In de Runner’s World van november stond een artikel over de VO2max. Ik heb dat met interesse gelezen, maar keek aan het eind (p. 67) een beetje op mijn neus toen het artikel eindigde met:

Dat alles gezegd hebbende, wat voor waarde heeft de kennis van de VO2max nou eigenlijk in je dagelijkse trainingen? Het antwoord is kort maar krachtig: zo goed als geen waarde. Voor wetenschappers is het interessante kost, maar jij kunt je trainingen toch beter vervolmaken door te letten op je hartslag, je snelheid en je gevoel. 

Je zou dat een soort ‘hoofdboodschap achterop’ kunnen noemen, maar dan wel een gekke. Het liet mij achter met de vraag ‘waarom heb ik dit dan zitten lezen?’ Hoe zou je zoiets beter kunnen doen? Ik heb twee ideeën:

1. Niet schrijven. Het gebeurt in mijn praktijk regelmatig dat schrijvers nadenken over doel en boodschap van hun tekst en dan tot de conclusie komen dat ze beter niet kunnen schrijven, dat ze bijvoorbeeld beter kunnen wachten tot ze meer zicht hebben op wat er speelt. Helemaal prima – dat spaart een boel tijd, ook die van de lezers! In een tijdschrift is het misschien anders, maar het lijkt mij toch een terechte overweging: had dit artikel er wel in gemoeten?
2. Op zoek gaan naar de relevantie die er mogelijk wel is. Ik ben geen wetenschapper en toch vond ik het artikel best interessant. Dat zit hem erin dat de term VO2max een illustere is en dat ik hem vaak tegenkom als het gaat over trainen. Dit artikel helpt mij bij het onderscheiden van zin en onzin in andere literatuur, en dat vind ik wel degelijk relevant.

Meer in het algemeen moet een schrijver zich behoorlijk kunnen inleven in de lezer om de relevantie te kunnen bepalen. Dat speelt bij zakelijk schrijven ook heel vaak – schrijvers menen dan bijvoorbeeld alleen maar te hoeven ‘informeren’ en daarvan zeg ik altijd: dat kun je net zo goed laten. ‘Informatie’ als zodanig is bijna altijd betekenisloos en onvoldoende reden om in de pen te klimmen. Bij zakelijk schrijven ben je vrijwel altijd aan het sturen.

Als schrijvers dan gaan doordenken, komen ze bijvoorbeeld op overwegingen als: ‘de lezer moet zich dit realiseren bij mogelijke vervolgstappen op dit gebied of met deze partij’ of ‘ik dek me in’. Beide heel reële doelen – goed om je ervan bewust te zijn. 

De overeenkomst is dus dat een schrijfdoel en bijbehorende hoofdboodschap niet altijd heel concreet of praktisch hoeft te zijn (‘zet stap zus-en-zo’) om relevant te zijn voor een lezer. Of het nou een hardloper of je baas is.