerzijds in het archaïschere taalgebruik van Carmiggelt, en misschien meer in het algemeen ook de leeftijd van de stukjes. De oudste in de bundel is uit 1946 en de eerste beschrijven sowieso een wereld die nu toch wel echt lang geleden is, met de oorlog bijvoorbeeld nog prominent aanwezig en andere fatsoensnormen.

Anderzijds zit het hem erin dat Carmiggelt steeds behoorlijk subtiele emoties oproept: je moet goed lezen om de gêne, schaamte, verdriet en ook grap eruit op te pikken. Het is bepaald niet met veel effectbejag makkelijk scoren, eerder het tegenovergestelde. En dat is natuurlijk ook precies wat hem typeert en wat zijn kronkels zo geliefd maakt.

Maakt, of maakte? Ik heb geen idee of Carmiggelt nog veel gelezen wordt. Ik doe het in elk geval met veel plezier!

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Ik heb leren snellezen

Louise Cornelis Geplaatst op 9 november 2012 door LHcornelis9 november 2012  

Gister was de tweede dag van mijn breintraining bij Purple Monkey – ik schreef vorige week over de eerste. Waar ik heel benieuwd naar was, was het onderdeel snellezen, dat voor de middag gepland stond.

Welnu, dat overtrof mijn verwachtingen. Ik wist al dat ik best een snelle lezer ben – moet ook wel, met mijn tekst-intensieve werk, en ik denk sowieso dat je jezelf als neerlandicus slimme leesstrategieën aan moet leren, anders kom je nooit door de stapels leeswerk heen die die studie van je vraagt. Inderdaad lag bij de nulmeting mijn tempo al op 450 woorden per minuut, en dat is bijna het dubbele van het gemiddelde in de bevolking (ongeveer 250, volgens trainer John).

Waar ik benieuwd naar was, is of het nog sneller kon. En ja – aan het eind van de middag haalde ik de 830. Daarbij weliswaar vervolgens een paar meer fouten bij de multiple-choice-vragen naar begrip, maar daar kon ik niet mee zitten, want dat waren detailvragen, bijvoorbeeld naar merk en kleur van de in de tekst voorkomende auto. Tsja, daar heb ik sowieso niet zo’n hoofd voor, dat soort dingen zoek ik wel op als het nodig was. Ik had de lijn van de tekst wel degelijk te pakken.

Wel was het een behoorlijke inspanning, te vergelijken met ineens veel harder gaan lopen dan je gewoonlijk doet. Maar erg leuk om te merken dat die technieken, die ik in theorie al wel kende (wel eens wat over gelezen), goed werkten. Bij iedereen in de groep overigens, ik was daarin zeker niet uniek.

De methode die we kregen, was die van Tony Buzan. Drie dingen daarin werkten voor mij erg goed:

  • Anderhalve centimeter na de linkerkantlijn beginnen met lezen en anderhalve centimeter voor de rechterkantlijn stoppen – je blikveld is groot genoeg om die eerste en laatste woorden mee te pikken.
  • Je oogbewegingen sturen dankzij hand-oog-coördinatie: met een vinger of aanwijspen langs de te lezen regels wijzen en zo je oog helpen soepel en snel mee te bewegen.
  • Metronoom gebruiken, die een dwingend ritme voorschrijft van, bijvoorbeeld, één seconde per regel.

Verder mag je bijvoorbeeld ook niet teruglezen, ook niet als je iets niet begrijpt (komt later wel), en dwingt het hoge tempo je om niet te subvocaliseren, dus in je hoofd klanken te vormen en zo ‘mee te praten’ met wat je leest, maar dat deed ik toch al niet. Snellezen is dus ook gewoon een kwestie van doen, en niet bang zijn voor het hoge tempo. Zo veel slechter wordt je begrip er niet van.

Ik heb al een tijdje een boekje van Buzan hier liggen. Dat ga ik nou nog maar eens beter lezen. Snel. En verder ga ik oefenen. Want 830 woorden per minuut mag snel klinken, het wereldrecord ligt boven de 3.000…

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Lezen en het brein

Louise Cornelis Geplaatst op 2 november 2012 door LHcornelis2 november 2012  

Gister heb ik de eerste dag gevolgd van een tweedaagse breintraining, bij Purple Monkey. Met trainer en oprichter John Cliteur heb ik een paar maanden geleden gesproken over ‘breinvriendelijk schrijven’, vandaar deze nadere kennismaking.

Belangrijkste vaardigheid op deze eerste dag was het mindmappen. Ik kende dat al wel globaal, maar het nooit zelf precies geleerd of gedaan. Ik vond het leuk om eens te doen, met de kleurtjes en de tekeningetjes, maar vooralsnog ben ik niet overtuigd van het nut voor mijzelf. Nog eens een paar keer proberen – en misschien is het gewoon ook niks voor mij. Voor structureren en communiceren beschik ik over het véél krachtigere piramideprinicipe en in aantekeningen, overzichten en samenvattingen maken heb ik mezelf natuurlijk in de loop der jaren een precies bij mij passende methode eigen gemaakt. Enige nut van een mindmap lijkt mij als er zich in mijn hoofd een brij van gedachten over iets bevindt, om dan daar enige orde in aan te brengen, dan deed ik ook al wel zoiets.

Verder passeerden tijdens de trainingsdag een boek weetjes over de hersenen de revue. Ik geef er hier een paar die te maken hebben met lezen, waar ik aantekening van heb gemaakt (nee, niet als mindmap), en die ik hier graag doorgeef:

  • De instructie om een moeilijke tekst langzaam en grondig te lezen, werkt averechts. Van langzamer lezen wordt je tekstbegrip eerder slechter dan beter. Vergelijk het maar met iemand die heel langzaam praat, dan komt de boodschap ook niet beter over. Je brein heeft dan te weinig te doen en gaat juist op zoek naar afleiding.
  • Een roman doet beroep op meerdere zintuigen dan een zakelijke tekst: je ‘ziet’ de gebeurtenissen voor je. Daardoor zijn er meer hersenfuncties bij betrokken. Vandaar dat een roman je wel meesleept, en vakliteratuur niet.
  • Voor lezen is er geen aparte module in het brein, het is voor de hersenen een soort toevallige bijkomstigheid waar meerdere onderdelen bij betrokken zijn- en daarom is lezen lastig.
  • Bij lezen spelen activiteiten een rol die verschillende soorten hersengolven vergen: opnemen vergt alfa-golven, onthouden theta en kritisch reageren beta (als ik het goed onthouden heb). Als je die drie dingen combineert, moeten je hersenen dus steeds ‘schakelen’. Beter is het om het te scheiden (al vraag ik me af, met wat ik weet van zakelijk lezen, hoe belangrijk het opnemen en onthouden is – ervaren zakelijke lezers kunnen in één keer ‘retorisch’ lezen: argumenterend reageren op de tekst).
  • Voor een totaaloverzicht is een landscape papier handiger, want ons horizontale blikveld is veel groter dan het verticale.
  • De gewoonte om afbeeldingen op de linkerpagina te plaatsen en tekst op de rechter, past bij de links-rechts-verdeling van onze hersenen: de linkerpagina komt in de meer visueel ingestelde rechterhersenhelft terecht, de rechter in de meer verbale en en analytische linkerhelft.

En tot slot nog een andere tip: het zou kunnen zijn dat het zin heeft om een belangrijke presentatie voor te bereiden in de ruimte waar je die presentatie gaat geven. Examenresultaten zijn namelijk beter als het examen plaatsvindt in de ruimte waar de student ook gestudeerd heeft.

Volgende week is de tweede bijeenkomst, onder andere over snellezen, ook weer zo’n vaardigheid waar ik wel iets van afweet en die ik mezelf min-of-meer eigen heb gemaakt, en waarvan ik benieuwd ben wat ik er nog aan kan verbeteren. Verslag volgt dan ook weer!

Geplaatst in Leestips, Presentatietips | Geef een reactie

Drie goede blogposts van de afgelopen maand

Louise Cornelis Geplaatst op 30 oktober 2012 door LHcornelis30 oktober 2012  

Net even m’n RSS-abonnementen zitten doornemen van tijdens mijn vakantie. Drie posts vielen me op en die wil ik hier graag als leestips geven:

  • Op Louter Promoveren dé belangrijkste tip om efficiënter te schrijven, namelijk om dat gefaseerd te doen. Van harte mee eens, ook voor alle andere schrijvers dan promovendi!
  • Op Tekstblog een samenvatting van de scriptie van Marit Holman, hier eerder aangehaald, over het belang van het betrekken van de context bij het verbeteren van schrijfkwaliteit in organisaties.
  • Interessante vraag die ik ook wel krijg, deels beantwoord op ProTaal: in welke volgorde kun je sterke en zwakke argumenten het beste presenteren? Volgens mij is er nog wel meer over te zeggen (zou het bijvoorbeeld ook kunnen  afhangen van, bijvoorbeeld, de plek van de hoofdboodschap, dus van de andere aspecten van de tekstvolgorde en -structuur?), maar goed om te weten dat het antwoord niet eenduidig is.
Geplaatst in Leestips, schrijftips | Geef een reactie

Schrijfzin

Louise Cornelis Geplaatst op 19 september 2012 door LHcornelis19 september 2012  

Afgelopen week een bijzonder leuk schrijfboek gelezen: Zin. Lust in je leven door schrijven, van Geertje Couwenbergh. Het is vorig jaar verschenen, en ik vind het gek dat ik het niet eerder ontdekt heb – ik kwam erachter door een artikel in Schrijven Magazine. Het zit namelijk precies midden in één van mijn belangstellingsgebieden, eentje waar ik het op dit weblog ook wel over heb: de rol die schrijven kan spelen in je persoonlijke ontwikkeling. Schrijven kan bijvoorbeeld je creativiteit bevorderen, therapeutisch heilzaam zijn en je helpen bij zingeving.

Dat laatste, zingeving, is het centrale thema van dit boek, maar die andere mooie effecten van schrijven komen er ook in aan de orde. Ik denk zelfs dat Couwenbergh best durft te beweren dat schrijven je helpt op je spirituele pad. Of althans háár heeft geholpen. In het boek legt ze namelijk regelmatig een link tussen schrijven enerzijds en mediteren en de wijsheid van (vooral) het Boeddhisme anderzijds.

En dat klinkt dan misschien ofwel zwaar, ofwel zweverig, maar dat is het juist helemaal niet. Nouja, je moet een heel klein beetje van schrijven houden en/of je het effect ervan kunnen voorstellen (ik denk niet dat het voor iedereen zo kan werken als in dit boek). Verder is Zin juist vlot en aards. Het gaat er bijvoorbeeld óók over hoe lastig het is om te gaan schrijven als er nog een berg wasgoed op je ligt te wachten.

En het is dusdanig vlot geschreven dat ik me af en toe net een tikje oud ervoor voelde. Maar dat heb ik echt veel liever dan te zijïg!

Anders dan twee bekende methoden op dit gebied (Artist’s Way en Creatief dagboekschrijven) maakt Couwenberg een duidelijk onderscheid tussen het dagelijkse schrijven dat je doet voor je eigen ontwikkeling, en dat wat je doet om gelezen te worden. Die eerste vorm staat voorop, maar uiteindelijk schrijf je toch óók om gelezen te worden – iets wat ik wel herken, en dus miste in die andere twee methoden.

Nou is Zin ook niet echt een volledig uitgewerkte methode, het is vooral een boek met ideeën voor schrijfoefeningen en gedachten over de manier waarop schrijven, de kunst van aandacht, een rol kan spelen bij het ‘liefde en zin ontdekken in wat er altijd al was’ (p. 12).

Maarja, dat klinkt wél zweverig. Het lukt mij minder goed om te verwoorden wat schrijven nou precies doet dan haar (zegt mijn interne criticus). Daarom ben ik ook best een beetje jaloers: zo’n boek als dit had ik zelf wel willen schrijven!

Geplaatst in Leestips, schrijftips | Geef een reactie

Anti-schrijftips-tip

Louise Cornelis Geplaatst op 13 september 2012 door LHcornelis13 september 2012

Tip: op Tekstblog is een serie bezig met ‘anti-schrijftips’, vanuit de gedachte dat er te veel (slechte) tekst geschreven wordt. Nuttig! De tweede is net verschenen, en daaronder staan verwijzingen naar de eerste en een voorafgaande post.

Overigens is dat concept van de ‘ijkpersoon’ niet zo relevant voor adviesrapporten en aanverwanten. Als het goed is, weet je immers voor wie je schrijft. Wél is het belangrijk om heel helder voor ogen te hebben wat diens vragen, zorgen, belangen en wensen zijn. Maar daar kun je naar vragen. Dat maakt het schrijven wel zo makkelijk. Belangrijk onderdeel van dat aan schrijven voorafgaand denkwerk is het nadenken over de op die lezer afgestemde hoofdboodschap en de onderbouwing daarvan, oftewel: lezergericht structureren.

Geplaatst in Leestips, schrijftips

Meer mooie citaten

Louise Cornelis Geplaatst op 27 juli 2012 door LHcornelis27 juli 2012  

Ik had er van de week al een, hier zijn  nog drie mooie citaten die op schrijven van toepassing zijn: de derde het meest, de eerste herken ik zeker ook, de middelste vergt iets meer creativiteit wellicht. Maar dat is dan ook het hele idee, creatief zijn!

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Neuzelen over tekst en film

Louise Cornelis Geplaatst op 23 juli 2012 door LHcornelis23 juli 2012  

Op Neder-L is columnist Marc van Oostendorp bezig met een zomerserie over de nieuwe Schrijfwijzer (het beroemde taaladviesboek van Jan Renkema waarvan net een nieuwe versie is verschenen). Er zijn twee afleveringen verschenen en ik vind Van Oostendorps visie interessant en herkenbaar. De Schrijfwijzer staat voor een ouderwets soort taalgeneuzel waarin je je strikt aan de regels moet houden (regels zijn belangrijker dan, bijvoorbeeld, persoonlijke expressie) en dus bang moet zijn om fouten te maken.

Ik noem dat wel de moetens en mag-niets van het taaladvie. Inderdaad leiden die tot schrijfangst, tot verwrongen denkbeelden – en vele zijn achterhaald.

Ik heb aan de organisaties waarvoor ik werk nooit de Schrijfwijzer aangeraden als naslagwerk. Want stel dat je als schrijver onzeker bent over komma’s, dan moest je je in dat boek (vierde editie) door 15 pittige pagina’s heen worstelen. Dat leek me met een kanon op een mug schieten. Een boekje als De kleine schrijfgids is veel hanteerbaarder en dus nuttiger in de praktijk.

De Schrijfwijzer is voor mij en mijn vakgenoten. Ik vind dat ik wel moet weten hoe het zit met die komma’s, en anders ergens op moet kunnen zoeken – in dat boek dus. Maar gezien de verkoopaantallen (450.000, volgens een persbericht van Renkema’s universiteit) staat het op veel andere plekken in de kast dan alleen bij tekstschrijvers. Ik heb de nieuwe editie nog niet, ik zal die natuurlijk gaan aanschaffen. Dan al sterk beïnvloed door Van Oostendorps visie natuurlijk, maarja.

Wat mij nog opvalt aan vooral het tweede filmpje, over de rouwadvertentie, is de wijze van visualiseren. De twee meest opvallende dingen: ik vind twee t’s visualiseren met twee kopjes thee erg flauw, net als de manier van tellen tot zeven. En ik mis het ‘sprekende hoofd’ dat het mij van mens tot mens uitlegt. Ik voel me bekleuterd. Dus van zo’n filmpje word ik als publiek ook niet echt happy. Het boek valt daar in zijn zelf gegraven kuil. Of mag je alleen neuzelen over tekst?

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Mindmap van mijn workshop

Louise Cornelis Geplaatst op 20 juli 2012 door LHcornelis20 juli 2012 1

Van de workshop die ik een paar weken terug gaf voor Tekstnet heeft Rob Visser van www.mindmap.pro, één van de deelnemers, een verslag gemaakt in een wel heel bijzondere vorm: een mindmap:

(Beetje te klein? zie hier voor de goed leesbare PDF)

Je zou van een tekstschrijver misschien juist een uitgeschreven verslag verwachten, maar ik vind dit wel een prachtig alternatief voor tekst!

Geplaatst in Leestips, schrijftips | 1 reactie

Argumentatieblog

Louise Cornelis Geplaatst op 20 juli 2012 door LHcornelis20 juli 2012  

Interessant weblog over argumentatie: argumentatieblog. Ik volg het al een tijdje, en vandaag staat er een post op die me wel heel na aan het hart ligt: de argumenten voor en tegen doping op een rijtje. Ik heb er ook op gereageerd (om technische redenen als ‘vrouwkijkttour’). Vandaag komen daar dus mijn vak en hobby samen – leuk!

Geplaatst in Leestips | Geef een reactie

Bericht navigatie

← Oudere berichten
Nieuwere berichten →

Recente berichten

  • Een middag bij de bond
  • Burger slaat op de vorm
  • Nood aan input
  • Schrijven vraagt om precisie
  • John Searle RIP

Categorieën

  • Geen rubriek (10)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (320)
  • Opvallend (551)
  • Piramideprincipe-onderzoek (98)
  • Presentatietips (154)
  • schrijftips (895)
  • Uncategorized (46)
  • Veranderen (39)
  • verschenen (205)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • oktober 2025
  • september 2025
  • augustus 2025
  • juli 2025
  • juni 2025
  • mei 2025
  • april 2025
  • maart 2025
  • februari 2025
  • januari 2025
  • december 2024
  • november 2024
  • oktober 2024
  • september 2024
  • augustus 2024
  • juli 2024
  • juni 2024
  • mei 2024
  • april 2024
  • maart 2024
  • februari 2024
  • januari 2024
  • december 2023
  • november 2023
  • oktober 2023
  • september 2023
  • augustus 2023
  • juli 2023
  • juni 2023
  • mei 2023
  • april 2023
  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2025 - Louise Cornelis
↑