Smaakt anno 2022 naar meer

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Ik ga nog even door over leuke boekjes. (En ja, dat voelt voor mij soms ook wat triviaal tussen al het oorlogsnieuws, maar ik houd mezelf maar voor dat het sinds in dit blog in 2008 begon al vaker oorlog is geweest en dat ik daar toen ook niet minder om heb geschreven).

Het volgende heet Ben ik in beeld? Online overleggen, vergaderen en presenteren zonder gedoe. Het is van Gijs Weenink en Richard Engelfriet en het verscheen al in mei 2020. Dat lijkt me relevant: het was nog maar het begin van de coronacrisis. Er was toen ongetwijfeld nood aan zo’n boekje, en mooi dat het er dus ook al zo gauw was, en nog heel toegankelijk ook: € 12,50, 100 kleine, luchtige pagina’s met cartoons. Ik wist toen niet van het bestaan, anders had ik het toen meteen gekocht.

Nu, bijna twee jaar later en veel ervarener, vind ik het meer leuk en herkenbaar om te lezen dan dat het me praktisch nog verder helpt. Daarvoor is het net wat te globaal – wat ook niet anders kan in zo’n boekje. Er staat bijvoorbeeld (op p. 65): ‘Online zijn er natuurlijk veel tools om interactie te bevorderen’. Oja, denk ik dan, welke dan? Of nouja, ik ken er natuurlijk wel, maar welke zijn écht goed en hoe zet je die dan in?

En met de ervaring van de afgelopen tijd: hoe voorkom je een te veel aan interactie? Want dat is me een paar keer als buitengewoon storend opgevallen: hoe in een grote groep de chat gebruikt wordt als ‘vrij schieten’.

Nu dus, twee jaar later, wil ik verdieping en ik wil meer en ik wil misschien ook wel een update, want inmiddels wordt er in veel organisaties behoorlijk gesteggeld over online versus hybride versus terug naar de werkplek. Er is in twee jaar veel gebeurd immers, vooral: veel bijgeleerd.

Desalniettemin is het nog steeds een leuk boek. Ik vind de opzet geslaagd: het zijn twaalf hoofdstukken die elk een stelling bevatten. In het hoofdstuk komen dan eerst de voorstanders van de stelling aan het woord, daarna de tegenstanders, en dan volgt nog een stukje ‘praktijk’. Ik herken daarin de achtergrond van Weenink: debatteren. Tijdens het lezen vond ik het steeds leuk om mijn eigen standpunt te bepalen, bijvoorbeeld over ‘Deelnemers aan een online vergadering dragen gepoetste schoenen’ (stelling 3) en ‘We gaan nooit meer terug naar vroeger’ (stelling 12).

Ben ik in beeld? smaakt dus naar meer en een update. Ik ga Weenink en Engelfriet in de gaten houden!

Ze maken zelf een goed punt

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Bij mijn weten was er tot voor kort maar heel weinig praktisch gepubliceerd over hoe je het beste feedback kunt geven op teksten. Ik was dus blij verheugd om te zien dat er een heel boek aan is gewijd: Maak er geen punt van! van Monica Koster en Meike Korpershoek.

Ik  vind het inderdaad een aanwinst. Het is in de eerste plaats een nuttig boek, dat alle ins en outs van feedback geven op schrijfwerk belicht en systematisch op een rijtje zet, met handige stappenplannen, verwerkingsvragen die het begin kunnen zijn van collegiaal overleg, en tabellen die soms bijna beslisschema’s lijken. Elk onderdeel wordt grondig uitgediept en voorzien van veel en zorgvuldig uitgewerkte voorbeelden.

Het boek maakt dus wel een punt van goed feedback geven, en dat loont. Ik heb een tijdje zitten studeren bijvoorbeeld op een tabel (p. 60) die een relatie legt tussen de aard van de feedback, de kwaliteit van de tekst, en het soort tekstkenmerken waar je feedback op geeft: hogere orde (communicatieve functie: inhoud, structuur, stijl) of lagere orde (spelling, grammatica, interpunctie). De feedback kan faciliterend zijn en dan uitnodigen tot herschrijven, of directief: aangeven wat er hoe beter moet. Ik snapte ‘m helemaal en ik denk dat ik het zo ook doe, maar dan tot nu toe altijd intuïtief. Fijn om te zien en te leren dus ook dat daar een systeem achter zit. Als ik het nog eens iemand moet uitleggen, kan dat zo.

In de tweede plaats is het een leuk boek door de vele, uitgebreide en diverse voorbeelden. Het bevat zo ‘echte’ teksten geschreven door leerlingen van primair en voortgezet onderwijs, MBO en HBO. Ik ben tekst- en schrijfliefhebber genoeg om te genieten van zo’n breed scala aan teksten. Zo staat er bijvoorbeeld (op. 62) een superstrak piramidaal gestructureerde tekst: hoofdboodschap ‘wij willen een dagje naar de Efteling’ voorop, gevolgd door een opsomming van vier argumenten…. geschreven door een leerling uit groep 8!

Ik zou het heel leuk vinden als het boek nog zou worden uitgebreid of opgevolgd door ook de universiteit en de beroepspraktijk erbij te betrekken. Universiteit kan volgens mij heel makkelijk, daar is feedback op schrijven geven niet wezenlijk anders dan op het HBO. En ook in de praktijk is veel hetzelfde, alleen komt er daar bij dat een externe trainer de norm niet bepaalt. Althans, zo zie ik het: hoe een bedrijf wil schrijven, dus wat een goede tekst is, bepaalt het bedrijf, niet ik. Dat geldt dan vooral voor die hogere-orde-aspecten. Een spelfout blijft een spelfout natuurlijk.

Wat me op het laatste brengt wat ik over het boek wil zeggen: het biedt nogal wat handreikingen om, bijvoorbeeld ook bij peer feedback, de aandacht wat weg te trekken van de lagere-orde-zaken. Ook dat las ik met plezier. Natuurlijk moeten leerlingen goed leren spellen enzo, maar voor veel te veel schrijvers staat ‘goed schrijven’ gelijk aan het beheersen van die lagere-orde-zaken: foutloos spellen, correct formuleren. Schrijven is zo veel meer dan dat. Het is goed als feedback juist datgene benut waar het een grote kans toe is: als schrijver iets terughoren van je lezers.

 

Inspirerende ideeën voor niet al te kritische schrijvers

Louise Cornelis Geplaatst op door  

De In Onze Taal (nr. 1 van 2022, p. 34) werd het boek Teksten die wél worden gelezen. 20 schrijfadviezen voor een betere zakelijke tekst aangekondigd als ‘anders’: waar veel schrijfhulpboeken voor zakelijke teksten op elkaar lijken (inderdaad), legt dit boek het accent meer op het verleiden van de lezer. Ik was meteen nieuwsgierig en bestelde het boek.

Het klopt wat in Onze Taal staat: het boek bevat de standaardhoofdstukken met voorspelbare adviezen over de lijdende vorm, zinslengte en woordkeus, maar doet daarnaast een heleboel dingen die ik (bijna) nooit ergens anders heb gezien. Meteen in het eerste hoofdstuk was ik bijvoorbeeld blij verrast te zien staan dat een samenvatting vaak een pleister is voor een slecht gestructureerde tekst, en dus onnodig, met als extra risico’s dat een samenvatting vaak te lang wordt en/of geen goede afspiegeling van de hele tekst. Ha, dat roep ik ook zo vaak, maar het staat bijna nergens!

Ik leerde tijdens het lezen ook nog wat. Het interessantste vond ik hoofdstuk 15, met het advies ‘Gebruik approaches om je lezer de tekst binnen te trekken’. Nadat mijn jeuk over het woord approaches was weggetrokken, bleek het een leuk hoofdstuk te zijn waarin de uitnodiging voor een ledenvergadering van een sportclub op 10 verschillende manieren begint, bijvoorbeeld met een vergelijking, een drieslag, een woordspeling of iets uit de actualiteit. Dat is leuk en creatief, en handig om die tien zo op een rijtje te hebben staan.

Ik heb wel ook nog een paar kritische noten te kraken. Ik zou het boek niet aan ‘mijn’ schrijvende professionals aanraden, om twee hoofdredenen:

  • Ik vind het boek praktisch niet zo bruikbaar, vanwege twee problemen ermee:
    • Het bereik is te breed. Het gaat over allerlei genres door elkaar, van direct mail via 1-op-1-mails naar ‘zware’ adviesrapporten. Mijn adviesrapportenschrijvers hebben een groot deel dus niet nodig. Waarmee het boek zijn eigen titel ondermijnt, en ook enkele van de eigen adviezen, zoals over het doseren van de informatie met het oog op de lezer (advies 12).
    • De twintig adviezen zijn niet nader geordend, en al helemaal niet op een manier die aansluit bij de schrijfpraktijk. Twintig is al veel, en je moet ze toepassen op uiteenlopende momenten in het schrijfproces (waar het overigens nauwelijks over gaat). Hoe ga je daar nou in de praktijk mee om? .
  • Bij een kritisch publiek kom je niet overal mee weg. Twee voorbeelden, allebei over het – ook weer interessante en originele – advies ‘Gebruik het Toulmin-model om de logica in je teksten te verbeteren’ te geven (advies 3).
    • Als je Stephen Toulmin ‘de grondlegger van de argumentatieleer’ noemt (p.33) – oei, dat zit er duizenden jaren naast. En dat weten best veel mensen, is mijn ervaring: ik kom er regelmatig tegen die wel wat klassieke retorica hebben geleerd. 
    • De voorbeeldtekstjes die op het Toulmin-model gebaseerd zijn, zijn voor ‘mijn’ adviseurs niet goed genoeg. Ze bevatten de door Toulmin aangeraden concessie (misschien en waarschijnlijk enzo in de stelling) en voorbehoud (tenzij…). Dan krijg je dus adviesteksten als:

We krijgen waarschijnlijk meer marktaandeel als we meer investeren in duurzaamheid (…) tenzij onze concurrenten dat in dezelfde mate doen (..).

Ja, denk ik dan: dus (‘so what’)? Moeten dat investeren zou wel of niet doen? Het is de taak van een goede adviseur om dat uit te zoeken. 

Zo is dit vooral een leuk boekje voor niet al te kritische of veeleisende zakelijke schrijvers die er wat in willen grasduinen op zoek naar losse inspirerende ideeën. Daar is het zeer geschikt voor.

 

Wemmen!

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Na een zwemloze periode door de lockdownsluiting en daarna wat andere prioriteiten was ik deze week weer eens in ‘mijn’ Zwembad West, al vaker goed geweest voor grappige bordjes. Dit keer schoot ik nog voor ik binnen was al in de lach: ik wil ook op wemles! Met een abonnemen! En kortin op de 1e maan! Maarja, ben ik wel een wassene? Ik ben in elk geval geen rippenkaarthouder, hopelijk is dat geen probleem?

Gedoe met Teams (opgelost)

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Ik heb sinds de herfst fikse problemen gehad met Microsoft Teams. Dat programma gebruik ik als ik uitgenodigd word door mijn opdrachtgevers. Ik heb geen vast team, dus, ik voeg me in bij hen.

Dat ging allemaal okee, totdat Teams het – zo te zien na een update – in oktober ineens helemaal niet meer deed (probleem 1). Opnieuw installeren was op zich het probleem niet, behalve dan dat ik erdoor werd overvallen op het moment dat het overleg zou beginnen, dus dat was wel even stress.

Met die ‘frisse’ versie deed zich keer op keer op keer probleem 2 voor: Teams logde mij standaard in op de Microsoft account die ik heb voor mijn OneDrive. En noemde mij dan ‘One Drive’. Zo stond ik dan in de deelnemerslijst en op beeld. Dat vond ik wel heel onhandig, en genant ook. Ik heb van alles gedaan, in- en uitgelogd en me aan- en afgemeld, m’n OneDrive provider gebeld, Teams gaandeweg nog een aantal keren opnieuw geïnstalleerd, me slagen in de rondte gegoogled om een oplossing te zoeken… regelmatig gedacht dat ik het had opgelost maar dan was het de keer erna weer terug. Urgh!

Uiteindelijk heb ik per chat contact gehad met Microsoft zelf, in de VS. Toen – denk ik – nog een laag dieper uit- en  ingelogd en dat loste het op, ik heette toen ook in Teams weer gewoon Louise, maar toen was ik dus wel uren verder.

Ondertussen was probleem 3 me gaan opvallen: dat ik tijdens een meeting de chat niet meer kon zien. De eerste keer dat het gebeurde was kort na mijn vakantie in september, en toen dacht ik even: ik ben even weg en ik kan de chat niet meer vinden – ik snap er niks meer van. Maar het lag echt niet aan mijn vakantie. 

Vervolgens dacht ik dat dat kwam omdat sommige opdrachtgevers de chat afschermden, maar al gauw bleek dat dat niet het hele verhaal kon zijn. Ik tastte in het duister waar het aan lag. Een enkele keer deed-ie het namelijk wel, maar veel vaker niet.

Opnieuw was ik overvallen: bij sommige werkvormen gebruik ik de chat en dat kon dan dus ineens niet. Ik miste ook een handig communicatiekanaal zo, bijvoorbeeld voor deelnemers die zo laten weten dat ze even weg zijn ofzoiets.

Opnieuw me die slagen in de rondte gegoogled en van alles geprobeerd, rondgevraagd, dat contact met Microsoft zelf kon ik niet meer vinden – en de frustratie liep op.

Totdat ik zelf ontdekte wat even later ook mijn webmaster Marika tipte: je moet Teams al open hebben staan voordat je op de uitnodigingslink klikt. Zo simpel is het. Opgelost. Ik kan weer bij de chat.

Waarom heeft me dat zo veel tijd en moeite moeten kosten? Waarom staat dat niet overal?  Waarschijnlijk gaat Microsoft ervan uit dat je altijd in hetzelfde team werkt en dat altijd open hebt staan. Maar zo werk ik niet, en ik had hier dus echt geen benul van. Ik heb inmiddels wel een beetje Teams-aversie ontwikkeld, moet ik zeggen. De tijd die het me heeft gekost – oef.

Wat me ook opviel is dat het moeilijk is om voor dit soort problemen als zelfstandige hulp te krijgen. De meeste computerhulp doet andere dingen; organisaties hebben hun eigen helpdesk. Volgens mij zit hier een gat in de markt!

 

 

Concentratieblokjes

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Met al dat thuiswerken in combinatie met coronastress kreeg ik eind vorig jaar last van concentratiegebrek. Wat ik ook op de computer aan het doen was, en dat was zo’n beetje m’n hele werk natuurlijk, de sociale media, nieuwssites en e-mail bleven trekken. Al dat geschakel tussen mijn bezigheden vrat energie en ik had vaak een ontevreden gevoel over wat ik deed met mijn tijd, want al die afleiders bevredigen meestal helemaal niet. Niks nieuws onder de zon natuurlijk: ik ben bepaald niet de enige van wie de aandacht maar al te makkelijk versnippert (zie bijvoorbeeld ook deze zeer herkenbare blogpost op Tekstnet).

Ik zat er wel mee, want ik wilde er iets in veranderen maar ik realiseerde me maar al te goed dat dat puur op wilskracht doen, gedoemd is te mislukken: ‘ik mag niet op Twitter kijken’ maakt de aantrekkingskracht alleen maar groter en geeft alleen maar meer stress. Helemaal van Twitter af was het ook niet, want ik houd mezelf al de hele pandemie mede op de been door het volgen van deskundige en kritische mensen op dat medium. Enzovoort. Dus hoe verder?

Rond de jaarwisseling las ik het nieuwe boek van Brad Stulberg: The practice of groundedness.  Eerder besprak ik hier de boeken die hij samen met Steve Magness schreef, maar dit keer is-ie de enige auteur. Hij is overigens ook een van de waardevolle Twitteraars – ik moet nog heel vaak denken hoe hij al in maart 2020 waarschuwde om de pandemie niet aan te gaan als een sprint, maar als een marathon. Maar dat terzijde.

Ik heb The practice of groundedness weer met plezier gelezen. Ik zou er een boel over kunnen schrijven maar dat gaat buiten het bereik van dit blog. In elk geval is wat ik beschrijf, dus de zuiginngskracht van de digitale afleiders, een belangrijke oorzaak voor het door zo veel mensen ervaren gebrek aan die ‘groundedness’. Er gaat een heel hoofdstuk over. Dat heet ‘Be present so you can own your attention and energy’. 

In dat hoofdstuk stond een tip voor geconcentreerd werken die ik sinds januari met succes toepas (beetje toeval, hoor, die timing, geen goed voornemen). Het is eigenlijk supersimpel, maar ik had het zelf niet bedacht: zet een kookwekker voor een bepaald aantal minuten en werk gedurende die tijd aan één ding. Als het alarm afloopt, ‘mag’ je weer even losgaan op de afleiders. 

Voor mij werkt het heel goed. Ik begon met een half uur, zit nu op 45 minuten. Ik hoef dan dus tussentijds niet zelf te bepalen of ik op een zwak moment inderdaad naar Twitter, mail, Strava of nieuws zal kijken – nee, nu niet, maar mag straks wel. Heel gauw. Echt álles daarvan kan wel maximaal 45 minuten wachten.

Voor mij werkt het zo: geconcentreerd redigeren (bijvoorbeeld) in blokjes van 45 minuten. Met het aftel-alarm aan of met een ‘oude’ en dus korte CD als achtergrondmuziek. En dan weer een rondje langs van alles, even lopen (ook heel belangrijk) en weer door. Ik houd ‘m erin!

 

Twee inspirerende artikel in één nummer van TvT

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Van het wetenschappelijke tijdschrift op mijn vakgebied, Tijdschrift voor Taalbeheersing, gaan eerlijk gezegd wel eens jaargangen voorbij zonder dat ik er één artikel echt van lees – meer dan de abstract, bedoel ik. En dan ineens verschijnt er een nummer zoals het derde van volume 43 (jaargang 2021). Dat bestaat uit slechts twee artikelen, maar die heb ik allebei van A tot Z gelezen en ik heb over één ervan zelfs even contact gehad met een auteur. Het abonnement is dan ineens weer de moeite waard!

Het eerste artikel (van Evi Dalmaijer, Maarten van Leeuwen en Elise van de Putte) gaat over de relatie tussen taalgebruik en welzijn, nouja, een heel specifieke vorm van welzijn: de onderzoekers hebben gekeken naar teksten die geschreven werden door jongeren met chronisch vermoeidheidssyndroon, in het kader van hun behandeling. Bij hun taalgebruik ging het vooral om de mate waarin ze zelf verantwoordelijkheid namen voor hun handelingen. Zeg je ik voor iets wat je gaat doen of al gedaan hebt, of gebruik je – bijvoorbeeld – een lijdende vorm of je? Dus dit (voorbeelden uit het artikel):

Voor mijn gevoel moeten er echt bergen verzet worden voordat ik weer gezond ben.

Voor mijn gevoel moet ik echt bergen verzetten voordat ik weer gezond ben.

Je bent je er op het moment dat je daaraan denkt niet zo van bewust

Vooral ook vanwege die relatie met de lijdende vorm vind ik dit een interessante invalshoek voor onderzoek. Ik heb zelf ook al wel eens gespeculeerd over de relatie tussen het gebruik van passieven en je psychische gesteldheid. Wel heb ik met één van de auteurs nog even een stevig nootje gekraakt over hun analyse van een passief, maar dat ga ik hier niet helemaal uit de doeken doen, dat is echt taalkundig geneuzel en het doet niet af aan de conclusie.

Want die luidt dat er een verschil te zien is in het gebruik van ‘onpersoonlijke’ formuleringen in de loop van de behandeling, en dan vooral bij de groep die daadwerkelijk herstelt. Die groep formuleert vanaf het begin al net wat anders – over of dat betekenisvol is, kunnen de onderzoekers alleen maar speculeren. Maar er is dus inderdaad een relatie tussen herstel en de mate waarin de persoon in de taal zichzelf handelingen toeschrijft.

Fascinerend. De uitkomst verbaast me niet, maar ik vind het wel fraai onderzocht, dus mooi zichtbaar gemaakt – dat is in ons vakgebied nog best wel moeilijk. Ik heb sinds het lezen van het artikel ook al een paar keer opvallende onpersoonlijke zinnen gehoord uit de mond van mensen met ‘problemen’ – daartoe inspireerde het.

Het tweede artikel (zes auteurs, Astrid van Winden als eerste) gaat over kenmerken van alinea’s in teksten van havo-leerlingen. Het is een vervolg op een artikel dat ik hier ook heb aangehaald, en er volgt nog iets – leuk, al die aandacht voor structuur. In dit huidige artikel gaat het erover hoe goed alinea’s van leerlingen zijn, dus de mate waarin ze voldoen aan de normen waar het vorige artikel over ging.

Die normen liggen best wel hoog. Ik keek bijvoorbeeld op van de eisen waarin alinea’s moeten voldoen, volgens de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen. In de onderbouw moeten ze bijvoorbeeld verbindingswoorden goed gebruiken en inhoudelijk verband tussen zinnen kunnen leggen. In de bovenbouw moet de gedachtegang logisch en consequent zijn.

‘Tsjonge’, dacht ik, ‘dat zijn de dingen waar ik met ‘mijn’ schrijvende professionals ook nog steeds aan werk’. Okee, die schrijven complexere teksten dan e-mails en betogen, maar toch. Is het niet wat al te veel gevraagd van havo-leerlingen?

Het gaat inderdaad niet zo goed, als je kijkt naar de teksten van de leerlingen. Het enige wat wél echt goed gaat, is dat de teksten überhaupt alinea’s bevatten (en zelfs dat spreekt bij ‘mijn’ schrijvers niet altijd voor zich). Verder rammelen de alinea’s aan alle kanten. In 5havo gaat het wel beter dan in de 2e, maar dat geldt niet voor alle normen.

Het vervolgartikel zal daarom ingaan op de didactiek van het leren schrijven van goede alinea’s. Ben ik hartstikke benieuwd naar! Voor mijn schrijvende professionals kan ik daar vast ook nog wat van opsteken.

 

Ze zouden het nog steeds makkelijker kunnen maken

Louise Cornelis Geplaatst op door 5

De Belastingdienst heeft wel wat anders aan haar hoofd dan tekstkwaliteit, maar toch nog even een vervolg op de vorige post. Ik heb inmiddels namelijk de papieren versie met de post gekregen, inclusief het formulier om te machtigen tot die termijnbetalingen. Dat vond ik toch wel weer verwonderlijk, moet ik zeggen. Hier de scan (klik om te vergroten):

Dit keer is het zo dat als ik globaal lees, ik de indruk krijg dat ik een open-einde-machtiging afgeef: ‘..om doorlopende incasso-opdrachten te sturen… om een bedrag af te schrijven… om doorlopend een bedrag van uw rekening af te schrijven…’ Mogelijk zou ik daar tot enkele jaren geleden niets achter gezocht hebben, maar na bijvoorbeeld de toeslagenaffaire en ook bij mij afnemend vertrouwen in de instituties van de overheid zou ik toch even aarzelen om daar mijn handtekening onder te zetten.

Er staat wel iets over ‘het te betalen bedrag van de belasting waarvoor u deze machtiging verleent’, en dan neem ik aan dat ik via het aanslagnummer kan bepalen waar het precies om gaat, maar dat is wel – weer – een zoekplaatje.

Uit de aanwezigheid van die detail-informatie rechtsboven (de balkjes) kan ik afleiden dat dit niet een generiek formulier is, maar dat het wel degelijk is ‘gemerged’ met maatwerk-gegevens. Als je dat dan toch doet, doe het dan even met een paar velden meer. Zorg minstens dat er in het formulier staat wat het totaalbedrag is en tot wanneer de machtiging loopt.

En als je dan toch bezig bent met velden maken, doe dan ook even m’n naam en adres enzo, want die komen uit hetzelfde bestand. Scheelt mij een boel invulwerk. Dát is wat ik versta onder het niet leuker maar wel makkelijker maken. Het scheelt bovendien aan de kant van de Belastingdienst problemen door fouten en onleesbaar handschrift enzo.

Tot slot blijf ik met één vraag uit die vorige post zitten: wat zijn de termijnbedragen? Dus wat moet ik overmaken als niet wil machtigen, en wat gaat er bij een machtiging maandelijks afgeschreven worden? Zou toch wel netjes zijn om ook te vermelden.

 

Ooit maakten ze het makkelijker

Louise Cornelis Geplaatst op door 3

In de tijd dat de Belastingdienst het niet leuker, maar wel makkelijker maakte, werkten er een boel vakgenoten van me. Dat is veranderd, en dat is te merken – ik schreef daar eerder over. Vorige week kreeg ik weer eens post waarvan ik dacht: met een beetje moeite zou dit zo veel makkelijker kunnen!

Het gaat om de ‘betaalinformatie’ bij de voorlopige aanslag 2022 voor de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (klik erop om te vergroten):

Visuele accenten kunnen nuttig zijn om de aandacht van de lezer naar het belangrijkste te trekken, maar daarmee gaat hier iets mis: onderaan is de datum van 31 december vet. Ik ben dus geneigd om te denken: o, dat duurt nog, ik betaal het later wel. Maar die datum geldt alleen als je in termijnen betaalt. Als je het bedrag in één keer betaalt, moet het er al op 28 februari zijn. Daarvoor moet je beter lezen, en ik vind ‘het geld’ in de slotzin dan ook niet helder genoeg omschreven.

Ik ben hier zelf een paar jaar geleden ingestonken, ik vraag me af hoe veel vaker dat gebeurt. De Belastingdienst kan maar beter niet de bereidwilligheid van lezers voor het lezen van kleine lettertjes overschatten.

Maar er is meer gek. Betalen in termijnen is ‘de standaard’ en ‘heeft de voorkeur’. Maar hoezo krijg je dan betalingskorting als je in één keer betaalt? Wat willen ze nou? Dubbele boodschap!

Dat van ‘de standaard’ blijft onbegrijpelijk, maar ik denk dat dat dat ‘heeft de voorkeur’ een formuleringsprobleem is. Ik denk dat die voorkeur niet slaat op de betaling in termijnen, maar op de automatische incasso, dus dat daar eigenlijk moet staan: ‘Als u in termijnen betaalt, heeft een automatische incasso de voorkeur’. Hoezo dan, denk ik dan nog wel – voor wie? Enige argumentatie is daar wel nodig.

Wat ik dan ook nog vind ontbreken, is het termijnbedrag. Nu moet ik dus zelf het totaalbedrag door 11 gaan zitten delen kennelijk? Dat lijkt me nou echt iets waarmee ze het mij makkelijker kunnen maken. Ik kom uit op iets met 45454 achter de komma, wat moet ik daar precies mee? Als ik er een termijnbedrag met 45 cent van maak, komen ze aan het eind 5 cent te kort.

Verder vind ik het ook nog een beetje suf dat ik voor die automatische incasso moet wachten op iets wat ik per post krijg. Deze tekst haalde ik uit MijnOverheid. Hoezo via twee kanalen? Doe het ofwel helemaal op papier, ofwel helemaal digitaal. Dat dubbele van de Belastingdienst valt me vaker op, ik zie daar een besparingskans voor henzelf maar ook voor de moeite die ondernemers moeten doen. Ik heb de papieren post nog niet, er zit wel vaker heel lang tussen de beide kanalen. Misschien wordt dat met die afronding daarin duidelijker?

De betalingskorting van € 1 is een bespottelijk bedrag natuurlijk, dat is recentelijk veranderd, ik had er al eerder mee te maken. Daar hoef je het niet voor te doen. Puur omwille van het gemak (er in één keer van af) en omdat spaargeld toch niks oplevert op het moment, betaal ik wel degelijk in één keer. Dat is niet de ‘standaard’, maar soit. Als zij het in termijnen willen, zullen ze het beter moeten beargumenteren.

 

Over lezen en schrijven en een gemis

Louise Cornelis Geplaatst op door  

Deze maand ervaar ik het gemis aan vakinhoudelijke bijeenkomsten meer dan anders. Ik zou eigenlijk morgen of overmorgen naar Gent vertrekken om het VIOT-congres bij te wonen. Ik miste de vorige editie ook al, toen om leuke redenen (lange reis), de editie van 2021 werd (hoopvol) een jaar uitgesteld, zodoende is het ineens 7 jaar geleden. Er is donderdag een mini-versie online, maar die vind ik inhoudelijk niet heel aantrekkelijk en bovendien kan online nooit de wandelgangen vervangen. Laat staan het tripje naar zo’n fraaie stad.

Bovendien is rond deze tijd  ook altijd de NACV-expertmeeting, twee jaar geleden nog. Als ik mijn eigen verslag van toen teruglees, krijg ik een knoop in mijn maag: wat lijkt dat lang geleden, en wat was dat leuk (en wat had ik toen nog geen flauw idee van wat ons boven het hoofd hing).

Vanuit dat gemis had ik me aangemeld voor iets wat er wél was: een bijeenkomst van het Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht over lezen en schrijven. Ik was daar enerzijds een beetje vreemde eend in de bijt wánt geen leraar, maar aan de andere kant: ik deed ooit wél de lerarenopleiding in Utrecht, en ik houd me zeer zeker bezig met de didactiek van schrijven.

Bij die didactiek van schrijven aan ‘mijn’ professionals wil ik graag de kloof tussen lezen en schrijven verkleinen. Ik bedoel: als je lezers in organisaties vraagt hoe ze hun teksten willen hebben, komt daar een beeld uit van een tekst die ze als schrijver niet willen of kunnen maken. Als schrijver vinden ze bijvoorbeeld dat ze volledig moeten zijn en dat hun lezer alles moet lezen. Als lezer willen ze korte teksten die ze makkelijk kunnen scannen. Die kloof in hun eigen hoofden, die zou ik graag willen dichten. Ik was benieuwd of die bijeenkomst daar inspiratie voor bood, vooral dan de workshop ‘Hoe combineer je lezen en schrijven?’ van Jacqueline Evers-Vermeul (die ik nog ken uit mijn tijd in de wetenschap en met wie ik ongetwijfeld anders in Gent een praatje had gemaakt).

Die inspiratie kreeg ik zeker. Bij de plenaire sessie kreeg ik wat globale ideeën voor schrijfonderwijs (zichtbare timer gebruiken om een ‘snelkookpan’ te creëren, divergeren en convergeren in het schrijfproces expliciet benoemen) en ik vond het leuk om daarin te horen dat aandacht voor creatief schrijven ook leidde tot betere zakelijke teksten, in elk geval bij een aantal leerlingen.

In de sessie van Jacqueline ging het om een paar dingen die in mijn soort trainingen niet mogelijk zijn, zoals integratie van schrijf- en literatuuronderwijs, maar ik ben Neerlandicus genoeg om dat dan toch leuk te vinden. Ik zat af en toe te denken: goh, wat had ik dat als leerling graag willen doen! Daarbij waren twee dingen wel van toepassing:

  • ‘Feed forward’: door good en bad practice van teksten met elkaar te vergelijken kunnen trainingsdeelnemers inzicht in tekst- en genrekenmerken krijgen. Je kunt bijvoorbeeld een gezamenlijk beoordelingsformulier voor teksten ontwikkelen. Ik doe dat soort dingen wel, maar dan vluchtig en terloops. Als ik mijn deelnemers meer eerst als lezer benader, in plaats van meteen als schrijver, bevorder ik mogelijk de transfer van leeservaring naar schrijfhandeling. Ik was dat al iets meer aan het doen de laatste tijd, maar het kan nadrukkelijker. Ga ik mee experimenteren!
  • Observerend leren. Iemand zien schrijven dus. Doe ik bij oefeningen al met het verwerken van feedback via het gedeelde scherm, maar dat is herschrijven. Ik ga ook eens experimenteren met schrijven vanaf het begin. Ik heb dat lang geleden eens zelf gedaan, herinner ik me, op flap voor de groep en dat werkte toen erg goed, maar het maakt geen vast onderdeel uit van mijn aanpak. Bovendien hoef ik het niet alleen zelf te doen natuurlijk.

Het was maar kort, het was online, het kan VIOT-congres en NACV-meeting niet vervangen of compenseren – maar het was wel de moeite waard!