Er zijn van die schrijfadviezen waarbij ik mijn schouders ophaal, zo van: ja, kan wel belangrijk zijn, maar zie ik in de praktijk nooit fout gaan. Eén zo’n advies is dat je moet oppassen dat je niet zo veel beeldspraak gebruikt dat de beelden met elkaar gaan botsen. Altijd ‘zal wel’ bij gedacht, maar gister zag ik toch echt een prachtige.

Het is in de column van niemand minder dan Johan Derksen, hoofdredacteur van VI. Dat is niet de persoon om eens schrijfadvies aan te gaan geven, maar bij deze zin schoot ik toch in de lach:

Het resultaat is dat het profvoetbal zich diep in de rode cijfers beweegt en dan houdt de KNVB nog, als luis in de pels, een vinger aan de pols.

Hoe klein is de vinger van een luis? Lijkt me weinig effect hebben op de pols, zeker als daar een pels omheen zit… enfin, de beelden dringen zich hier wat te letterlijk aan me op, en dat komt doordat ze botsen.

Kan dus toch, botsende metaforen. Erg nuttig voor cabaretiers!

Vorige week las ik een stuk in een syllabus van de Fontys Hogeschool over sportjournalistiek waarin de vele tussenzinnen me opvielen. Ik bedoel dit soort zinnen:

En die maakt – zelfs op regionaal niveau zijn er al aspecten van merkbaar – toch het overgrote deel van de berichtgeving uit.

Alle sportevenementen die ook maar enigszins van belang zijn – al trek je daarbij soms je wenkbrauwen op als ook de meest oninteressante oefenwedstrijden van de zogenaamd grote clubs Ajax, Feyenoord en PSV in de aanloop van een nieuw voetbalseizoen live worden uitgezonden – komen rechtstreeks de huiskamers binnen.

Het weekblad Sport en Sportwereld – de titel is jaren geleden alweer door het Algemeen Dagblad gekocht en siert nu de dagelijkse sportbijlage van die krant – plaatste er zelfs situatietekeningen bij hoe de bal van voet naar voet was gegaan (…)

De schrijvende sportjournalist was – ook al werd hij door zijn collegae op de krant niet altijd even serieus genomen – in die jaren een heer.

Voor grotere wedstrijden, de Europese bekertoernooien waren in opkomst en als er eens een wedstrijd op de televisie werd uitgezonden waren de Nederlandse straten verlaten, werd er zelfs een tweede verslaggever meegestuurd (…)

Recept: je hebt een zin, je hebt nog een andere, vagelijk aan de zin gerelateerde gedachte, en dan stop je die gedachte in een eigen zin midden in die eerste zin, met komma’s en/of streepjes eromheen.

Ik vind het niks. Deels zal het een kwestie van smaak zijn, deels van leesbaarheid. Vooral de 2e en laatste zin van hierboven trekken een zware wissel op m’n werkgeheugen: de zin is amper op gang gekomen en dan komt er een lange tussenzin tijdens het lezen waarvan ik dat aanloopje ook nog in m’n geheugen moet houden. Het is een soort mega-tangconstructie.

Maar wat zag ik mezelf nou gister schrijven? In een mail aan een student over een scriptie in piramide-vorm:

Het piramideprincipe gebruiken in de wetenschap is, dat zul je misschien al wel gemerkt hebben, zoeken naar het verzoenen van twee heel verschillende ‘functionele contexten’.

Hè bah, doe ik het zelf ook! Is dat nou onder invloed van al die tussenzinnen van vorige week? Of doe ik het sowieso vaker, en valt het me na vorige week op? Ga ik toch op letten!