Ik ben altijd op zoek naar ansichtkaarten zonder tekst erop. En liefst zonder daar al te veel voor te betalen – niet alleen uit zuinigheid, maar ook omdat dat de keuze begrenst. Anders kan ik wel blíjven kopen namelijk, en het loont niet echt voor het doel. Dat doel is: gebruik in trainingen. En daarvoor is bijna elke kaart zonder tekst geschikt.

Enerzijds gebruik ik de beelden op de kaarten bij trainingen over het ontwerp van beelden, ten behoeve van het maken van presentaties. Anderzijds laat ik deelnemers wel eens een kaart kiezen die voor hen de kwaliteit verbeeldt die ze willen realiseren. Als ze zich aan het eind van een training bijvoorbeeld voornemen om ‘krachtiger’ te gaan presenteren – hoe ziet ‘krachtig’ er dan uit? Zo’n beeld kiezen en dat dan een plek geven zodat je het nog wel eens tegenkomt, dat is een manier om die kwaliteit te helpen realiseren. Zo heb ik althans geleerd van de imaginatie, en ook wel zelf ervaren. Zelf zo’n beeld tekenen kan ook, maar er eentje kiezen uit een verzameling ansichtkaarten is makkelijker. Daarvoor moet de verzameling divers zijn, maar verder maakt het eigenlijk niet zo veel uit.

Zeker bij de tweede toepassing nemen de deelnemers hun gekozen kaart mee. Ik moet er dus voor zorgen dat mijn voorraad op peil blijft en voldoende verschillende keuzemogelijkheden biedt. Ik ben dus altijd op zoek naar gratis of goedkope kaarten. Zonder tekst, dat is essentieel, want een tekst dwingt een bepaalde interpretatie af, terwijl het juist bij beide hierboven beschreven toepassing de bedoeling is dat je het beeld zelf een betekenis geeft: een boodschap of een kwaliteit bijvoorbeeld. Daar zit het psychologische proces van projectie in, en dat is precies de bedoeling.

Afgelopen dinsdag had ik wat tijd over in Vlissingen en daar liep ik door de stad en vond op twee plekken zeer betaalbare ansichtkaarten: 10 voor € 2,50. Ik heb er in totaal 40 gekocht. Dit was de oogst:

Bijna alle kaarten zijn bedoeld voor toeristisch gebruik, niet zo gek op die plek. Er zijn er bijvoorbeeld een boel bij met mensen in Zeeuwse klederdracht erop. Het thema daarvan is dus die klederdracht. Maar wat je daar zelf op kan projecteren, dat verschilt nogal. Een grote groep die in klederdracht staat te poseren kan bijvoorbeeld gezelligheid of verbondenheid uitdrukken; een vrouw die met een emmer in de weer is kan staan voor hard werken of iets zwaars.

Voor mij zijn ook de twee beelden van de Zeelandbrug mooi verschillend (al is één ervan een randgeval, want er staat met kleine letters ‘Zeelandbrug’ onder – kan net, maar meer of grotere tekst mag echt niet). Op de ene kaart zie je de hele brug in z’n volle lengte en met beide oevers. Zoiets drukt voor mij verbinding uit. Op de andere zie je, veel meer in close-up, enkele pijlers. Dat beeld staat voor mij voor een stevig, solide fundament. Twee vliegende meeuwen is een ander beeld dan een rijtje zittende, ook al is het thema steeds ‘meeuwen’. En wat te denken van een kaart met een rijtje stevige paardenkonten? Enzovoort, enzovoort. Zo kun je met ‘Zeeland’ alle kanten op.  

Zo zijn dus zelfs toeristische kaarten uit één gebied heel geschikt. De rijkdom aan uitdrukkingsmogelijkheden is heel groot. Groter nog dan ik kan bedenken, want iemand anders heeft eigen projecties en associaties – prima. Dat is vaak één van de inzichten bij een training over het ontwerpen van beelden: dat het nogal kan verschillen wat mensen erin zien. En zo kunnen mensen de beelden in een presentatie verkeerd interpreteren. Vandaar dat ik adviseer bij een presentatie altijd óók tekst te gebruiken, bijvoorbeeld boodschaptitels. Zodat verbinding niet geïnterpreteerd wordt als solide fundament, of omgekeerd.