In het huidige nummer van Schrijven Magazine staat een top drie van schrijfcoaches. Het gaat om deskundigen met een goeroe-achtige status: ze hebben een toonaangevend werk over schrijven gepubliceerd en ze zijn als docent buitengewoon inspirerend. Twee van de drie kende ik al: Julia Cameron en Natalie Goldberg; de derde, Robert McKee, nog niet. Mara ik had wel al een boek van hem in de kast liggen, hét boek, Story. Het lag al een tijdje op mijn stapel ‘nog te lezen’, want ik was enigszins geïntimideerd door de 466 Engelstalige pagina’s alleen maar over verhaal.

Het artikel in Schrijven Magazine duwde me over die schroom heen. Het heeft een paar weken geduurd, maar inmiddels heb ik Story uit. Ik vond het leerzaam en interessant, en ik ben blij dat ik dit toonaangevende werk kan bijschrijven, maar met mijn dagelijkse praktijk van schrijven in organisaties heeft het maar weinig te maken, veel minder dan Cameron en Goldberg.

Story is eigenlijk helemaal geen schrijfboek – het gaat over films. De ondertitel is  Substance, structure, style, and the principles of screenwriting. Een scenario is ook een tekst, dat wel, maar taal speelt in de film zelf een ondergeschikte rol. McKee legt tegen het einde van het boek uit dat het beter is om de strekking van een scene met beelden duidelijk te maken dan met dialoog, omdat beeld de kracht van dit medium is. Ik vond dat wel een eye opener, vooral vanwege het verschil met het voor mij bekendere genre van de toneeltekst, die juist helemaal hangt aan dialogen.

Nog in een ander opzicht is Story anders dan Cameron en Goldberg: die twee zitten op de lijn van freewriting als middel tot creatieve ontwikkeling en spirituele groei, waar Story juist zeer analytisch en technisch is. Het boek ontleedt goede verhalen: hoe zitten die in elkaar? Dat gaat over films, maar daar zit natuurlijk wel de overlap met schrijven, althans, met narratief schrijven. Dat heeft als zakelijke pendant storytelling, maar van, zeg, The Godfather naar een corporate story vind ik een heel grote stap.

En dat maakt het boek niet makkelijk. Het is uit 1998 en alle voorbeelden zijn dus films van voor die tijd. Daar heb ik sowieso de meeste níet van gezien, en van andere is het wel heel lang geleden. Dat vond ik een groot nadeel van dit boek. McKee geeft ook cursussen waarin hij fragmenten laat zien, en dat moet ook bijna wel om het je echt eigen te maken. Het leukste in het boek vind ik dan ook de langere voorbeelden uit scenario’s.

Desalniettemin vond ik het  dus interessant en leerzaam. Ik heb er onder andere van geleerd dat een goed verhaal per scene (of episode) een fundamentele waarde laat omslaan (van arm naar rijk, van geliefd naar eenzaam) en dat er dan telkens een ‘gat’ ontstaat tussen wat de hoofdpersoon wil en verwacht van het leven en de realiteit. Het zijn twee van de talloos veel aspecten die McKee noemt, en op deze twee ga ik morgen en overmorgen eens letten. Dan ga ik namelijk naar Film by the Sea. Want ik houd zeker wel van films!