Maandelijkse archieven: september 2018

Ineens ruimte

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Nog een reflectie op een intensief presentatie-voorbereid-proces. Twee weken geleden schreef ik hier dat ik op drie sporen tegelijk aan het denken, voorbereiden en slijpen was: vorige week hield ik drie verschillende, nieuwe presentaties, eentje daarvan twee keer. Het is allemaal goed gegaan en het was leuk. Ik plaatste hier al een terugblik naar één van de drie bijeenkomsten waar het over ging, en op mijn andere blog een stukje met foto van nog een andere.  

In die post van twee weken geleden had ik het erover dat mijn hoofd nogal vol zat. Achteraf gezien zat het nog voller dan ik toen in de gaten had, want afgelopen week werd ik me bewust van de ruimte die is ontstaan nu alles achter de rug is.

Ik heb nu niet bepaald niets te doen, maar wat ik te doen heb, is op een gegeven  moment wel echt af. Zoals woensdag. Ik moest die dag een training voorbereiden en daarvoor een aantal teksten van feedback voorzien en er fragmenten van in mijn presentatie verwerken – routine. Om 5 uur was ik klaar en we zouden pas om 7 uur gaan eten. Twee uur over. Echt over. Voor klusjes. En daar schoot ik ineens doorheen. Het ene na het andere verdween van mijn to-do-lijstje.

Ik realiseerde me dat ik al wekenlang in zo’n geval minstens de helft van die twee uur besteed zou hebben aan dat slijpwerk aan de verhalen en het presentatiemateriaal. Zo van: ‘nog even door mijn PowerPoint lopen’. Eigenlijk was ik daar bijna de hele tijd mee bezig, tenzij ik iets anders moest. Het gewone werk als onderbreking van het denk- en slijpwerk. Deze week stond het weer ‘gewoon’ centraal, en was ik dus soms ook ‘gewoon’ klaar.

Als ik intensief aan het voorbereiden ben, ben ik nooit echt helemaal klaar. Het denkwerk gaat altijd door. Ik realiseerde me deze week ook dat ik op momenten dat mijn geest kan dwalen, zoals tijdens de afwas en bij het sporten, niet meer in gedachten alvast het ene of het andere verhaal hoefde ‘af te spelen’. Mijn gedachten hoefden even nergens heen. Er kwam dus ook niks bijzonders, maar dat hoeft ook niet – het is wel even best zo. 

En wat in die laatste week gebeurde was dat ik zenuwachtig was. Ik heb geen spreekangst, vind het meer leuk dan eng. Maar ik heb wel degelijk gezonde spanning. Twee presentaties waren ’s avonds, en dan ben ik me er bijvoorbeeld van bewust dat ik niet te veel kruit moet verschieten om nog voldoende energie over te houden voor die presentaties. Op die manier beïnvloedt zo’n presentatie de hele dag. Ruim op tijd bereid ik alle praktische zaken voor. En dan, ja, uh… nouja, dan doe ik niet echt iets anders productiefs in elk geval! Gelukkig hoefde dat ook niet.

Dat is dus wat schrijven en presentaties voorbereiden doet met mijn tijd en met mijn geest: een heleboel ruimte innemen. Geen probleem. Als het maar niet altijd zo is. 

 

Ingevingen: geheugentruc?

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Had ik vorige week nog een wandeling georganiseerd met als thema dat je zo lekker denkt tijdens het bewegen, lees ik vanochtend iets wat dat weerspreekt… In het boek Leven in cadans. Hoe je fietsend je hoofd verzorgt van Martijn Veldkamp staat dat het helemaal niet zo is dat je, bijvoorbeeld, op de fiets betere ideeën krijgt. Dat is alleen maar een illusie, althans, dat beweert Carsten de Dreu, hoogleraar op het gebied van creativiteit (volgens dat boek, dus, hè, op p. 67). Ingevingen op relatief ongewone momenten blijven je beter bij. Het is een truc van je geheugen.

Ik kan daar een eind in meegaan. Het voorbeeld van die ene keer dat ik tijdens het dweilen van de keuken een eureka-ervaring kreeg voor de tekst waar ik op dat moment mee worstelde, dat heb ik al zo vaak verteld, dat is een eigen leven gaan leiden. Meestal dweil ik de keuken zónder zulke invallen, dat is zeker waar, dus ik recycle een verhaal over een heel toevallige gebeurtenis en hecht daar wellicht te veel waarde aan.

Maar toch… en zo denkt Veldkamp duidelijk ook. Want vervolgens besteedt hij er een heleboel bladzijden aan om uit te leggen dat fietsen toch wel degelijk iets doet met je gedachten: ze ordenen, hoofd- en bijzaken van elkaar scheiden, er andere emoties bij betrekken, er nieuwe, zintuiglijke informatie aan toevoegen… Dat herken ik allemaal – en dat herkenden vorige week de wandelende tekstschrijvers ook. Dat kan toch niet alleen maar een geheugentruc zijn?

Maar mogelijk ontkennen we dus ook allemaal iets? Veldkamp deed een informeel onderzoekje onder fietsers, en daarin rapporteerde maar de helft dat ze merkten dat ze creatiever werden op de fiets. Maar, zo legt hij uit, dat is mogelijk zo omdat niet iedereen op dezelfde manier fietst. Voor dat lekkere denken moet je bijvoorbeeld alleen zijn, en wel een beetje, maar niet te prestatiegericht. Zo fietst niet iedereen.

Leuk boek trouwens – mij uit het hart gegrepen. Ik vind het wel net een beetje moeizaam dat Veldkamp, zoals ik hierboven al beschrijf, wetenschappelijk onderzoek losjes combineert met eigen, informeel onderzoek, interviews en eigen ervaringen. Daardoor haalt hij soms z’n eigen punten onderuit en is de draad in het betoog niet altijd even helder. Ik vond het vooral een feest van herkenning – of soms juist niet, ook interessant. 

Voor fietsen mag je ook andere repetitieve duursporten invullen, zoals wandelen, hardlopen en zwemmen. En de keuken dweilen! 

 

Getekstnetwerkt!

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Dinsdag was ik bij Tekstnetwerken, het tweejaarlijkse evenement van Tekstnet voor ‘ontmoeting en ontwikkeling’. Het thema was ’tekstschrijven en topsport’ en de locatie was dan ook Papendal. Ik was een paar maanden geleden benaderd om een presentatie te geven, en ik heb toen voorgesteld om in de pauze ook daadwerkelijk te bewegen, want dat zat nog niet in het programma. Daarmee had ik mezelf naast tweemaal die presentatie ook nog het begeleiden van een wandeling ‘op de hals’ gehaald. Met veel plezier trouwens. Een verslag van een dynamische dag! 

In de lunchpauze heb ik met een forse groep tekstschrijvers een wandelingetje gemaakt waarbij ik had voorgesteld om te praten over de positieve invloed van bewegen op schrijven. Omdat zo veel schrijvers de ervaring hebben dat je erg lekker kunt denken als je loopt, fietst – of tuiniert of schoonmaakt, dat kan ook. De groep was te groot om dat gesprek plenair te voeren, en ik heb zelf ook alleen maar een impressie: ik heb zelf waardevolle gesprekken gevoerd en ook nog wel wat leuks teruggehoord. Over de gesprekken, maar ook dat het gewoon lekker was om te lopen, en dat vond ik helemaal prima. Op de foto op het blog van Wout Sorgdrager zie je de sliert wandelaars vertrekken.

’s Middags gaf ik twee keer een ‘hoorcollege’ over hoe je met tekst kunt overtuigen. Dat was een snelle samenvatting van het vak dat ik anderhalf jaar geleden in Leiden gaf. Erg leuk om te doen voor zulke betrokken en goed geïnformeerde ‘studenten’, en op basis van wat ik terughoorde, viel het in de smaak. Hier is een actiefoto die Gert Hardeman maakte en op Twitter plaatste,  ik laat daar de samenvattende slotslide zien:

Ik voor projectiescherm

Het beeld drukt uit dat je maar heel weinig mensen kunt beïnvloeden, en dat die mensen teksten op twee manieren verwerken – en dat je dan nog steeds alleen maar hun attitude te pakken hebt, en dat is nog niet hun gedrag. Dus: bescheiden ambities, en dan zorgen dat je tekst aansluit bij die twee verwerkingsmanieren. Daar heb ik voorbeelden van laten zien, waarvan ongeveer de helft met dank aan de studenten van toen.

Tussen mijn twee optredens in hield Jan Renkema in dezelfde zaal een interessant betoog over het belang van ‘schaduwdoelen’ van lezer en schrijver. Ik herkende veel van wat hij zei, en hij gaf het een mooi vernieuwend kader. Ik vond het voorbeeld dat hij gaf bijna schokkend slecht. Dat was een brief van een gemeente aan bewoners van een achterstandsbuurt, en erin waren echt álle planken misgeslagen. Hij liet zien dat een beetje herschrijven dan niet werkt – als tekstschrijver moet je in gesprek met de schrijver om erachter te komen wat die werkelijk beweegt, en je moet in de huid van de lezer kruipen om erachter te komen hoe je die kunt bereiken. Daarna moet de tekst overnieuw.

En toen was de dag alweer zo’n beetje voorbij. Hij was omgevlogen, met in de pauzes ook nog een heleboel meer en minder (oude) bekenden met wie ik vluchtige praatjes maakte. Ik had het allereerste ochtendgedeelte overgeslagen (Rotterdam-Papendal per OV is een mijl op zeven), had nog wel de oefeningen meegepikt van Saskia van der Valk van Deskfit, dat was een interessante en leuke workshop. 

 

Drie sporen

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Het is laat op de vrijdagmiddag en ik heb deze week nog niks gepost hier, ai! En dat terwijl het seizoen is ‘losgebarsten’ en ik na een zomerstop van de week weer gewoon de eerste training gegeven heb. Meestal geeft dat wel blog-inspiratie, maar deze week zat mijn hoofd vol met andere dingen. Enerzijds ben ik mijn hele digitale logistiek aan het omgooien en OneDrive in gebruik aan het nemen, als gevolg van vooral privacy-overwegingen (een na-effect van de AVG).

Anderzijds ben ik maar liefst vier (drie verschillende) presentaties tegelijk aan het voorbereiden. Volgende week geef ik eerst bij Tekstnetwerken twee keer een hoorcollege over hoe je met tekst gedrag kunt veranderen. Op donderdag en vrijdag volgen presentaties over fitheid en fietsen op Tasmanië, dus minder vakinhoudelijk. Maar ook die moeten worden voorbereid. Alle drie de verhalen zjin nieuw; alle drie de keren wil ik graag mijn beste beentje voor zetten. 

De manier waarop ik presentaties, lezingen en dergelijke voorbereid is dat ik ze het liefst al lang (paar weken) van tevoren in de steigers zet, en dan slijp en slijp en slijp totdat het materiaal eruit ziet als ik wil, en ik tegelijkertijd het verhaal door en door ken. Dat slijpen gaat in kleine beetjes tijd tegelijk, dus liefst elke dag eventjes. Zo vergroei ik langzaam-maar-zeker met mijn verhaal en mijn materiaal.  

Maar nu moet ik dus met drie verhalen tegelijk vergroeien, aan drie dingen slijpen. Niet alleen is drie keer ‘eventjes’ best veel tijd, maar ook vraagt het meer dan drie keer ruimte in mijn hoofd, want ik moet ertussen schakelen. Dat is wel interessant om mee te maken: best veeleisend, zo’n parallel proces. Eén voor één gaat me beter af.  

Maar het lukt wel. Het lukt prima zelfs: de drie verhalen staan al, ik kan met een gerust hart aan het weekend beginnen.

Alleen óók nog blogverhalen bedenken, daarvoor schoot deze week te weinig ruimte in mijn hoofd over.

Alhoewel… toch ook nog gelukt dus!