Omdat ik de ‘for/voor dummies‘-serie een grappige titel vind, kon ik het niet laten op zoek te gaan naar Business writing for dummies. Dat had nog wat voeten in de aarde, want het is er niet meer, althans, ik zie in die link naar Amazon dat het er nieuw is voor over de $ 200. Dus tweedehands besteld, en dat duurt dan even, maar inmiddels heb ik het al een tijdje in huis.
Leuk boek om te hebben, vanwege de titel dus, maar verder heb ik er niet zo veel aan. Het is namelijk ontzettend Amerikaans, in twee opzichten. Het eerste ligt nogal voor de hand: het is een boek voor de Amerikaanse markt dus het heeft het over Amerikaans schrijven, Amerikaans onderzoek, Amerikaanse briefconventies, en noem maar op. Daar kun je dus nog wel wat van leren als je schrijft voor Amerikanen.
Het tweede opzicht hindert me echter meer, en dat is dat de stijl, toon, retoriek en aanpak ook zéér Amerikaans zijn. Natuurlijk ligt ook dat voor de hand, en ik vind het ook niet zo heel erg als het gaat om de ronkende toon en de enorme hoeveelheid woorden die de tekst nodig heeft om ter zake te komen (30 pagina’s vóór hoofdstuk 1!). Ik vind het echter wél erg als het gaat om de logica.
Ik struikel meteen over de eerste pagina, de start up sheet. Daar staat in de tekst dat ‘you must identify three issues that are critical to all business writing’. Vervolgens staan er echter vier kopjes: audience, purpose, key issue, delivery. Dat vind ik echt een blunder eerste klas. Eenmaal in de tekst (p. 15) zijn het er eerst weer drie, en dan (p. 17) nogmaals vier.
Ik noem het Amerikaans omdat het me vaker in Amerikaanse boeken is opgevallen dat er dingen niet kloppen met de logica. Dan worden er bijvoorbeeld vijf categorieën aangekondigd, maar twee daarvan zijn eigenlijk hetzelfde (geen toevallig voorbeeld, ik had het er lang geleden op dit blog een keer over). Of zoals in dit boek: het is mij totaal onduidelijk waarom na een op zich logisch starthoofdstuk de tweede stap in het schrijfproces luidt ‘creating headlines and strategic sequencing’ (p. 27). Koppen maken is volgens mij iets wat je aan het eind doet, als je redigeert. De volgorde bepalen is een aspect van structureren, maar slechts een deel ervan. Appels en peren in één hoofdstuk, de appels te vroeg geplukt en de peren maar half.
Op dezelfde manier snap ik niet waarom ‘designing for visual impact’ (stap 4) komt vóór ‘setting the right tone’ (stap 5). Huh? Welke gedachte over het schrijfproces zit hierachter? Ik weet niet beter of vormgeving doe je op het laatst, sterker nog: veel onhandige schrijvers moet je juist afleren om al daarmee te gaan prutsen nog voor de tekst verder klaar is. Hebben ze het allemaal prachtig passend gemaakt, verdwijnen in de volgende stap van het schrijfproces nog hele lappen tekst.
Nouja, enzovoort, en ook op paragraafniveau en in opsommingen kom ik dit soort problemen/probleempjes tegen. Ach, dat soort dingen gaan ook wel eens mis in Nederlandse of Britse boeken. Dus misschien is het alleen maar mijn persoonlijke associatie met Amerikaanse boeken? Dat weet ik niet, ik heb er verder nooit wat over gelezen. In Business writing for dummies valt het me sterk op, en het boek zondigt daarmee tegen enkele schrijfprincipes die ik belangrijk vind: wees consistent, zorg voor een transparante structuur die ofwel uit zichzelf logisch is, of die je makkelijk uit kunt leggen (en doe dat dan ook), zorg dat de elementen van een opsomming van dezelfde orde zijn, enzovoort, enzovoort.
Een schrijfboek moet bovendien practicen wat het preacht. Wat dat betreft is het terecht dat er geen hoofdstukken over consistentie en logica in dit boek staan.