Via de (besloten) LinkedIn-groep van oud-McKinsey-communicatiespecialisten bereikte me dit overzicht van tien zakelijke schrijfmisdaden. Ik vind het wel leuk; meestal zijn die ’top tien’ dingen nogal afgezaagd, maar hier zitten er tussen waar het maar weinig over gaat, zoals die eerste over schrijven voor je baas. Dat hoor ik wel van schrijvende professionals: dat de ‘hobbel’ baas moeilijker te nemen is en dus belangrijker dan de uiteindelijke lezer.
Maandelijkse archieven: juni 2015
Leestijd: 3’44
Via het weblog Slidemagic kwam ik laatst terecht bij een interessante presentatie op DocSend over succesvolle pitches aan investeerders door start-ups. Er ligt onderzoek aan ten grondslag onder andere naar het ‘deck’, dus de stand-alone papieren of digitale presentatie (neem ik aan). De gemiddelde investeerder kijkt daar 3 minuten en 44 seconden naar, en dat komt neer op 10 tot 25 seconden per pagina. Ik denk dat dat een stuk minder is dan de makers ervan verwachtten!
Ik moet zeggen dat ik wel nieuwsgierig ben naar hoe het onderzoek precies gedaan is, en ik ben het, net als Jan van Slidemagic, niet eens met sommige conclusies. ‘Meeste tijd naar kijken’ is niet per se ‘belangrijkste’ slide: een ingewikkelde slide lezen kost meer tijd. Ik weet ook niet of je kunt zeggen dat het goed is om het deck tot 20 pagina’s te beperken omdat de leestijd maar 3’44 is. Dat lijkt mij een omkering van oorzaak en gevolg bij dit onderzoek, waarin de gemiddelde lengte 19 pagina’s was. Misschien krijgt een dik deck wel meer tijd juist, en meer in het algemeen is de relatie tussen leestijd en lengte niet zo eenduidig.
Desalniettemin: interessante data. Die 3’44 ga ik onthouden!
Verschenen: financieel boek waarvoor ik tekstadvies gaf
Kort geleden is het boek Mastering Interest Rate Risk Strategy verschenen, van Victor Macrae. In de ‘acknowledgements’, p. X, staat dit:
Oftewel: het is een boek waar ik tekstadvies voor gaf over structuur. Leuk dat het er nu is!
Het boek vertelt een essentieel verhaal. Er zijn de afgelopen jaren namelijk nogal wat derivatenblunders geweest (google er maar eens op, en denk Vestia). Dat kwam onder andere doordat managers handtekeningen zetten onder contracten die ze zelf niet begrepen. Victors boek beoogt de kennis te verstrekken die organisaties nodig hebben om te weten wat ze eigenlijk doen als ze derivaten en aanverwanten inzetten – want die kunnen wel degelijk goed gebruikt worden. Bovendien gaat het ook over de zorgplicht die banken hebben. Als je Victor daar zelf over wilt horen vertellen: luister naar BNR.
Leestip: twintiger
Vorige week was er weer een bijeenkomst van onze Tekstnet-intervisiegroep. We houden ons bezig met de vraag wat een tekst ‘goed’ maakt. Ter illustratie had Verena een link doorgestuurd die ik hier graag doorplaats, want ik vond die tekst inderdaad jaloersmakend goed geschreven – sowieso, maar helemaal gezien het feit dat het om een ’twintiger’ gaat: http://www.detwintiger.nl/werkloos/werken-bij-de-ns-dag/
En wat maakt die tekst goed? In elk geval het taalspel, met de lange zinnen (veel snelheid daardoor), de hoofdletters, zo’n vondst als één. voor. één. Daarnaast inhoudelijk:de mix van humor, eerlijkheid en herkenbaarheid, met rake typeringen die me plaatsvervangende jeuk geven, zoals die NS-professional met Prezi, die zie ik zó voor me, of het ‘individueel WELKOM! heten met exact dezelfde woorden’- urgh, ja!
Tamara de Reus verdient het om niet te lang werkloos te zijn dan wel bij de Hema te werken!
Vrijdagmiddaglinks
Weer eens even twee waardevolle links, zo op de vrijdagnamiddag:
- Ik heb al vaker verwezen naar het weblog Slidemagic; onlangs had Jan Schultink er een waardevolle post over hoe je een ‘slidument’ maakt, dus een rapport alsof het een presentatie is, of een presentatie zonder jou erbij. Bottom line: ga ervan uit dat de lezer een ongeduldige doorklikker is. Eerder al had hij een aanverwante post over lezen versus kijken.
- Wout Sorgdrager heeft op zijn weblog een herkenbaar stuk over de weerbarstigheid van schrijftrainingen (‘zo doen we dat hier niet’). Eronder staat mijn recente Tekstblad-artikel vermeld, dat vind ik een eer. Dat artikel heeft me sowieso al flink wat reacties opgeleverd van tekst-collega’s, vooral dat ze het eerlijk vinden én herkennen. Erg leuk!
Geredigeerd worden
Zoals hier al eerder vermeld, komt er een derde druk van Adviseren met perspectief. Een maand geleden heb ik de kopij ingeleverd bij de uitgeverij. Het proces gaat voortvarend: eerder deze week heb ik de geredigeerde versie daarvan gefiatteerd.
Mijn tekst was dus geredigeerd, en dat is altijd een gemengd genoegen. Er waren zeker een boel dingen verbeterd, van die correctheidskwesties die er bij mij makkelijk doorheen glippen omdat ik er net te weinig belang aan hecht (vraag-antwoord-dialoog of vraag-antwoorddialoog? ik neig naar de eerste, maar het is de laatste), ik heb nog wat dingen verduidelijkt, er kon nog wat worden ingekort, enzovoort.
Maar voor een deel ben ik te eigenwijs om iemand anders aan mijn tekst te laten zitten. Smaakkwesties wil ik op mijn manier. Ik zeg en schrijf lezergericht en niet lezersgericht, en de regel voor de tussen-s biedt vrijheid. Ik ben zelfs recalcitrant genoeg om niet in alles de officiële regels te willen volgen. Op alle gevallen van één die je als één uitspreekt, wil ik die accentjes, ook als ze volgens de officiële regel overbodig zouden zijn – want het zíen en niet uit de context hoeven afleiden helpt volgens mij lezers. En in mijn tekst geen typefout maar typfout, ook al is het Groene Boekje het daar niet mee eens (zie ook dit taaladvies).
Eén ding kostte me wat meer hoofdbrekens. De redacteur had een heel aantal gevallen van terugverwijzen naar dingen (boodschap, vraag, presentatie) veranderd van een persoonlijk voornaamwoord (hij, zij) naar een aanwijzend voornaamwoord (deze), bijvoorbeeld:
De hoofdboodschap wordt dus in de loop van het project steeds concreter. Ook anderszins kan deze zich sterk ontwikkelen.
Ik snap wel waar dat vandaan komt: boodschap is vrouwelijk, maar onze intuïties daarover zijn zo afgesleten dat met zij terugverwijzen toch een beetje gek is, en hij is fout. Maar deze is voor mijn taalgevoel ook fout, zelfs nog fouter dan hij. Deze kan voor mij alleen maar terugverwijzen naar andere grammaticale rollen dan het onderwerp – het verschil tussen deze twee zinnen:
Jan ging met Piet naar de bioscoop. Hij had de film nog niet gezien. (= Jan)
Jan ging met Piet naar de bioscoop. Deze had de film nog niet gezien. (= Piet)
Ik heb zo veel mogelijk het verwijsprobleem proberen te omzeilen, en een enkele keer toch gewoon hij gebruikt. Bij vraag mag dat sowieso, dat is mannelijk, en bij presentatie gaat zij dan weer moeiteloos, dat ervaar ik kennelijk nog wel als vrouwelijk. Lastige kwestie, hoor, in het Nederlands!
Maar… ondertussen wel op weg naar een mooie nieuwe druk!
Snelle pitch
Vorige week had één van mijn trainingsdeelnemers (dank, Ron!) een filmpje van Forbes bij zich met uitleg over hoe je iets piramide-achtigs kunt gebruiken om in 15 seconden te pitchen.Hij liet het aan het eind zien aan de groep, als leuke afsluiting van de trainingsdag.
Het is een mooi voorbeeld, knap gedaan. Het is net niet helemaal echt piramidaal omdat de hoofdboodschap niet overkoepelt en daardoor de relatie met het niveau eronder eerder associatief is dan strikt logisch, maar het is dan ook reclame en geen zakelijke tekst. Eigenlijk is van reclame de hoofdboodschap altijd ‘koop dit product’, maar zo breng je het nooit natuurlijk.
Knap is om in zo’n korte tijd zo veel wezenlijks te zeggen. Het lijkt me voor een klant zelfs ietsje overdonderend als je dit verhaal over je heen krijgt als je de winkel binnenstapt!