↓
 

Louise Cornelis

Tekst & Communicatie

  • Home |
  • Lezergericht schrijven |
  • Over Louise Cornelis |
  • Contact |
  • Weblog Tekst & Communicatie

Maandelijkse archieven: januari 2011

Bericht navigatie

← Oudere berichten

Met de hand schrijven goed voor hersens

Louise Cornelis Geplaatst op 27 januari 2011 door LHcornelis27 januari 2011  

En nog zo’n verheugend onderzoeksberichtje dan: schrijven is goed voor je hersens. Mits je het met de hand doet. Dit berichtje is alweer ietsje ouder, maar het lijkt erop dat de relatie tussen schrijven en gezondheid ‘hot’ is!

Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Stil?

Louise Cornelis Geplaatst op 27 januari 2011 door LHcornelis27 januari 2011 1

Het is alweer even een beetje stilletjes rond het piramideprincipe-onderzoekscollege op dit weblog. Dat klopt. Het is niet zo dat er niets te melden is. De studenten zijn bezig met hun laatste loodjes: de twee slotopdrachten. De vroege inleveraars gaven zo hier en daar alweer aanleiding tot blogpost-input, maar de deadline is pas volgende week en de meeste studenten moeten de opdrachten nog inleveren. Dus houd ik mijn digitale mond maar even… Maar wordt dus echt nog vervolgd!

Geplaatst in Piramideprincipe-onderzoek | 1 reactie

Schrijven & gezondheid

Louise Cornelis Geplaatst op 26 januari 2011 door LHcornelis26 januari 2011  

De laatste tijd waren er een paar berichtjes over de relatie tussen schrijven en (geestelijke) gezondheid die mij goed deden:

  • Nieuw onderzoek van de University of Chicago over dat vooraf schrijven examen-angst kan reduceren en tot betere resultaten kan leiden.
  • Een overzicht van al bestaand onderzoek naar de werking (gunstig!) van schrijven, op een rijtje gezet door Mark Mieras van de Kunstfactor. Conclusie: schrijven is een hulpmiddel om vitaal te blijven.
Geplaatst in schrijftips | Geef een reactie

Komma’s in de hemel

Louise Cornelis Geplaatst op 25 januari 2011 door LHcornelis25 januari 2011 1

Eindelijk ben ik eens De ontdekking van de hemel aan het lezen van Harry Mulisch, een tijdje geleden verkozen tot beste boek uit de Nederlandse literatuur. Het was er nooit zo van gekomen, en ik had ook sterk de indruk dat het nogal een pretentieus werk was, met z’n 900 pagina’s en alle erin verwerkte kennis en intertekstualiteit. Laatst las ik in het alumniblaadje van Nederlands aan de VU bijvoorbeeld dat daar gewerkt wordt aan een annotatie ervan, dus uitleg van al die kennis en verwijzingen, en de verwachting is dat dat boek op zich ook weer de 900 pagina’s gaat halen. Daar ben ik niet zo dol op, dat je wel heel geleerd en belezen moet zijn om een boek op waarde te schatten.

Maar goed, me er toch maar aan gewaagd, en het verhaal boeit me wel (ben op p. 140). De vele hints naar allerlei geleerdheid, daar ga ik een beetje overheen, moet ik bekennen, dat zal wel.

Wat me verder het meest opvalt is dat Mulisch eigenzinnige komma’s zet. Anders geformuleerd: met mijn kennis van de taalnormen, staan er een heleboel foute komma’s in, bijvoorbeeld voor gedachtestreepjes, voor ‘dat’ en voor bijvoeglijke bijzinnen die volgens mij beperkend bedoeld zijn. Ik kan me niet voorstellen dat zo’n boek slecht geredigeerd is, dus het zal wel opzet zijn, de stijl en de wens van de schrijver. Ik moet bekennen: mij stoort het. Elke komma is een pauzetje, en zo veel pauzetjes die niet hoeven, vind ik haperen.

ja, dit is kommaneuken. En het is nogal wat om van een (inmiddels overleden) schrijfgrootheid te zeggen dat ik z’n komma’s niet vind deugen. En toch is dat wat ik met deze post wil zeggen.

Geplaatst in Opvallend | 1 reactie

1312

Louise Cornelis Geplaatst op 18 januari 2011 door LHcornelis18 januari 2011  

Deze blogpost beginnen met vier zo onschuldig ogende cijfers is wellicht een subversieve daad: eerder deze maand werden mensen beboet omdat ze het getal ‘1312’ op een t-shirt hadden staan. Ik had geen flauw idee, maar politie-agenten die dat wél hebben, voelen zich erdoor beledigd. Weer wat geleerd.

Wat mij als taalkundige eraan opvalt, is hoe zeer beledigen een kwestie is van interpretatie. Er is natuurlijk op zich helemaal niets beledigends aan twee enen, een drie en een twee. Alleen als je die combinatie van cijfers op de juiste manier weet te interpreteren, neem je er aanstoot aan. Dat zit dus niet in de betekenis, maar in de interpretatie (die in dit geval ook nog eens niet algemeen bekend is). Het gat tussen wat er eigenlijk staat en wat dat doet, is in zo’n geval heel groot. En het menselijk interpretatievermogen is helemaal reusachtig.

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

Nuancing the pyramid principle

Louise Cornelis Geplaatst op 18 januari 2011 door LHcornelis18 januari 2011  

Throughout the pyramid principle research class, I was in touch on LinkedIn with my former McKinsey communications specialist colleagues – we have a group with sometimes vivid discussions. I just wrote a summary of the findings of the class for that group, and I thought I might as well put it here, for the sake of other English language readers interested in the effectiveness of the pyramid principle – which is what we researched in a Master class at Groningen University.

The students carried out 7 small research projects: 5 experiments aimed at readers, one round of interviews with writers (learners of the pyramid principle) and one literature study. I’ll give you a summary of the results.

In true pyramid fashion, I synthesized the findings. The main conclusion is that there is room for nuancing of the pyramid principe, or perhaps even a need. Here is the support:

1. In some situations, it is good to be cautious with the pyramid principle. As you all know, it is a direct and forceful way to communicate, and many users are hesitant to use it in its full force when communication a message with negative consequences. This seems to be justified. In an experiment in which we compared two versions of an advisory letter about changing the opening hours of the university restaurant, one with good news (longer hours) and one with ‘bad’ news (shorter), we found that the ‘bad news’ version was evaluated by readers in terms like ‘forced’, ‘compulsory’, and ‘imposed’. Moreover, many readers of this version were unable to point out the main message.

2. There is much variation among readers in their appreciation of the pyramid principle. What some readers like about a pyramidal text (direct, personal, short, to-the-point), others don’t appreciate and see as too direct and too self-confident. Interestingly, some readers see the directness as less professional, probably because they are used to the more indirect and fluffy style of most professional writing.

For me, this means that in practice I am going to stress even more the importance of knowing who your reader is, including his or her report and style preferences.

3. Main message upfront is not confusing: hardly any reader starts reading a report from the end. However, the table of contents in a standard pyramidal report is confusing, because readers miss the familiar words like ‘conclusion’ and ‘recommendations’. Most readers do not recognize that it is all there right in front of them, by means of message titles. In other words: readers do not read the captions of a report as if it is a newspaper, and they need more grip in order to find their way around a non-traditional report.

I actually think this is an important weakness of the principle. A structure should be self-explanatory; message titles in reports do not seem to work that way.

4. It is unclear whether applying the whole pyramid principle is worth the effort. Writers consider it quite difficult to apply the principle, even though they recognize the value. What readers value, however, are the general characteristics of a well-written text, not necessarily the pyramid principle in its full consequences. Readers appreciate a clear structure and concise style – but more roads lead to that. It also seems to be that the main gain for writers is the preparation: they are forced to think before they start writing. That, too, is not pyramid-exclusive.

On the one hand, this lack of distinction stems from the limitations of our work: our experiments could not distinguish between ‘good writing in general’ and ‘pyramid’. On the other hand, I think this finding shows that there are good reasons for teaching writers in less demanding environments (than McKinsey) a ‘light’ version of the principle.

5. There is room to further develop the pyramid principle, on the basis of more modern insights in to human communication and cognition, that state the importance of creativity, metaphor, association, narrative… which makes the pyramid principle look at least one-sided, with its emphasis on rational logic.

The small scale of all the experiments makes it important to be cautious with generalizing. Yet I still think the findings are quite interesting – don’t you?

Geplaatst in Piramideprincipe-onderzoek | Geef een reactie

Hoofd en hart: Piramideprincipe 2.0?

Louise Cornelis Geplaatst op 13 januari 2011 door LHcornelis13 januari 2011  

De afgelopen weken ben ik hier bezig geweest met het rapporteren van de resultaten van het piramideprincipe-onderzoekscollege. Er loopt nog een vervolgonderzoek en er komen misschien wel weer nieuwe dingen boven als ik verder ga met het artikel, daar commentaar op ga vragen enzo. Maar verder was ik er aardig doorheen, zo’n beetje, op één ding na: de theoretische basis van het piramideprincipe. Ook daar hebben studenten naar gekeken namelijk.

Al met één blik achterin het boek kun je vaststellen dat Minto geen gebruik maakt van recente wetenschappelijke inzichten: het nieuwste werk in de literatuurlijst van The Pyramid Principle is uit 1980. Is dat erg, als het verder een goed principe is? Ik vind van wel, of tenminste, ik heb er moeite mee dat Minto  doet alsof het piramideprincipe zo goed is omdat het aansluit bij de manier waarop onze hersenen werken, zoals blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Misschien zegt ze dat nergens met zo veel woorden; ze wekt in elk geval wel de pretentie, vooral op de eerste pagina’s van het boek.

Volgens Minto sorteert onze geest (mind) informatie in een piramide-achtige structuur, een patroon van bijvoorbeeld reeksen met gelijke kenmerken. Alsof onze hersenen computers zijn. Natuurlijk, we sorteren informatie. Maar in een piramide? Recenter cognitie- en hersenonderzoek heeft laten zien dat sorteren best wel grillig gaat, en gebruik maakt van netwerken, verbeelding, associatie, metaforen, prototypes en creativiteit (in de zin van: verbindingen leggen tussen niet-gekoppelde kennis). Categorising is geen ‘ja/nee’ kwestie, maar bijvoorbeeld een kwestie van associatie.

Minto beweert dat ideeën makkelijker te begrijpen zijn als ze ‘voorgesorteerd’ staan in een piramide. Ze bedoelt daarmee dat een waslijst van, zeg, negen items niet te overzien is, maar geordend naar drie groepen van drie wel. Voor teksten wordt het belang van dit punt echter sterk genuanceerd: er zijn op zijn minst andere manieren om een tekst of structuur overzichtelijk te maken. Denk maar aan een encyclopedie: duizenden lemma’s, hartstikke overzichtelijk.

Wat betekent dit nu? Een piramide kan wel helpen informatie toegankelijk te maken, maar het is zeker niet de enige of ultieme weg tot een overzichtelijke tekststructuur te komen, en het is ook zeker niet aangetoond dat een piramidale tekst optimaal aansluit bij onze hersenen. En dat betekent volgens mij dat er ruimte is om het piramideprincipe door te ontwikkelen.

In het ‘piramideprincipe 2.0’ zou ruimte zijn voor een aanpak die recht doet aan de modernere inzichten over de menselijke informatieverwerking. Creativiteit, associatie, metaforen, prototypie zijn mogelijke nieuwe invalshoeken voor de nieuwe versie van het piramideprincipe. Het zou daarmee een structuur kunnen worden die niet zo eenzijdig op logische overtuigingskracht gebaseerd is, eentje die naast tot het hoofd, ook tot het hart weet te spreken.

Ik pleit hiermee niet voor het weggooien van het kind met het badwater: de rationele basis van het piramideprincipe moet wat mij betreft behouden blijven. Maar er kan méér. Hoe dat ‘meer’ eruit moet zien, dat weet ik ook niet. Wie weet is er inspiratie te halen bij meer narratieve aanpakken, zoals (corporate) story telling?

Makkelijker maak ik het zo niet, natuurlijk, en dat terwijl een eerdere conclusie was de moeilijkheid van het piramideprincipe in de hand gehouden moet worden. De klacht dat het piramideprincipe te eenzijdig rationeel is, komt in de praktijk vooral van de kant van de zeer ervaren gebruikers ervan, zoals mijn oud-collega-communicatiespecialisten bij McKinsey (ik schreef daar eerder over). Veel schrijvende professionals moeten nog leren om überhaupt rekening te houden met een lezer. Doe dat eerst maar, en ga vervolgens op zoek naar een goede verhouding tussen hoofd en hart.

Geplaatst in Piramideprincipe-onderzoek | Geef een reactie

Beter

Louise Cornelis Geplaatst op 12 januari 2011 door LHcornelis12 januari 2011  

Viel dit weblog zomaar een week stil… ik was geveld door, tsja, een erge verkoudheid of een milde griep? Jammer dat virussen zich niet eerst voor komen stellen; ik was benieuwd of deze misschien Spaans sprak – want uit Mexico? Het vele hoesten schijnt een kenmerk zijn van die griep. Maar geen idee, en wat maakt het uit: inmiddels aan de beterende hand.

Mijn oog viel gister op iets aanverwants dat ook een stuk beter is geworden. Net als toen ik in oktober verkouden was, gebruik ik “Echinacea Extra Forte” druppels van het merk Bloem. Toen viel me op hoe slecht het tekstje op het flesje was; ik wijdde er een blogpost aan. Zouden ze die gelezen hebben? Want kijk nou, dit staat op mijn huidige flesje:

Echinacea Extra Forte is een weerstandsverhoger voor het hele gezin met een uitgebreide en krachtige invloed op het afweersysteem. Deze druppels kunnen door alle gezinsleden van klein tot groot gebruikt worden om de weerstand te verhogen. Het hoofdbestanddeel is Echinacea. Dit bekende plantenextract activeert het immuunsysteem van het lichaam. Verder bevatten de druppels de extracten van Cat’s Claw en Plantago die de invloed van Echinacea goed ondersteunen.

Volgens mij is het nog steeds wat te moeilijk (systeem, extract) en ontbreken er een paar komma’s (achter gezinsleden en groot, en achter Plantago) en kan het hier en daar nog steeds beter, maar het is wel een heel grote stap vooruit ten opzichte van de vorige versie. Mij spreekt de nadruk op gezin en ‘van klein tot groot’ niet zo aan, maar dat is een marketingkeuze natuurlijk.

Op mijn Sensodyne-tandpasta-tubes staat al jaren- nee, decennia-lang dezelfde manke opsomming. Goed om te merken dat er bedrijven zijn die hun teksten wél verbeteren.

Geplaatst in Opvallend | Geef een reactie

Vorderingen

Louise Cornelis Geplaatst op 5 januari 2011 door LHcornelis5 januari 2011 1

Even een updateje weer over de roman die ik aan het (her-)schrijven ben. Laatste nieuws hier was begin november, toen ik constateerde dat ik niet meer tevreden was over het eind. Het heeft even geduurd, mede door drukte met m’n ‘gewone’ werk, maar net vandaag heb ik het nieuwe einde afgemaakt – dankzij de rustige periode rond de feestdagen. Naast drukte speelde ook ertegenaanhikken een rol: het is best een heftig einde geworden, en ik vond dat niet makkelijk om te schrijven. Het is nu wel veel beter. Ik heb nu dus eigenlijk een nieuwe eerste versie: de inhoud staat nu wel op z’n plek. Ik ga de komende tijd een lichte redactieslag doen zodat het manuscript fatsoenlijk genoeg is voor de eerste proeflezer. Het zal wel weer niet zo heel hard gaan, gezien mijn overige werkzaamheden, maar ik meld met trots: het vordert!

Geplaatst in schrijftips | 1 reactie

65e Fietsvrouw-column

Louise Cornelis Geplaatst op 5 januari 2011 door LHcornelis5 januari 2011  

Net uit: Fiets van januari, met daarin m’n 65e Fietsvrouw-column en een recensie(-tje: 250 woorden maar!) van het boek Sport als levenskunst van Marc Van den Bossche.

Geplaatst in verschenen | Geef een reactie

Bericht navigatie

← Oudere berichten

Recente berichten

  • Uit de Microsoft-cloud
  • Druk met schrijven met AI
  • Welweg?
  • Een beetje over literatuur
  • Het passief is niet neutraal

Categorieën

  • Geen rubriek (10)
  • Gesprek & debat (30)
  • Gezocht (9)
  • Leestips (315)
  • Opvallend (543)
  • Piramideprincipe-onderzoek (98)
  • Presentatietips (153)
  • schrijftips (887)
  • Uncategorized (45)
  • Veranderen (38)
  • verschenen (202)
  • Zomercolumns fietsvrouw (6)

Archieven

  • juni 2025
  • mei 2025
  • april 2025
  • maart 2025
  • februari 2025
  • januari 2025
  • december 2024
  • november 2024
  • oktober 2024
  • september 2024
  • augustus 2024
  • juli 2024
  • juni 2024
  • mei 2024
  • april 2024
  • maart 2024
  • februari 2024
  • januari 2024
  • december 2023
  • november 2023
  • oktober 2023
  • september 2023
  • augustus 2023
  • juli 2023
  • juni 2023
  • mei 2023
  • april 2023
  • maart 2023
  • februari 2023
  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • januari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • december 2013
  • november 2013
  • oktober 2013
  • september 2013
  • augustus 2013
  • juli 2013
  • juni 2013
  • mei 2013
  • april 2013
  • maart 2013
  • februari 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • september 2012
  • augustus 2012
  • juli 2012
  • juni 2012
  • mei 2012
  • april 2012
  • maart 2012
  • februari 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011
  • oktober 2011
  • september 2011
  • augustus 2011
  • juli 2011
  • juni 2011
  • mei 2011
  • april 2011
  • maart 2011
  • februari 2011
  • januari 2011
  • december 2010
  • november 2010
  • oktober 2010
  • september 2010
  • augustus 2010
  • juli 2010
  • juni 2010
  • mei 2010
  • april 2010
  • maart 2010
  • februari 2010
  • januari 2010
  • december 2009
  • november 2009
  • oktober 2009
  • september 2009
  • augustus 2009
  • juli 2009
  • juni 2009
  • mei 2009
  • april 2009
  • maart 2009
  • februari 2009
  • januari 2009
  • december 2008
  • november 2008
  • oktober 2008
  • september 2008
  • augustus 2008
  • juli 2008

©2025 - Louise Cornelis
↑