Ik kreeg laatst via iemand bij de gemeente een ‘schetsboek’ onder ogen van iets wat ze hier in de buurt gaan maken. Ik citeer zo letterlijk (inclusief foutjes) maar geanonimiseerd van de eerste pagina, onder de kop ‘visie’, en dan vraag ik jullie, lezers, om te raden waar het over gaat. Dat staat in de echte tekst min-of-meer in X, dus raad eens wat X is:

De <regio> heeft als ambitie voor <gebied> een hoogwaardig groen en recreatief gebied te realiseren dat aaneengesloten is en goed is verbonden met de stedelijke gebieden. Met een gefaseerde, genuanceerde en interactieve aanpak wordt deze ambitie uitgewerkt. Geen eindbeeldplanning, niet topdown, maar bottom-up en flexibel. Het project Belevenisverbinding X geeft invulling aan deze ambitie. Het gaat hier niet om het realiseren van een nieuwe werkelijkheid, maar om het structureel en maximaal benutten en versterken van aanwezige kwaliteiten en kansen.
<Bureau> heeft hier invulling aan gegeven door op de eerste plaats een proces te ontwerpen waarmee kwaliteiten, benoemd en benut worden (met vier routes: programmeren, beleven, vertellen en markeren). Op de tweede plaats moet hiervoor een maximaal draagvlak gegenereerd worden (poldersessies) om tot slot hier blijvende en tastbare uitdrukking en ondersteuning aan te gegeven op locatie (toolbox/programmering/informatie).

En, geraden?

Op X staat ‘Polderpad’ – waar dit over gaat, is, voor zover ik kan achterhalen, een klein stukje fietspad om twee bestaamde fietsroutes met elkaar te verbinden. Het gaat dus om een paar kilometer asfalt.

Dat gaat natuurlijk niet zomaar, het aanleggen daarvan, nee…. (ik citeer van ietsje verderop, onder ‘Proces’)

Daarnaast zijn we als ‘overhead’ project een dialoog aangegaan met projectverantwoordelijken van gebiedsontwikkelingen. Daaruit bleken de kaders voor het polderpad steeds sterk bepaald door de specifieke mogelijkheden in de deelgebieden. We signaleren hier een blijvend spanningsveld tussen de wens om het polderpad als een continu en overkoepelend gebiedsdoorsnijdend thema neer te zetten en de verschillen in ontwikkeling per deelgebied.

Aha, een fietspad is een continu en overkoepelend gebiedsdoorsnijdend thema dat wordt bepaald door de specifieke mogelijkheden in de deelgebieden!

Iets verderop staat onder ‘Stand van zaken’:

De agendering van kansen en kwaliteiten op locaal niveau sluit aan op een behoefte. Het levert voedingsstof voor gebiedsontwikkelingen en kaders voor locale initiatieven. Bovendien levert het de inhoudelijke kaders waarbinnen de belevenisverbinding tastbaar zal worden uitgewerkt.

Volgt een toolbox met tekeningen van zo te zien leuke hebbedingetjes voor bij het fietspad, inclusief een recreaduct (vinden jullie dat ook vies klinken?).

Ik ben niet de beoogde lezer, en ik weet niet wie dat wel is of hoe het stuk gebruikt zou moeten worden. Maar mijn indruk is dat dit niet alleen de beruchte vaagtaal is die beleidsschrijven karakteriseert, en die gericht is op het genereren van consensus meer dan op leesbaarheid (hier goede uitleg daarvan). Het is een kruising daarvan met de gebakken lucht die ik eerder ken uit het bedrijfsleven, waar vaker met abstracties een fraaie schijnwereld geschetst wordt – daar kun je allicht meer aan verdienen dan aan het beestje gewoon bij de naam noemen.

Dikdoenerij wordt terecht steeds minder gepikt. Mocht dit soort taalgebruik naar buiten lekken en de nuchtere Rotterdamse bewoner in de oren komen, dan vergroot dat mijns inziens de kloof tussen burger en politiek. Want, zo zal elke burger zeggen, waar gáát dit over? Kom op, zeg, het is een fietspad.

Nog twee vervolggedachten bij mijn blogpost van gisteren over wennen aan een bepaalde manier van schrijven en literatuur als tegengif daartegen:

Over schrijven en gewenning: ik herinner me dat ik in de intensiefste fase van het schrijven aan mijn proefschrift ook niet meer gewoon kon schrijven. Ik schreef een keer een brief, en er kwamen als vanzelf wetenschappelijke zinnen op papier, langer, complexer en onpersoonlijker dan passend bij het genre. Het was alsof mijn denken, handen, pen in standje ‘wetenschap’ stonden. Gelukkig duurde dat maar kort! (Het was in dezelfde periode dat ik aan de groenteboer vroeg of er ook passiefjes waren – ik bedoelde aardbeien! Ik schrok er zelf van wat voor raars er uit mijn mond kwam rollen!)

Over die goede boeken als tegengif: iets anders wat me de laatste tijd opvalt is hoe lang zinnen en alinea’s zijn in sommige romans. Ik citeerde eerder hier al Marie Ndiaye; inmiddels heb ik nog twee boeken gezien waar het extreem is Een voorbeeld uit De stad der blinden:

Degenen die van nature of door hun opvoeding wellevend waren, zaten de godganse dag ineengekrompen, hielden het zo goed als ze konden op tot ’s nachts, men nam aan dat het nacht was als de meeste mensen lagen te slapen, en gingen dan met hun handen op hun buik of hun benen tegen elkaar geperst op zoek naar en schoon plekje, als ze dat tenminste konden vinden, want de grond was een aaneengesloten tapijt van duizendmaal platgetrapte uitwerpselen, bovendien liepen ze ook nog eens het gevaar te verdwalen in de eindeloze ruimte van de binnenplaats, waar ze geen andere oriënteringspunten hadden dan de paar bomen waarvan de stammen de ontdekkingsdrift van de vroegere gekken hadden overleefd, en de alweer bijna vlakke zandheuveltjes die amper de doden bedekten.

Ik zou zeggen: neem voor zakelijk schrijven geen voorbeeld aan zo’n zinslengte en -complexiteit!

Ik heb net bij een workshop van Logeion (in samenwerking met Tekstnet) een aardige tool leren kennen waarmee iedereen feedback kan geven op brieven van de Rotterdamse Gemeentebelastingen. Ik kende hem niet, ondanks dat ik én burger én tekstspecialist ben, en ik vind dat hij meer aandacht verdient. Ook niet-Rotterdammers mogen commentaar geven.

Dus: vind je het leuk je kritische blik te laten gaan over een burgerbrief of zelfs een herschrijfpoging te wagen, bouw dan mee aan een brief. Het is ook leuk om de andere commentaren te lezen. En ik begreep vandaag dat ze allemaal serieus bekeken worden!

Gister gaf ik (voorlopig) het laatste college van een (half) vak dat ik eerder ook gaf, en toen wat vaker over blogde. Gister bespraken we een nieuw artikel, en dat gaf prompt nieuwe stof voor op dit blog.

We keken naar de relatie tussen leerstijl en (leren) schrijven. De studenten hadden daartoe hun eigen leerstijl bepaald en in groepjes overlegden ze wat ze bij elkaar herkenden als het ging om leren en schrijven. Dat bleek per groepje eigenlijk helemaal niet zo heel veel te zijn.

Nouja, de beide actieve leerstijlen, de beslissers en de doeners, vonden wel een soort-van overeenstemming die te maken had met: ‘als ik doel/structuur zie, ga ik meteen aan de slag’ (beslissers) versus ‘ik ga aan de slag en dan zie ik doel/structuur wel’.

De reflectieve leerstijlen, dromers en denkers (die gisteren in één groep zaten omdat er maar één dromer was), hadden niet veel bij elkaar herkend, behalve dan het punt dat het artikel maakte: dat ze aan het begin van hun proces graag wel een theoretische basis willen. Eerst lezen, zeg maar. Bij de actieve leerstijlen komt die theorie later wel, die wordt dan ingepast.

Je bent misschien makkelijk geneigd om te willen adviseren: ‘houd bij schrijfonderwijs rekening met de verschillen tussen de leerstijlen’, en dat is zeker goed, maar wat het meest opviel in de discussies in de groepjes was hoe veel verschillen er waren bínnen de mensen met dezelfde leerstijlen. Het ging bijvoorbeeld over: plan je vooruit en doe je elke dag een beetje, of zet je een spurt in vlak voor de deadline? Ben je een ochtend- of een avondmens? Heb je graag muziek erbij of niet? Hoe perfectionistisch ben je? Al die dingen maken ook uit voor het leren en het schrijven.

Goed schrijfonderwijs, en lekker schrijven, hangt dus niet alleen af van leerstijlen, en zou in principe al die verschillen in voorkeuren tussen mensen moeten accommoderen. Wat mij in elk geval altijd belangrijk lijkt, is dat je schrijft en leert zoals het beste bij je past. Dus als jij het lekkerste ’s avonds schrijft, denk dan niet dat het ‘eigenlijk’ tussen 9 en 5 moet. Of als je eerst een theoretische basis wilt leggen, doe dat dan, en denk niet dat je ten opzichte van de doeners en beslissers ‘niks doet’.

Wees jezelf, dus.

Mijn leerstijl is trouwens Beslisser, althans, zo kom ik uit die test.