Ik werd vorige week geattendeerd op het stukje op het weblog van Debatrix over hoe taal ervoor zorgt dat de ander openhartiger wordt (dank, Marina). Als het verwerken van wat iemand zegt makkelijk gaat (processing fluency), schat je kennelijk een situatie in als niet zo risicovol. Daardoor voel je je meer op je gemak en ben je geneigd meer prijs te geven. 

Er staat een verwijzing onder naar het oorspronkelijke onderzoeksartikel van Alter en Oppenheimer (2009). Dat heb ik inmiddels ook gelezen, maar daar wordt de link met taal en woorden niet gelegd en al helemaal niet aangetoond. Wel met leesbaarheid: meer en minder makkelijk leesbare lettertypes. Een moeilijk leesbaar lettertype (grijs, cursief, 10 punts) leidt tot minder openhartigheid dan een  makkelijke (zwart, gewoon, 12 punts), zo bleek in een aantal aardige experimenten. De meeste daarvan waren in het laboratorium, maar één was ‘in het echt’: een website waar mensen geheimen kunnen delen werd makkelijker leesbaar gemaakt door een beter contrast tussen letter en achtergrond, en inderdaad werden daarna de bijdragen (nog) openhartiger.

Enerzijds jammer dat het dus niet om moeilijke woorden blijkt te gaan waar mensen geslotener van worden, maar anderzijds: lettertype is eigenlijk nog subtieler. Had je ooit verwacht dat je van een 12-puntsletter openhartiger wordt dan van 10? Iets om bij het schrijven rekening mee te houden!

Sowieso is natuurlijk interessant dat je kennelijk heel subtiele signalen oppikt uit de communicatiesituatie en daardoor beïnvloed wordt. Iets soortgelijks kwam ik vanochtend tegen in een stukje op Neder-L waarin Marc van Oostendorp oppert dat stopwoordjes voortkomen uit angst van de spreker. Ik vond dat enigszins vergezocht, het lijkt me wat psychologiserend voor iets wat bij doodgewone interactie hoort, totdat me te binnen schoot dat iemand die ik ken alleen aan de telefoon grossiert in dus zeggen. Heeft die misschien bel-angst?