Ondertussen zijn de Groningse studenten van het piramideprincipe-onderzoekscollege bezig met het herschrijven van een adviesrapport dat ze zelf ‘ergens’ gevonden hebben. Dat valt nog niet mee, en daarom schreef ik de afgelopen dagen een paar uitleg en instructie op Nestor, de RUG-variant van Blackboard. Die is wellicht ook nuttig voor anderen die ook bezig zijn met het onder de knie krijgen van het principe. De rest van deze post veronderstelt dan ook enige piramideprincipe-kennis.

Allereerst: over piramidaal herschrijven….

• Ja, een rapport piramidaal maken is lastig! Piramidaal schrijven is sowieso niet makkelijk, en hierbij word je dan nog ‘gehinderd’ door het oude rapport ook – zeker als dat slecht is!
• Ja, diep ingrijpen mag – moet misschien zelfs wel (ook al is het ‘in het echt’ niet altijd even tactisch)!  Misschien wordt het dus wel (veel) korter: ik herinner me een rapport van 20 kantjes dat tot 3 was terug te brengen! En misschien wordt het ook wel inhoudelijk anders. Dat kan, dat mag… het móet misschien wel! Want we hebben geconstateerd dat veel adviesrapporten bar slecht zijn. Nou dan!
• Nee, je kunt niet alles oplossen. Een tekstadviseur/herschrijver is inhoudelijk een leek, en dient samenspraak te hebben met de auteur. Als dat niet kan, kun je opties en interpretaties aandragen en/of vragen stellen – maar het vaak niet tot een perfect rapport afschrijven.

En dan over het verbod op ‘en’ in de boodschappen in een piramide

‘En’ duidt op een gebrek aan synthese. Meestal zit er ‘stiekem’ al de uitsplitsing in. Je lost dat op door die uitsplitsing zichtbaar te maken en de synthese ervan te formuleren.

Een voorbeeld (van Desirée, een van de studenten): ‘verhoog het studie- en sectorrendement door samen te werken’. Daar staat eigenlijk: verhoog het rendement door samen te werken (synthese), op twee gebieden: (1) van de sector, (2) van de studie (uitsplitsing in tweeën). Dus het is niet één boodschap in één vakje, maar een heel takje van de piramide, met drie vakjes.

Door het als nette piramide te formuleren, dus zonder ‘en’, word je gedwongen tot precisie (want klopt dat nou wel zo, en wat is dat dan eigenlijk, sectorrendement?) en bovendien kom je anders in de knoop  met de onderbouwing, want als je dan ‘wat’ of ‘waarom’ gaat beantwoorden, over welk van de in totaal drie mogelijke deelboodschappen gaat het dan? Daarom mag ‘en’ niet – behalve als het duidelijk een eenheid uitdrukt, zoals bij de vaste combinatie ‘werving en selectie’.

En dat is dus, ook al zijn de studenten nog maar vier weken bezig, echt piramide-puzzelen voor gevorderden! Zo hebben we het op college ook al gehad over het combineren van ‘waarom’ en ‘hoe’ onder dezelfde hoofdboodschap en over het oplossen van hoofdboodschaploze rapporten. Leuk, hè (vind ik dan)! En ik ben benieuwd naar hun herschrijvingen. Daarover later meer!